Beden eğitimi ve spor yüksekokullarındaki görevli akademisyen personelin örgütsel stres ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında (BESYO) öğretim elemanlarının örgütsel stres ve tükenmişlik düzeylerine etki eden demografik faktörlerin incelenmesidir. Bu amaçla, betimsel bir çalışma yapılmış ve Türkiye'deki devlet üniversitelerinin BESYO görev yapan öğretim elemanlarına anket uygulanmıştır. Toplam 605 anket değerlendirmeye alınmış ve veriler SPSS 15.0, minitab 13.20 V. ve STATİSTİCA 7.0 programında analiz edilmiştir. Araştırmada, öğretim elemanlarının kişisel ve mesleki özelliklerini, örgütsel stres ve tükenmişlik düzeylerini belirlemek için, verilerin frekansları, yüzdeleri ve aritmetik ortalamaları elde edilmiş ve yorumlanmıştır. Öğretim elemanlarının örgütsel stres ve tükenmişlik düzeylerinin, demografik değişkenlere fark gösterip göstermediğini ortaya koymak için Mann Whitney-U testi ve Kruskal Wallis-H testi ve gruplar arası farkın nereden kaynaklandığını bulmak için Dunn testi kullanılmıştır. Çalışma sonunda; BESYO öğretim elemanlarının genel anlamda örgütsel stres düzeyleri yüksek, buna karşın tükenmişlik düzeylerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Örgütsel stres alt boyutları ve tükenmişliğin alt boyutları arasında anlamlı düzeyde ilişkiler olduğu saptanmıştır. BESYO öğretim elemanlarının örgütsel stres düzeylerini; yaş, medeni durum, öğrenim durumu, akademik unvan, yönetici olma, yabancı dil, gelir düzeyi, akademik hizmet yılı ve ders yükü değişkenlerinin etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, BESYO öğretim elemanlarının tükenmişlik düzeylerini; cinsiyet, yaş, gelir düzeyi ve ders yükü değişkenlerinin etkilediği tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Örgütsel Stres, Tükenmişlik, Öğretim Elemanı, Beden Eğitimi ve Spor.Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun, Ocak-2010

The objective of this study is to examine the demografic factors effects the organizational stress and burnout levels of the academicians who worked in physical education and sports high school. For this purpose, a descriptive study is done and a questionnaire is implemented on academicians who worked in physical education and sports high school of government university in Turkey. Total 605 questionnaires are received for evaluation and the data is analysed in SPSS 15.0 , minitab 13.20 V and STATISTICA 7.0 programs. In the research, for the purpose of determining the personal and occupational features, organizational stress and burnout level of academicians of physical education and sports, the frequency, the percentage and the arithmetical means of the data were obtained and the data was interpreted. To reveal if physical education and sports academicians? organizational stress and burnout levels differ according to demografic variables, Mann Whitney-U and Kruskal Wallis-H is estimated and Dunn test is used to find out groups that differ from others. As a result of the study, in general it was found that physical education and sports academicians have a high level of organizational stress and have a low level of burnout. The significance relations between the sub-dimensions of organizational stress and the sub-dimensions of burnout are determined. It was determined that organizational stress levels of physical education and sports academicians are affected by the variables of age, marital status, educational background, academic title, being an administrator, foreign language levels, revenue level, period of occupational service and weekly lesson load. Also, it was determined that the burnout levels of physical education and sports academicians are affected by the variables of gender, age, revenue level and weekly lesson load .Key Words: Organizational Stress, Burnout, Academicians, Physical Education and Sports.University of Ondokuz Mayıs Samsun, January-2010