Türk kamu örgütlerinde verimlilik ve etkinlik sorunu: Tarım ve kırsal kalkınmayı destekleme kurumu örneği üzerinden bir model önerisi

Abstract

Kamu yönetiminin geliştirilmesiyle ilgili arayışların temelinde yatan en önemli ilke verimlilik ve etkinliktir. Verimlilik süreçlere ilişkin bir ussallığı ifade ederken, etkinlik daha çok hedeflerin sonuçlarına ilişkindir. Ancak verimlilik ve etkinlik arayışında kamu yönetimi sistemi kadar bu sistemi yürüten `kamu örgütlerinin` yapı ve işleyişlerine yeterince değinilmemektedir. Klasik kamu örgütlerinden yapı ve işleyiş olarak farklı olan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) hem Avrupa Birliği hem de uluslararası akreditasyon kuruluşlarınca akredite olan bir `yönetim ve kontrol sistemine` sahip Türkiye'deki ilk kamu kurumudur. Bu kapsamda tez çalışmasının amacı, kamu örgütlerinin verimlilik ve etkinlik sorununu ele almak ve TKDK örneği üzerinden verimlilik ve etkinlik modeli geliştirmektir. Çalışma, literatür taramasına ve TKDK'nın prosedür ve dokümanlarının incelenmesine dayanmaktadır. Sonuç olarak sorumlu olduğu programları başarı ile yürüten TKDK, güçlü yönetsel altyapısı ile diğer kamu kurumlarına örnek ve model olabilir. Bu altyapıyı mümkün kılan ise adem-i merkeziyetçi yapısı, akredite prosedür ve süreçleri, uzmanlığa dayalı personel politikası, bilgi sistemlerinden etkin yararlanması, bağımsız denetim mekanizmalarının olması ve kurumsal aidiyeti güçlü personel ve yöneticileridir. Bu nedenlerle diğer kamu örgütlerinin de verimlilik ve etkinliklerini artırmak için bütüncül şekilde benzer ilkeler çerçevesinde yapılanması gerekmektedir.Anahtar Sözcükler: Verimlilik, etkinlik, kamu örgütleri, yönetimin geliştirilmesi, TKDK.

Main principles underlying search for development of public administration are productivity and effectiveness. Effectiveness is more about results of purposes while productivity means rationality regarding processes. However in this search for productivity and effectiveness, structures and operations of `public organizations` carrying out the system are not mentioned sufficiently and equally with public administration system. Agriculture and Rural Development Support Institution (ARDSI) which differs from classic public organizations in terms of structure and operation, is the first public institution having a `management and control system` accredited by both EU and international accreditation bodies.In this scope, purpose of the thesis is to discuss productivity and effectiveness problems in public organizations and develop a productivity and effectiveness model using Agriculture and Rural Development Support Institution as an example. The study is based on literature review, and analysis of procedures and documents used in ARDSI.Consequently, ARDSI which successfully carries out programmes in its responsibility may be regarded as an example and model regarding its strong administrative substructure. Features such as decentralization, accredited procedure and processes, personnel policy based on expertise, taking advantage of information systems effectively, having independent audit mechanisms, personnel and managers with high sense of institutional belonging make mentioned strong substructure possible. For this reason it is suggested that other public organizations are structured based on similar principles in order to develop productivity and effectiveness as well.Key words: Productivity, effectiveness, public organizations, development of management, ARDSI.