Sağlıkta okuryazarlık: Tip II diyabet hastaları üzerine bir araştırma

Abstract

Amaç: Tip II Diyabetli hastaların sağlık okuryazarlık durumları ile sağlık okuryazarlığını etkileyen etmenlerin ve bunların sosyo-ekonomik değişkenlerle ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Materyal ve Metot: Çalışmada anket yöntemi kullanılmıştır. Anket, Vezirköprü Devlet Hastanesi'nde uygulanmıştır. Katılımcılar Dahiliye Polikliniklerine başvuran Tip II Diyabet hastalığı olan gönüllü kişilerden seçilmiştir. Çalışmaya Tip II Diyabet hastalığı olan 300 kişi katılmıştır. Veriler IBM SPSS V21 programı ile değerlendirilmiştir. Araştırmada anlamlılık p<0,05 düzeyinde değerlendirilmiştir.Bulgular: Araştırmaya katılan Tip II Diyabet hastalarının %55,7'si kadın ve %44,3'ü erkek, %93,0'ı evli ve %7,0'ı bekardır. Çalışma grubunun yaş ortalaması 57'dir. Katılımcıların %29,7'si okuryazar değil, %9,0'ı sadece okuryazar, %27,3'ü ilkokul mezunu, %7,3'ü ortaokul mezunu, %17,3'ü lise mezunu ve %9,3'ü lisans-lisansüstü eğitim mezunudur. Katılımcıların ortanca olarak 7 yıldır Tip II Diyabet hastalığı mevcuttur. Katılımcıların hastalıklarının nedenini bilme durumu eğitim düzeyine bağlı anlamlı farklılık bulunmuştur (p=0,001). Sonuç: Yapılan çalışmada, okuryazarlık ve sağlık okuryazarlığı düşük olan katılımcıların hastalıklarıyla başetmede zorlandıkları belirlenmiştir. Katılımcıların sağlık okuryazarlığı durumları değerlendirilirken, sosyo-demografik değişkenlerden en çok ilişki saptanan durum, öğrenim durumudur. Sağlık okuryazarlığı kapsamında değerlendirilen davranışlar üzerine etkileri olan cinsiyet ve yaş değişkenlerinin de sağlık okuryazarlığı ile arasında ilişki olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler:Okuryazarlık;sağlık okuryazarlığı; tip II diyabet

Aim: The factors affecting the health literacy and health literacy situation of patients with type II diabetes and their relationship with socio-economic variables are aimed to be determined.Material and Method: Survey method has been used in the study. The survey has been carried out in Vezirköprü State Hospital. Subjects with type II diabetes have been chosen from the volunteers who consulted in internal diseases polyclinics. n:300 people with type II diabetes attended in the study. The data was evaluated by IBM SPSS V21 programme. Relevance in the study is evaluated in p<0,05 level.Results: 55.7% of the subjects with Type II Diabetes who attended the study were woman, 44.3% were men, 93,0% were married and 7.0 % were single. The avarage age of the study group was 57. 29.7% of the subjects were illiterate, 27.3% were primary school graduates, 7.3% were secondary school graduates, 17.3% were high school graduates and 9.3% were bachelor or PhD. In average subjects have had Type II Diabetes for 7 years. The fact that subjects know the reasons of their disease based on their education levels (p=0,001).Conclusion: In the study, it is found out that subjects with low literacy and health literacy have difficulties dealing with their diseases. While health literacy of the subjects were being evaluated, the most seen situation among socio-demographic variables was education status. Gender and age variables having effects on behaviours evaluated within health literacy are seen to be related to health literacy.Key Words: Literacy; health literacy; type II diabetes.Mine ŞEN, Master ThesisOndokuz Mayıs Universty-Samsun, November-2016