Orta Karadeniz`de 2010 yılı av sezonunda çaça (Sprattus sprattus phalericus Risso, 1826) balığından üretilen balık unu ve yağının besin kompozisyonunun incelenmesi

Abstract

Araştırma, 03 Mart 2010-07 Mayıs 2010 tarihleri arasında, Orta Karadeniz Bölgesi'nde çaça balıklarının (Sprattus sprattus phalericus Risso, 1826) yasal avlanma süresi ve balık unu ve yağı fabrikasında işleme süresi içerisinde yapılmıştır. On hafta boyunca, boy-ağırlık değerleri ile çaça balığının ve çaça balığından elde edilen balık unu ve balık yağının kimyasal kompozisyonları incelenmiştir.Çalışma sonucunda, aylara göre minimum boy yedinci haftada 7.4±0.029 cm, maksimum boy ise birinci haftada 8.4±0.042 cm olarak tespit edilmiştir. Ortalama ağırlık 2.36±0.031 g ile yedinci hafta da en düşük değerde iken, 3.17±0.044 g ile birinci haftada en yüksek değere ulaşmıştır. Çalışma süresince çaça balığındaki en düşük ham protein, ham yağ, nem ve ham kül oranları değerleri sırasıyla %; 14.33±0.014, 0.94±0.011, 78.35±0.030, 2.57±0.026, en yüksek ham protein, ham yağ, nem ve ham kül oranları değerleri ise sırasıyla, %; 14.60±0.027, 3.80±0.038, 81.93±0.020, 3.19±0.033 olarak ölçülmüştür. Çaça balığı unundaki en düşük ham protein, ham yağ, nem ve ham kül oranları değerleri sırasıyla %; 67.40±0.020, 8.71±0.033, 7.55±0.028, 13.58±0.047, en yüksek ham protein, ham yağ, nem ve ham kül oranları değerleri ise sırasıyla %; 67.78±0.019, 10.97±0.040, 9.45±0.026, 13.75±0.016 olarak hesaplanmıştır. Çaça balığı yağındaki en düşük peroksit, serbest asitlik ve nem değerleri sırasıyla; 2.80±0.037 meq/kg, % 1.27±0.053, % 0.75±0.007, en yüksek peroksit, serbest asitlik ve nem değerleri ise sırasıyla, 3.27±0.054 meq/kg, % 1.56±0.044, % 0.82±0.009 olarak hesaplanmıştır.Çaça balığındaki Mart ve Nisan ayı için w3 değerleri toplamı sırasıyla %; 24.80±0.14, 23.76±0.06, w6 yağ asitleri değerleri toplamı sırasıyla %; 8.13±0.06, 8.11±0.01 olarak tespit edilmiştir. Çaça balığı unundaki w3 asitleri değerleri toplamı Mart ve Nisan ayı için sırasıyla %; 30.60±0.012, 27.97±0.091 olarak hesaplanmış, w6 yağ asitleri değerleri toplamı ise sırasıyla %; 7.31±0.02, 7.46±0.06 tespit edilmiştir. Çaça balığı yağındaki w3 yağ asidi değerleri toplamı Mart ve Nisan ayı için sırasıyla %; 23.72±0.012, 25.43±0.017 w6 yağ asidi değerleri toplamı sırasıyla %; 9.24±0.007, 8.55±0.018 tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Çaça Balığı (Sprattus sprattus phalericus Risso, 1826), Balık Unu, Balık Yağı, w3 ve w6 Yağ Asitleri

This research has done during the period of sprat?s (Sprattus sprattus phalericus Risso, 1826) legal hunting time ; fishmeal and fish oil factory processing time in Middle Black Sea, between the dates of 03rd March-07th May 2010. Length- weight values sprat, fishmeal and fish oil?s chemical compositions were analysed in this 10-week period.At the end, of the study, according to the months, minimum size was established 7.4±0.029 cm in the seventh week maximum size was calculated 8.4±0.042 cm in the first week. The avarage weight, minimum weight was 2.36±0.031 g in the seventh week, maximum weight was 3.17±0.044 g in the first week. Throughout the study, the lowest raw protein, raw oil, moisture and raw ashes proportions values were respectively measured %; 14.60±0.027, 3.80±0.038, 81.93±0.020, 3.19±0.033. In the sprat?s meal, the lowest raw protein, raw oil, moisture and raw ashes proportions values were respectively measured %; 67.40±0.020, 8,71±0.033, 7.55±0.028, 13.58±0.047, the highest raw protein, raw oil, moisture and raw ashes proportions values were respectively measured %; 67.78±0.019, 10.97±0.040, 9.45±0.026, 13.75±0.016. In the sprat?s meal, the lowest peroxid, free fat asid and moisture values are respectively calculated 2.80±0.037 meq/kg, % 1.27±0.053, % 0.75±0.007, the highest peroxid, free fat asid and moisture values are respectively calculated 3.27±0.054 meq/kg, % 1.56±0.044, % 0.82±0.09.In the sprat, total w3 fat asids values were respectively established %; 24.80±0.14, 23.76±0.06, total w6 fat asids values were respectitively established %; 8.13±0.06 8.11±0.01 for March and April months. In the sprat?s meal total w3 fat asids values were respectively calculated %; 30.60±0.012, 27.97±0.091, total w6 fat acids values were respectively established 7.31±0.02, 7.46±0.06 for March and April months. In the sprat?s oil total w3 oil acids values were respectively established %; 23.72±0.012, 25.43±0.017, total w6 oil acids values were respectively established %; 9.24±0.007, 8.55±0.018 for March and April Months.Key Words : Sprat (Sprattus sprattus phalericus Risso, 1826) Fishmeal, Fish oil, w3 and w6 Oil Acids.