Deneysel diabet ve ligatürle oluşturulan periodontitis modelinde dişeti sıvı dinamiğinin osmotik basınç ve damarsal yapı yönünden incelenmesi

Abstract

ÖZET DENEYSEL DİABET VE LİGATÜRLE OLUŞTURULAN PERİODONTİTİS MODELİNDE DİŞETİ SIVI DİNAMİĞİNİN OSMOTİK BASINÇ VE DAMARSAL YAPI YÖNÜNDEN İNCELENMESİ Elif Eser SAKALLLIOĞLU, Doktora Tezi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun, Haziran 2003 Hem diabette hem de periodontal hastalığın patogenezinde damarsal yapıda bir takım değişiklikler ve/veya bozukluklar meydana gelmektedir. Diabetin, periodontal hastalığın risk faktörü olarak değerlendirilmesinde bu değişiklikler dikkate alınması gereken önemli bir nokta olarak görülmektedir. Günümüzde, diabette meydana gelen bu vasküler değişikliklerden biri olan damar geçirgenliğindeki bozulmanın periodontal dokulardaki şekli ve etkileri ile ilgili yeterli bilgi yoktur. Araştırmamızda, diabetin dişeti dokusuna etkisi, osmotik basmç, damarlarıma miktarı ve damar çapındaki değişiklikler ile incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızda, ratlarda oluşturulan diabetik, periodontitisli ve herhangi bir işleme tabi tutulmamış kontrol grubundan üç haftalık takipten sonra alınan dişeti örneklerinde, osmotik basmç ile damar sayısı ve lümen genişliği değerlendirilmiştir. Ayrıca osmotik basıncın damar sayısı ve damar genişliği ile etkileşimi de incelenmiştir. Gruplar arasındaki osmotik basmç, damar sayıları ve damar lümen genişlikleri verileri Kruskal Wallis varyans analizi, osmotik basmcm damar sayılan ve lümen genişlikleri ile olan ilişkisi ise Regresyon- Korelasyon testi ile istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Osmotik basmç diabetik grupta daha fazla olmak üzere hem diabetik hem de periodontitisli grupta kontrol grubuna göre istatiksel olarak anlamlı bir şekilde artmış bulunmuştur (p<0,000). Benzer şekilde damar sayışırım ise her iki grupta kontrol grubuna göre anlamlı derecede fazla oduğu saptanmıştır (p<0,000). Damar çapı açısından değerlendirildiğinde kontrol grubuna göre diabetik grupta azalma, periodontitis grubunda ise artma gözlenmiştir (p<0,000). Osmotik basmç değişimleri ile damar sayıları arasında her üç grupta da çok güçlü ve ileri derecede anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Osmotik basmç ile damar çapı arasında ise istatiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Osmotik basmç değerlendirmeleri sonucunda osmotik basmcm periodontal dokularda diabetik ve periodontitisli durumlarda arttığı görülmüştür. Fakat bu artış diabetik grupta çokdaha fazla bulunmuştur. Damarlarıma, periodontitisli durumlarda daha fazla olmasına karşın osmotik basmç değişinıinin daha düşük kalmış olması, sıvı dmamiğinin damarlanmadaki sayı artışının yanı sıra damar permiabilitesindeki değişime bağlı olabileceği ihtimalini ortaya koymaktadır.

ABSTRACT EVALUATION OF FLUID DYNAMICS OF GINGIVA VIA OSMOTIC PRESSURE AND VASCULAR STRUCTURE IN EXPERIMENTAL DIABETES AND LIGATURE INDUCED PERIODONTITIS Elif Eser SAKALLIO?LU, Phd. Thesis Ondokuz Mayıs University, Samsun, June 2003 Existence of certain alterations and/or disorders of vascular structures both in diabetes and periodontal disease should be taken into consideration as an important step in the evaluation of diabetes as a risk factor for periodontal disease. To date, there is no sufficient information about the nature and effects of vascular permeability in periodontal tissues resulted from diabetes. The objective of our study is to evaluate the alterations of fluid dynamics and vascular structure of gingiva in diabetes and periodontal disease with the possible interactions between each other by means of these parameters. Osmotic pressure, number and luminal diameters of vessels in the 3 groups were evaluated as the study parameters. Assessments were performed via osmotic pressure measurements and histopathological examination of vasculature qualitatively and quantitatively in gingival specimens taken from streptozotocin induced diabetic rats, ligature induced periodontitis and positive control rats. Statistical significance was analysed by Kruskal Wallis variance analysis within the groups and by Regression-Correlation test by means of the interaction among osmotic pressure, vessel numbers and luminal diameters. Osmotic pressure levels were observed more elevated both in diabetic and periodontitis group, respectively, than the control group (p<0,000). The number of vessels increased in diabetic and periodontitis group unlike the control ones (p<05000). The enlargement of vessels (luminal diameters) decreased in diabetic group and increased in periodontitis group when compared with the control group (p<0,000). Interaction of the osmotic pressure alterations and the number of vessels were fairly significant in all 3 groups. Relation between the luminal diameters and the osmotic pressures was not significant in 3 groups.