Hemodiyaliz hastalarının beslenme durumlarının yaşam kalitesi ve umutsuzluk düzeyi üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışma hemodiyalize giren hastaların beslenme alışkanlıkları ve beslenme durumunun incelenmesi, bazı kan parametreleri ve beslenme durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi; beslenme durumu ile umutsuzluk ölçeği sonuçlarının ve yaşam kalitesi ölçeği sonuçları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metot: Bu çalışma Tokat Devlet Hastanesi Hemodiyaliz Ünitesinde hemodiyalize giren,, iletişim kurulabilen ve gönüllü olan 116 diyaliz hastasına Hasta Tanılama Formu, Yaşam Kalitesi Ölçeği SF-36 ve Beck Umutsuzluk Ölçeği uygulanarak yapılmıştır. Veriler ortalama, yüzdelik, levene testi, kolmogrof analizi, ki-kare analizi, Kruskal Wallis analizi, Mann Whitney U testi, Student-t testi ile değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir.Bulgular: Çalışmada yer alan hastaların %47'si erkek (n:54), %53'ü kadındır (n:62). Hastaların %36.7'si (n:40) alınan diyeti uyguladıklarını, %63,3'ü ise (n:69) verilen diyeti uygulamadıklarını bildirmişlerdir. Albümin ile mental rol, fiziksel rol kısıtlılığı ve fiziksel işlev alanları arasında pozitif yönde ilişki saptanmıştır (p<0,05). Kan üre değeri ile fiziksel işlev, mental rol, fiziksel rol kısıtlılığı arasında pozitif yönde ilişki bulunmuştur (p<0,05). Kreatinin ile mental rol, sosyal işlev, fiziksel rol kısıtlılığı, fiziksel işlev ve ağrı alanları arasında pozitif yönde ilişki saptanmış, genel sağlığın algılanması alanı arasında negatif yönde ilişki bulunmuştur (p<0,05). Hastaların Beck Umutsuzluk Ölçeği puanı ile HbA1C değer ortalamaları arasında pozitif yönde ilişki, HDL-Kolesterol, folik asit, kreatinin ve serum fosfor değer ortalamaları arasında negatif yönde ilişki saptanmıştır (p<0,05).Sonuç: Doğru ve etkin planlanmış diyet tedavisi ile hemodiyaliz hastalarının yaşam kalite düzeyleri ve umut düzeyleri yükseltilerek, yaşam süreleri uzatılabilir. Hemodiyaliz hastaları gibi ciddi beslenme durumu izlemi gerektiren hastaların diyetlerini anlamaları sağlanması, sık kontrollerle beslenme durumlarının değerlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Beslenme; Hemodiyaliz; Umutsuzluk; Yaşam kalitesi

Aim: The aims of this study are; to evaluate the relation between certain serum parameters and nutritional status of patients who have haemodialysis, to analyse their nutritional habits and nutritional status, and to investigate whether there is a correlation between their nutritional status, hopelessness level and quality of life scale. Material and Method: On this study, Quality of Life Scale SF-36, Beck Hopelessness Scale and Patient Diagnosis Forms were used applied to 116 voluntary and available dialysis patients who have been treated haemodialysis at Haemodialysis Unit in Tokat State Hospital. The data were evaluated by using means, percentage, levene test, kolmogrof analysis, chi-square test, Kruskal Wallis analysis, Mann Whitney U test, Student t-test analysis. The Significance level was accepted as (p<0.05). Results: 47% (n: 54) of the participants are male and 53% (n: 62) are female. 36.7% (n: 40) of the patients stated that they had followed the given diet and 63.3% (n: 69) stated that they had not. The results of the study show that there is positive correlation between albumin and mental role, physical role disability, physical function field (p<0.05). Blood urea assets was found to be positively correlated with physical function field, mental role, physical role disability (p<0.05). There is a positive correlation between creatinine and mental role, social function, physical role disability, physical function and pain areas, and a negative correlation between creatinine and general health perception (p<0.05). A positive correlation has been identified between Beck Hopelessness Scale scores and HbA1C value mean of the patients, and a negative correlation between HDL-cholesterol, folic acid, creatinine and serum phosphor value average (p<0.05). Conclusion: Lifespan of the haemodialysis patients can be extended by improving the quality of their lives and hope levels with a properly and efficiently planned nutritional treatment. It was concluded that patients like haemodialysis patients, whose nutritional status need to be tracked, should be made aware of their diets and their nutritional status should be evaluated in frequent checks. Key Words Nutrition; Haemodialysis; Hopelessness; Quality of Life