Multiple skleroz hastalarında öz bakım gücünün yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma, Multiple Skleroz hastalarında öz-bakım gücünün yaşam kalitesinin bileşenlerine etkisinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yürütülmüştür.Materyal ve Metot: Araştırmanın evrenini Eylül 2017- Mayıs 2018 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Nöroloji Poliklinik/Klinik'ine başvuran 120 Multiple Skleroz hastası oluşturmuştur. Veriler araştırmacı tarafından, hastaların sosyodemografik özelliklerini belirleyen tanıtıcı bilgi formu, Öz-Bakım Gücü Ölçeği (ÖBGÖ) ve Multiple Skleroz Hastalarında Yaşam Kalitesi Ölçeği (MSQoL-54) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin dağılımları incelenirken çarpıklık, basıklık değerleri dikkate alınmıştır. Verilerin dağılımlarına göre Independent-Samples T, One-Way ANOVA ve Kruskal Wallis H testi uygulanmıştır. MSQoL-54 ve ÖBGÖ ölçekleri arasındaki ilişkiyi ve öz-bakım gücünün yaşam kalitesi üzerine etki yüzdesini incelemek için Multivariate Varyans Analizi (MANOVA) uygulanmıştır.Bulgular: Hastaların %28,3'ü 40-49 yaş grubunda, %70'i kadın, %38,3'ü ortaokul/lise mezunu, %73,3'ü evli, %75'i çocuk sahibi ve %51,7'si çalışmadığını bildirmiştir. Hastaların Öz-Bakım Gücü Ölçeği'nden aldıkları ortalama puanı 93,37±25,47'dir. Bileşik Fiziksel Sağlık grubundan hastaların 53,92±10,78 puan, Bileşik Mental Sağlık grubundan 62,52±17,93 puan, Sağlıkta Değişiklik maddesinden 48,95±26,60 puan ve Cinsel İşlevden Memnuniyet maddesinden 57,10±33,44 puan aldıkları saptanmıştır.Sonuç: Öz bakım gücünün yaşam kalitesinin tüm alt boyutları ile arasında pozitif yönde anlamlı ilişki saptanmış ve öz bakım gücünün en çok mental sağlığa ilişkin yaşam kalitesinin açıklayıcısı olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Multiple skleroz; Öz bakım; Yaşam kalitesi.

Aim: This study was carried out as a descriptive study in order to determine the effect of self-care power on the components of quality of life in Multiple Sclerosis patients.Material and Method: The population of the study consisted of 120 patients with Multiple Sclerosis who applied to Ondokuz Mayıs University Health Application and Research Center Neurology Outpatient Clinic between Semptember 2017-May 2018. The data were collected by the researcher using an introductory information form which determines the socio-demographic characteristics of the patients, Self Care Agency Scale (SCAS) and Quality of Life Scale in Multiple Sclerosis Patients (MSQoL-54). When examining the distribution of data, skewness and kurtosis values were taken into consideration. According to data distribution, Independent-Samples T, One-Way ANOVA, Kruskal Wallis H tests were applied. Multivariate Variance Analysis (MANOVA) was used to examine the relationship between MSQoL-54 and SCAS scales and the effect of self-care agency on quality of life.Results: 28.3% of the patients were in the 40-49 age group, 70% were women, 38.3% were middle school / high school graduates, 73.3% were married, 75% were having children and 51.7% were reported that it is not working. Self Care Agency Scale taken from patients' average score was 93.37±25.47. It was determined that the patients in the Compound Physical Health group 53.92±10.78 points, in the Compound Mental Health group 62.52±17.93 points, in Health Change 48.95±26.60 points and in the Sexual Satisfaction 57.10±33.44 points received.Conclusion: A positive correlation was found between all sub-dimensions of quality of life and self-care agency and it was found that self-care agency was the most revealing of quality of life related to mental health.Keywords: Multiple sclerosis; Quality of life; Self-care agency.