Gençlerde kitle iletişim araçları kullanımının değerler üzerindeki etkisi (Samsun örneği)

Abstract

Gençlerin kitle iletişim araçları kullanımının değerler üzerindeki etkisi (Samsun Örneği) adlı bu araştırmada, kitle iletişim araçlarının yaygın kullanımı ile üniversite gençlerinin davranışlarına yön veren değerleri arasında nasıl bir ilişki olduğunu ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma, kitle iletişim araçları içerisinde yaygın kullanıma sahip olan internet ve televizyon kullanımına dayalı olarak yapılmıştır. Teorik açıdan Sosyoloji ve İletişim alanının kaynaklarına dayanmaktadır. Araştırmada kitle iletişim araçları (televizyon ve internet) kullanımıyla ilgili olarak, `kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı` benimsenmiştir. Bu yaklaşımın özelliği, kitle iletişim teknolojileri karşısında bireyleri pasif değil aktif kabul etmesidir. Bir saha araştırması olan bu çalışma, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nde öğrenim gören öğrenciler üzerine yapılmıştır. Araştırmaya 492 si kız 367 si erkek olmak üzere 792 öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin sosyo demografik bilgilerini, kitle iletişim araçları kullanım sıklık ve amaçlarını ölçen 26 soruluk anket uygulanmıştır. Ayrıca öğrencilerin davranışlarına yön veren değerleri belirlemeye yönelik, 57 maddeden oluşan Schwartz Değer Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin SPSS analizi sonucuna göre, üniversite öğrencilerinin internet ve televizyon kullanımlarının davranışlarına yön veren değerlerle ilişkisi olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin internet ve televizyon kulanım sıklığı ve amaçlarına göre muhafazakârlık, özaşkınlık, yenilikçilik ve özgenişletim değerlerine verdikleri önem farklılaşmaktadır. Öğrencilerin en yüksek önemi özaşkınlık sonra muhafazakârlık, yenilikçilik ve özgenişletim değerlerine verdileri tespit edilmiştir. Genel olarak internet kullanım sıklığı televizyon izleme sıklığından yüksektir. İnternet en çok sosyal medya kullanım amacıyla kullanılırken televizyon ise eğlence ve zaman geçirmeye yönelik kullanılmaktadır. Televizyon ve internet kullanım sıklığı arttıkça muhafazakâr değerlere verilen önem azalmaktadır.Anahtar Kelimeler: internet, televizyon, değerler, kullanımlar ve doyumlar.

Titled as the effect of the university students' use of mass media on their values (Samsun Sample), this study aims to find out the relationship between the university students' extensive use of mass media and the values directing their behaviors. It is conducted considering the role of television and the Internet as they are more common and used more extensively. It adopts `The Uses and Gratifications Theory`.Being a field study, the population refers to the students studying at Samsun Ondokuz Mayıs University while the sample is consisted of 792 students. Two data collection tools were used for this study: a 26-item questionnaire administered to gather data considering the students' socio-demographic level and their aims and frequencies of social media use and Schwartz Value Inventory.The analysis of the data indicated that there is a significant relationship between the university students' use of television and the Internet and the values directing their behaviors. It showed that the importance attached to the values varies according to the students' frequency and aim of using television and the Internet. The value considered as the most important is self-transcendence which is followed by conservatism, innovativeness and self- expansion respectively. The frequency of the Internet use is found greater than the frequency of watching television. Furthermore, while the Internet is used mostly for social media purposes, the television is used to enjoy the time. Finally, as the frequency of the use of television and Internet increases the value attached to the conservative values decreases.Key Words: internet, television, values, uses and gratifications.