Jön Türk ihtilali (1908): Temel dinamikler, propaganda ve ihtilal

Abstract

93 Harbi (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı) neticesinde Osmanlı Devleti büyük topraklar kaybetmiş ve bunun üzerine Sultan II. Abdülhamid, Kanun-i Esasi'yi askıya alarak meclisi süresiz olarak tatil etmiştir. Meşrutiyet Meclisi'nin kapatılması ile beraber yönetime karşı gizli ve örgütlü bir muhalefet ortaya çıkmış ve akabinde birbirini takip eden hadiseler meydana gelmiştir. Çalışmamızda öncelikle bu hadiseler ve muhalefete temel teşkil eden fikri değişim ele alınmıştır. Jön Türklerdeki zihniyet oluşumunda dâhili saiklerin, yabancı etkilerin ve uluslararası düşünce ve fiiliyat ilişkilerinin çözümlemesi yapılmıştır. Ayrıca hükümete muhalif olarak şekillenen bu harekette öne çıkan isimler ve bunlar arasındaki anlaşmazlıklar da belirtilmiştir. Geniş kitlesel bir talep olmaksızın millet adına gerçekleştirildiği iddia edilen isyan hareketinin oluşum aşamaları ve ihtilali hazırlayan temel dinamikler ele alınmıştır. 1908 İhtilali'ni gerçekleştiren Jön Türklerin, İttihad ve Terakki adlı örgütü, nasıl kurdukları, kapalı ve gizli bir yapıdan devlet yönetimine kadar uzanan vetiredeki örgütlenmeleri, büyüme ve teşkilat usulleri çeşitli yönleri ile incelenmiştir. Jön Türklerin, Meşrutiyet yönetimine tekrar geçilmesi adına kurmuş oldukları gizli örgütü ortaya çıkaran hadiseler ve ilişkiler tespit edilip değerlendirilmeye çalışılmıştır. Özellikle Cemiyet mensuplarının hedeflerine ulaşabilmek için ortaya koydukları siyasi faaliyetler ve propaganda teknikleri tahlil edilip, umum efkârda bıraktığı muhtemel etki irdelenmiştir. 1905 yılında yeniden teşkilatlanan ve ihtilalci bir yapıya bürünen İttihad ve Terakki Cemiyeti'nin ihtilal esnasında sergilemiş olduğu gizli ve açık siyasi faaliyetler kapsamlı olarak anlatılmıştır. Jön Türk İhtilali'ni ortaya çıkartan etkenler ile ihtilal süreci üzerinde durulmuş ve genel bağlamda bir değerlendirilme yapılmıştır.

As a result of the '93 War (Ottoman – Russia War), The Ottoman Empire lost large territories and thus, Sultan Abdulhamid II suspended the Ottoman Basic Law and closed the assembly indefinitely. With the closure of the Constitutional Assembly, a secret and organized opposition against the administration emerged and afterwards successive events occurred. In our study, firstly these incidents and the intellectual change, which was the basis for and the opposition, were dealt. In the formation of mentality in the Young Turks, internal motives, actual relations of foreign influences and international thought have been analyzed. In addition; in this movement shaped as opposition against the government, prominent names and disagreements among them were pointed out. The stages of formation of the rebel movement claimed to be carried out on behalf of the nation though it was not a large mass demand, and the main dynamics which had prepared the revolution were dealt. How the Young Turks, who carried out the 1908 Revolution, founded the organization called the Committee of Union and Progress and they were organized in the process from a closed and secret structure to the government administration, and their growth and organization procedures were studied in various aspects. Events and relations which had revealed the secret organization founded by the Young Turks with the aim of readopting the Constitutional Governance were tried to be determined and evaluated. In particular, the political activities and propaganda techniques which the members of the Committee put forward in order to reach to their goals were analysed and their possible impacts on the public opinion were examined. The open and closed political activities shown during the revolution by the Committee of the Union and Progress which was reorganized in 1905 and took on a revolutionary structure, were expressed extensively. Factors which led the revolution of the Young Turks, and the process of revolution were laid stress upon and an evaluation was presented in general context.