Autotelic personality: Links with flow propensity, personal strengths, and psychopathology

Abstract

Bu doktora tezinin amacı, pozitif psikoloji ve klinik psikoloji çalışma alanlarını birleştirerek, insan psikolojisinin daha dengeli bir anlayış içerisinde ele alınmasına ve nihai olarak klinik araştırmaların tamamen hastalık modellerinde temellenen yaklaşımına ek olarak güçlü yönleri de ele alabilen bir temele oturmasına katkıda bulunmaktır. Bu amaçla, hayat anlamı, öznel mutluluk, merak ve akış eğilimi araştırma dâhilinde geliştirilen pozitif ototelik kişilik özellikleri ile olan ilişkileri bağlamında incelenmiştir. Buna ek olarak kişisel büyüme ve dönüşüme yol açan taktikler bütünü olarak kişisel gelişim yönelimi; depresyon, sürekli kaygı, endişe, takıntı ve kompulsif davranışlarla temsil edilen bir grup psikopatoloji değişkeni ototelik kişilikle olan ilişkileri bağlamında çalışılmıştır. Birbirini takip eden üç çalışma gerçekleştirilmiştir: (1) İsveç Akış Eğilim Ölçeği, Öznel Mutluluk Ölçeği, Hayatın Anlamı Ölçeği, Merak ve Keşif Envanteri-II Türk kültürüne uyarlanmıştır; (2) Akışı ve hayatla olan bağı yordayan ve güçlü kişisel özellikler üzerine temellenmiş bir kişilik envanteri olarak Ototelik Kişilik Envanteri geliştirilmiştir ve (3) kişisel güçlü yönler, ototelik kişilik, psikopatoloji, ve kişisel gelişim yönelimi arasındaki ilişkiler ve kavramsal modeller test edilmiştir. Doktora çalışması kapsamında 652, 222, ve 379 katılımcıdan oluşan 3 örneklem kullanılmıştır. Çalışma bulguları, Türk kültürüne uyarlanan 4 ölçeğin güvenilirlik ve geçerliliğini kanıtlamıştır. Buna ek olarak, çalışma dâhilinde geliştirilen ototelik kişilik envanterinin psikometrik özelliklerinin yeterliliği kanıtlanmıştır. Çalışmadaki temel değişkenler arasındaki ilişkilere bakıldığında, ototelik kişiliğin hayattaki anlam varlığı, merak, akış eğilimi, ve öznel mutlulukla pozitif ilişkili olduğu bulunmuştur. Bunun ötesinde, ototelik olmayan kişilik yapısının yüksek seviyelerdeki depresyon, endişe, sürekli kaygı, ve obsesif kompulsif belirtilerle pozitif ilişkili olduğu gösterilmiştir. Genel olarak, araştırma bulguları ototelik kişiliğin çok-boyutlu bir yapı olduğunu ve ototelik kişilik özelliklerinin koruyucu öneme sahip olduğunu ve iyi bir hayatı yordadığını göstermiştir. Araştırma bulguları, önceki çalışmaların bulguları ile birlikte tartışılmıştır ve bulguların klinik araştırmalar ve uygulamalar için doğurduğu sonuçlar belirtilmiştir.

The aim of the present doctoral dissertation is to infuse positive psychology research with clinical psychology for contributing to the development of a well balanced view of human psychic phenomenon, eventually leading to a shift in clinical research from disease models to a strength based one. For this purpose, life meaning, subjective happiness, curiosity, and flow propensity was investigated in terms of their associations with a newly developed positive constellation of autotelic personality traits. Besides, personal growth initiative as a set of strategies that lead to growth and transformation; and psychopathology as indicated by depression, trait anxiety, worry, and obsessions & compulsions were studied in terms of their associations with autotelic personality. Three sequential studies were carried out: (1) Swedish Flow Proneness Questionnaire, Subjective Happiness Scale, Meaning in Life Questionnaire, and Curiosity and Exploration Inventory- II were adapted to Turkish culture; (2) Autotelic personality inventory as a strength based personality inventory predicting flow and life engagement was developed; and (3) associations and conceptual models of personal strengths, autotelic personality, psychopathology, and personal growth initiative were tested. Three samples consisting of 652, 222, and 379 participants were recruited for the doctoral dissertation. The findings of the study proved the reliability and validity of four scales that are adapted to Turkish culture, besides the psychometric properties of the newly developed Autotelic Personality Inventory was found satisfactory. In terms of the associations between study variables, it was demonstrated that Autotelic personality was positively associated with presence of life meaning, curiosity, flow proneness and subjective happiness. Besides, non-autotelic personality constellation was shown to be positively associated with elevated depression, worry, trait anxiety, and obsessive compulsive symptomatology. Overall, the study revealed that autotelic personality is a multifactorial construct and the presence of autotelic properties is of preventive importance and predicts a better life. The findings of the study was discussed with regard to earlier research findings, and implications of the doctoral dissertation for clinical research & application is remarked.