Samsun at yarışlarının tarihsel gelişimi üzerine bir araştırma

Abstract

Amaç: Bu tez çalışması Samsun at yarışlarının tarihsel gelişimini ulaşılabilen yeni bilgiler ışığında değerlendirmek ve gerek Samsun gerekse Türkiye'de at yarışları tarihi ile ilgili yapılacak daha kapsamlı çalışmalara katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir.Materyal ve Metot: Araştırmanın ana materyalini, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Samsun Yerel Tarih ve Kültür Derneği ve kişisel koleksiyonlardan elde edilen orijinal belgeler ile Gazi İl Halk Kütüphanesinde kayıtlı olan `Samsun Gazetesi` (1933-1938) ve `Ahali Gazetesi` (1939-1943) nin mevcut nüshalarında saptanan duyuru ve yazılar oluşturmuş, ayrıca Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veteriner Fakültesi Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı, Samsun Kent Müzesi ve Türkiye Jokey Kulübü Arşivlerinde yer alan konu ile ilgili kitap, makale, fotoğraf ve belgelerden yararlanılmıştır. Tezin yazımında medikal tarih araştırmalarında kullanılan retrospektif yöntem kullanılmış, saptanabilen ilk elden kaynaklar incelenerek kronolojik sırayla verilmiştir. Bulgular: Osmanlı Devleti'nde düzenli yapılan ilk yarışlar arasında yer alan Samsun at yarışları 1899 yılında başlatılmış, yarışlar için özel bir alan tahsis edilerek, bu alana seyir tribünü, hakem kuleleri ve yarış pisti yapılmıştır. Bu yarışlar zaman zaman hayvan sergileri, panayırlar ve çeşitli eğlencelerle birlikte düzenlenerek şehrin sosyal ve ticari hayatını canlandırmış, izleyen yıllarda bölgesel ve ülkesel düzeyde gerçekleştirilen at ıslahı ve yetiştiriciliği çalışmalarına katkı sağlamıştır. Cumhuriyet'in ilanından sonra hükümetin desteğini alan bu yarışlar önce Yüksek Yarış ve Islah Encümeni himayesinde modern yarışçılık kurallarına uydurularak yapılmaya başlanmış, daha sonra Ziraat Bakanlığı ve Türkiye Jokey kulübünün desteğiyle 1970'li yıllara kadar sürdürülmüştür.Sonuç: Yerel halkın ve hükümetin desteği ile yaklaşık yetmiş yıl süresince aralıklarla Samsun'da gerçekleştirilen at yarışları, özelde Orta Karadeniz Bölgesi genelde ise Türk at yetiştiriciliği ve ıslahı çalışmalarına katkılar sağlamış ancak 1970'li yılların başında artan şehircilik çalışmaları nedeniyle son bulmuştur.Anahtar Kelimeler: At yarışı; Hipodrom; Kulüp; Samsun; At ıslahı

Objective: This study has been conducted to evaluate the historical development of horse racing in Samsun in the light of new accessible information and to contribute to more comprehensive studies on history of Samsun and horse racing in Turkey. Material and Method: Main material of the present research was obtained from the original documents from Ottoman Archieve of Turkey Republic Presidency State Archieves, Samsun Local History and Culture Association and individual collections and also articles and announcements in the available reprints of `Samsun Newspaper` (1933) and `Ahali Newspare` (1939-1943) booked in Gazi Public Library. Furthermore related books, articles, photographs and documents registered in archieves of Ondokuz Mayıs University Faculty of Veterinary Medicine Department of Veterinary History and Deontology, Samsun City Museum and Turkey Jockey Club were used.The retrospective method used in medical history research was used in the writing of thesis and first hand sources which can be determined are examined and given in chronological order.Findings: Samsun horse races, one of the first regular races in the Ottoman Empire, were started in 1899 and a special area was allocated for the races and the tribune, referee towers and race track were built in this area. These races were organized from time to time with animal exhibitions, fairgrounds and various entertainments, revitalizing the social and commercial life of the city and contributed to the horse breeding and breeding activities carried out at regional and national level in the following years. After the proclamation of the Republic, this race has the support of the government before the High Racing and under the auspices of Correctional City Council started to be fitting for modern racing rules, then it continued until the 1970s with the support of the Ministry of Agriculture and Turkey Jockey Club. Result: With the support of local people and the government, horse races were held in Samsun for approximately seventy years, which contributed to horse breeding in Middle Black Sea Region in particular and Turkey in general, but it ended due to the increase in urbanism activities since the 1970s. Keywords: Horse racing; Hippodrome; Club; Samsun; Horse breeding