The effects of restructuring in the property development sector on urban processes: A case study on Erzurum and Kayseri

Abstract

Kentsel süreçler sermaye birikim süreçleri ile yapılı çevrenin üretimi arasındakiilişkiden önemli ölçüde etkilenmektedir. Sermaye aktarımı yaklaşımı sermayenin aşırıbirikim sorununu çözebilmek için devletin kolaylaştırıcılığı ile geçici bir süreliğineyapılı çevreye aktığını belirtmektedir. Ayrıca yapılı çevreye yapılan yatırımların ilerive geri bağlantılar sayesinde ekonomik kalkınmanın lokomotifi olarak işleyeceğivarsayılmaktadır. Ancak, bu süreci ekonomik belirlenimci bir çerçeveden anlatmayaçalışan ana akım yaklaşımlar Türkiye deneyimini açıklamakta yetersiz kalmaktadır.Bu tez, 2002 sonrası Türkiye'sinin inşaat odaklı kalkınma stratejisinininyerelliklerdeki etkisini yapım sektöründeki gelişmeler ve kentsel süreçler üzerindentartışmaktadır. Ancak bu tartışma söz konusu makro düzey indirgemeci yaklaşımlarıntersine metropoliten kentlerde değil, daha küçük ölçekli bölgesel merkezler arasındayapılan karşılaştırmalı bir analiz üzerinden yürütülmüştür. İnşaat odaklı kalkınmamodelinin ülke coğrafyasındaki farklılaşan etkilerini gözlemlemek amacıyla yapılaniller arası bir karşılaştırmanın ardından, alan çalışması için, yerel iktisadi yapılarınınkompozisyonları, inşaat sektöründeki yatırımların ölçekleri arasındaki farklılıklar veyerel yapı pazarının değişen profilleri açısından farklılaşan Erzurum ve Kayserikentleri seçilmiştir.Kentsel süreçlerin temel belirleyicisi olan yerel planlama tarihleri ve plan uygulamaaraçlarının incelenmesi devletin her iki kentle kentsel mekân üretim stratejilerikapsamında oldukça farklı ilişkiler geliştirdiğini göstermiştir. Yapılan tez çalışmasıinşaat odaklı kalkınma stratejilerinin varsayılanın tersine yerelde ekonomikkalkınmayı sağlamadığını göstermektedir. Merkezi yönetimin yerel yönetimlerlekurduğu ilişkilerin farklılığı bağlamında değişen yöntemlerle, merkezi hükümetinyerel kentsel süreçlere direkt olarak müdahalesi sonucunda giderek daha fazla ulusalgeliştiricinin yerel pazara dahli sağlanmış ve sağlanmakta; bu durum da yerelaktörlerin pazar alanlarını giderek daha fazla daraltarak gelişmeleri yönünde önemlibir engel oluşturmaktadır. Her ne kadar bu sürece devlet müdahalesinin etkisi ve yönüyerel faktörlerce belirleniyor olsa da, yerelde artan inşaat yatırımları yerelinkalkınmasında iddia edildiği gibi olumlu bir etki sağlamamaktadır.

Urban processes are affected by the relation between capital accumulation processesand the production of built environment. Capital-switching approach assumes that thecapital flows into the built environment to overcome its overaccumulation problems.Besides, the investments made on built environment are accepted as the locomotive ofthe economic development through their backward and forward linkages. Theseeconomically reductionist mainstream approaches fail to explain the Turkishexperience.This thesis discusses the effects of the construction-oriented development strategy ofTurkey on localities through building sector and urban processes; starting from the endof 2002, through a comparative analysis of smaller sized regional centres instead ofmetropolitan ones. After a comparative analysis made between the provinces toobserve the geographical effects of this strategy, Erzurum and Kayseri were selectedaccording to their different features such as the composition of local economicstructures, the size of construction investments, and the profiles of local buildingmarkets.Their local planning histories and plan implementation tools, the main determiningfactors of urban processes, revealed that the state had developed different relationswith each of the cities regarding their strategies on the production of urban space. Thethesis concluded that the construction-oriented development strategies do not provideeconomic development as it was assumed. The intervention of central government tolocal urban processes through varying methods provided the inclusion of the nationaldevelopers to the local markets increasingly; and hindered the development of localdevelopers. Therefore, despite the determination of the strength and aspect of theintervention of central government by local factors, the increasing volume ofconstruction investments do not positively affect the local developmen