Osmanlı Dönemi mezhepler tarihi yazıcılığı: Ömer Çorumî`nin el-Urvetü`l-Münciye fi`l-Firkati`n-Naciye isimli eserinin edisyon kritik ve analizi

Abstract

Bu çalışmada, 18. yüzyıl Osmanlı müderrislerinden Ebu'l-Mehâmid Ömer Çorumî'nin el-Urvetü'l-Münciye fi'l-Firkati'n-Nâciye isimli eserinin edisyon kritik ve analizi yapılmıştır. Birinci bölümde genel olarak klasik Sünnî makalât edebiyatını oluşturan Eş'arî ve Hanefî-Mâturîdî makalât gelenekleri ve bu geleneklere ait temel eserler hakkında bilgi verilmiştir. Aynı şekilde söz konusu geleneklerin Osmanlı dönemindeki etkileri ele alınmış ve bu dönemde Eş'arî ve Hanefî-Mâturîdî gelenekleri içerisinde yer alan eserler tanıtılmıştır.Çalışmanın ikinci bölümünde Ömer Çorumî'nin el-Urvetü'l-Münciye isimli eserinin tahlili yapılarak, müellifin 73 fırka hadisi hakkındaki değerlendirmelerine, tekfir konusu hakkındaki düşüncelerine, İslam fırkalarını tasnif metoduna ve bu fırkalara yaklaşımına, eserin Sünnî makalât geleneği içerisindeki yerinin tespitine, üçüncü bölümde ise eserin tahkikine yer verilmiştir. Anahtar Sözcükler: Ömer Çorumî, el- Urvetü'l-Münciye fi'l-Firkati'n-Naciye, Makalât, Mezhep.

In this study, al-Urwa al-Munjiya by Abu'l-Mahamid Umar Corumi, one of the scholars of Ottoman period in 18 th. century, is edited and analysed. In the first chapter, general information is given about the literature and structure of two main heresiographical traditions, namely the standard Ash'ari heresiography and the Eastern Hanafi-Maturidite one. The impact of these traditions on the Ottoman period is also dealt with. The scrutiny of the works compiled by Ash'ari and Hanafi-Maturidite scholars is also the the subject of this chapter. In the second chapter devoted to the structural analysis of al-Urwa al-Munjiya, the author`s understanding of 73 sects hadith, his approach to the issue of excommunication, his criteria of the classification of Muslim sects and the postion of the al-Urwa Munjiya in Sunni heresiographical tradition are examined. The third chapter is devoted to the the critical edition of al-Munjiya. Key Words: Umar Corumi, al-Urwa al-Munjiya fi'l-Firqati'n-Najiya, Maqalat, Sect.