Akciğer kanserli hastalara torakotomi öncesi verilen sağlık eğitiminin ağrı, kaygı düzeyi ve solunum fonksiyonlarına etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Hasta eğitimi, hastaların sağlık durumları ve tedavi süreçleri hakkında bilgi edinebildikleri temel yaklaşımdır. Akciğer rezeksiyonu nedeniyle torakotomi olacak hastalara ameliyat öncesi verilen eğitimin kaygı, ağrı düzeyi ile solunum fonksiyonları üzerine etkisini inceleyen çalışma sayısı oldukça azdır. Bu çalışmada akciğer kanserli hastalara torakotomi ile yapılacak pulmoner rezeksiyon öncesinde `torakotomi hasta eğitim rehberi` ile verilen sağlık eğitiminin ameliyat sonrası ağrı düzeyi, durumluk-sürekli kaygı düzeyi ve solunum fonksiyonlarına olan etkisinin araştırılması amaçlandı. Çalışmaya akciğer kanseri nedeniyle pulmoner rezeksiyon endikasyonu olan toplam 60 hasta dahil edildi. Hastalar kontrol (n=30) ve deney gruplarına (n=30) ayrıldı. Deney grubundaki hastalara ameliyattan 24 saat önce eğitim kitapçığı ile hasta eğitimi verildi. Kontrol grubundaki hastalara ise sadece klinikle ilgili rutin hemşirelik bilgileri verildi. Ağrı, Görsel Ağrı Skalası (GAS) ile değerlendirildi. Kaygı düzeyinin belirlenmesinde Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçeği (DSKÖ) Kullanıldı. Değerlendirilen solunum fonksiyonları; zirve ekspiratuar akım hızı (PEF), zorlu vital kapasite (FVC), birinci saniyedeki zorlu ekspiratuar hacim (FEV1) ve zorlu ekspiratuar orta akım hızı (FEF25-75) idi. Deney grubunun ameliyat sonrası ağrı şiddeti değerlerinin kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde daha düşük olduğu belirlendi (p<0,05). Sağlık eğitimi alan deney grubunun ameliyat sonrasındaki durumluk kaygı düzeyinin kontrol grubuna göre istatistiksel olarak daha düşük olduğu belirlendi (p<0,05). Deney grubu ile kontrol grubunun sürekli kaygı düzeyleri arasında istatistiksel bir fark tespit edilmedi (p>0,05). Deney grubundaki hastaların FEV1 ve FEF25-75 değerlerinin kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptandı (p<0,05). Sonuç olarak, `torakotomi hasta eğitim rehberi` ile verilen planlanmış bir sağlık eğitiminin ameliyat sonrası ağrı, durumluk kaygı, FEV1 ve FEF25-75 değerlerini etkileyerek klinik iyileşme sürecine olumlu katkı sağladığı belirlendi.

The health education is the base approach for the patients of getting the information about their health status and treatment process. The studies evaluating the effect of the health education was applied before thoracotomy for lung resection on pain, anxiety and pulmonary functions were quite less in number. The purpose of the present study was to examine the influence of the health education were applied with `thoracotomy patient education leaflet` before pulmonary resection done via thoracotomy surgery on postoperative pain, state-trait anxiety level and pulmonary functions. The sixty patients (n=60) having pulmonary resection indication because of lung cancer were recruited in the present study. The patients were separated as control (n=30) and experimental groups (n=30). The patient education was applied to patients in the experimental groups via the education leaflet 24 hours before the surgery. Patients in the control groups received only usual clinical nursing informations. The pain was evaluated via Visual Analog Scale (VAS). The State-Trait Anxiety Scale (STAS) was used for evaluating the anxiety level. The evaluated pulmonary functions were peak expiratory flow (PEF), forced vital capacity (FVC), forced expiratory volume in 1 second (FEV1) and forced expiratory flow 25-75 (FEF25-75). The pain level of the experimental group was statistically lower than control group (p<0,05). The state anxiety level of experimental group received education was statistically lower than control group (p<0,05). There was not any statistical difference in trait anxiety levels between control and experimental groups (p>0,05). The FEV1 and FEF25-75 values in experimental group were statistically higher than control group. In conclusion, a well planned health education applied via `thoracotomy patient education leaflet` has a positive effect on clinical recovery process by affecting postoperative pain, state anxiety and FEV1 and FEF25-75 values.