Kadınların meme kanseri erken tanı, bilgi ve davranışları ile meme kanseri korkusu arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Bu çalışma, 20 yaş ve üzeri Kars İli Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM)'e başvuran kadınların meme kanseri erken tanı, bilgi ve davranışları ile meme kanseri korkusu arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır.Materyal ve metot: Tanımlayıcı ve ilişki arayan bu araştırma, Nisan-Eylül 2017 tarihleri arasında, Kars ili KETEM'e başvuran 20 yaş ve üzeri 360 kadın ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak, 33 sorudan oluşan tanımlayıcı anket formu ile `Meme Kanseri Korku Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, ki kare, t testi ve Anova testi kullanılmıştır. Bulgular: Kadınların %7.5'inin düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yaparken, %2.8'i klinik meme muayenesi (KMM), %9.4'ü mamografi yaptırmıştır. Kadınların %71.9'u yüksek düzeyde meme kanseri korkusu yaşamakta olup meme kanseri korkusu ile KKMM arasındaki ilişki ve erken tanı davranışları (KMM ve Mamografi) arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. KKMM yapan kadınların yapmayan kadınlara, KMM yaptıran kadınların yaptırmayanlara ve mamografi çektiren kadınların mamografi çektirmeyen kadınlara göre meme kanseri korku ölçek puan ortalamaları yüksek olup aralarındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur(p<0.05). Kadınların meme kanseri erken tanı yöntemlerini yapma/uygulama durumları ile meme kanseri korku ölçeği puan ortalamaları arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur(p<0.05).Sonuç: Kadınların yüksek düzeyde meme kanseri korkusu yaşadıkları bulunmuştur. Orta ve düşük düzeyde meme kanseri korkusu yaşayan kadınların erken tanı planlanması önerilmektedir. Yüksek meme kanseri korkusu yaşayan kadınların erken tanı davranışlarının geliştirilmesi için farklı eğitim programları düzenlenerek korkuya sebep olan faktörlerin belirlenerek bu korkunun giderilmesi için danışmanlık verilebilir. Anahtar Kelimeler: Kanser, Meme kanseri, Kadın, Erken tanı, Meme kanseri korkusu

Aim: The aim of this study was to investigate the relationship between early diagnosis of breast cancer, knowledge and behaviours towards it and the fear of breast cancer in women aged 20 and over who applied to Cancer Early Diagnosis Screening and Training Center (KETEM)in Kars.Material and Method: This descriptive study was conducted with 360 women aged 20 years and older who applied to KETEM in Kars between April and September 2017. As a means of collecting data,`Breast Cancer Fear Scale` was used with a descriptive questionnaire consisting of 33 questions. Number, percentage, mean, standard deviation, chi square, t test and Anova test were used to evaluate the data.Results: While 7.5% of the women regularly had Breast Self Examination(BSE), 2.8% had Clinical Breast Examination (CBE) and 9.4% had Mammography. 71.9% of the women had high levels of breast cancer fear, and there was a statistically significant difference between the fear of breast cancer and early detection behaviours (breast self examination, CBE and MG. The mean scores of the women with BSE against those without BSE, women with CBE against the women without CBE and women who had mammography against who did not are as follows respectively and the relationship between them was found to be statistically significant(p<0.05). The relationship between women's breast cancer early diagnosis methods and their mean scores of breast cancer fear scale were found to be significant(p<0.05).Conclusion: It was found that women experienced high levels of breast cancer fear. An early detection plan is advised for women with moderate and low levels of breast cancer fear. In order to develop early diagnosis behaviors of women who have high breast cancer fear, different training programs can be arranged and counseling can be given to eliminate the factors that underlie the fear.Keywords: Cancer, Breast cancer, Female, Early diagnosis, Fear of breast cancer