P maddesi antagonistinin, farelerde anksiyete üzerine etkileri

Abstract

ÖZET P MADDESİ ANTAGONİSTİNİN, FARELERDE ANKSİYETE ÜZERİNE ETKİLERİ Hülya Hökelek, Yüksek Lisans Tezi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun, Ağustos 2003 Çalışmada P maddesi (PM) antagonisti L-703,606 ve PM salıverilmesini sağlayan kapsaisin'in, anksiyete üzerine olan etkilerinin araştırılması amaçlandı. Deneye ağırlıkları ortalama 30-40 g arasında değişen, toplam 120 adet erkek Swiss Albino fare alındı. Her biri 8 adet fare içeren 15 farklı deney grubu oluşturuldu. Deneylerde artı labirent yöntemi uygulandı. Açık kollarda geçirilen süre anksiyetenin, kapalı kola girme sayısı motor aktivitenin değerlendirilmesinde kullanıldı, ön çalışmada kapsaisin' in PM salıverilmesini artırması ile anksiyojenik etkinin oluştuğu doz belirlendi. PM'nin 0,5-1 mg/kg' lık ve kapsaisin'in 1 mg/kg dozları ile anksiyete oluşturuldu. Nörokinin 1 (NK1) antagonisti L-703,606'nın ise 1-3,5 mg/kg' lık iki dozu diğer gruplarla kombine edildi. Birbirleri ve kontrol grupları ile karşılaştırıldı. Anksiyolitik etkinin ölçülebilmesi için bir gruba da diazepam 2 mg/kg verildi. L- 703,606'nın kontrol grubuna göre belirgin anksiyolitik etkiye sahip olduğu gözlendi. Anksiyojenik maddelerle olan kombinasyonlarda ise PM'nin her iki dozunda da oluşan anksiyojenik etkinin NK1 antagonisti L-703,606 tarafından anlamlı derecede antagonize edildiği belirlendi (P<0,05). Kapsaisin ile oluşturulan anksiyojenik etkinin, yine L-703,606'nın her iki dozu ile anlamlı bir şekilde antagonize edildiği görüldü (P<0,05). L-703,606 anksiyolitik ilaçlardan diazepam ile karşılaştırıldığında aralarında fark bulunmadı (P>0,05). Fakat, motor aktivite göstergesi olan kapalı kola giriş sayılarında anlamlı fark bulundu (P<0,05). Sonuç olarak, deneysel anksiyete modellerinde kapsaisin'in 1 mg/kg dozunda anksiyojenik olarak kullanılabileceği ve L- 703,606'nın motor aktiviteyi etkilemeyen, potent bir anksiyolitik olabileceği akla gelmektedir. Bu etkinliğin daha net olarak ortaya konulabilmesi için anksiyete çalışmalarında kullanılan diğer model ve testler ile de çalışılması düşünülebilir. iv

SUMMARY THE EFFECTS OF SUBSTANCE P ANTAGONIST ON ANXIETY IN MICE Hülya Hökelek, MSc. Thesis Ondokuz Mayıs University Samsun, August 2003 Behavioral effects of L-703,606 as a substance P antagonist and capsaicin as a substance P releaser were investigated. In the experiments 120 male Swiss albino mice (30-40 gr) were used. Fifteen groups were formed and each group was consisted of 8 mice. Elevated plus-maze method was performed. The time sharing in the open arms was used to assess anxiety and the numbers of the entry of closed arms were used to evaluate the motor activity. In the beginning, a pilot study was performed to determine the anxiogenic doses of capsaicin, which increases substance P release. Anxiety was assessed with 0,5 mg/kg dose of substance P and 1 mg/kg dose of capsaicin. 1-3,5 mg/kg dose of L-703,606, as a NK1 antagonist agent were combined with other groups. All groups were compared with each other and control groups. Anxiolytic effect was proven in another control group with the administration of diazepam 2 mg/kg. L-703,606 has obviously anxiolytic effect in comparison with control groups. The anxiety which was formed with both doses of substance P was significantly antagonized with L-703,606 (P<0,05). The anxiety, which was formed with capsaicin was significantly antagonized with both doses of L- 703,606 (P<0,05). The anxiolytic effects of L-703,606 and diazepam were not significantly different, but the number of the entries into closed arms as an indicator of motor activity were significantly high in the L-703,606 groups (P<0,05). In conclusion, 1 mg/kg dose of capsaicin can be used as anxiogenic agent in experimental anxiety models. L-703,606 can be used as a potent anxiolytic agent, since L-703,606 does not effect motor activity. Further studies with different models and tests should be performed to determine anxiety and substance P relations.