Geleneksel otantisite bağlamında Ordu İli Akkuş İlçesi Akpınar Köyü doğum, evlenme, ölüm âdetleri ve halk müziği pratikleri

Abstract

Geleneksel toplumlarda sözlü geleneklerin (oral tradition) kültürün başlıca taşıyıcısı durumunda olduğu ve sosyal bilimlerin pek çok alanına günümüzde kaynak oluşturduğu bilinen bir gerçektir.Bu bağlamda bu araştırmanın konusu; Ordu İli Akkuş İlçesi Akpınar Köyü Doğum, Evlenme ve Ölüm (Geçiş Dönemleri) Âdetleri ve bu âdetler içerisinde varlığını sürdüren Halk Müziği unsurlarının Halkbilim teori ve yöntemlerine göre derlenmesi, betimlenerek sonuçlandırılması ve sonuçların yorumlanmasıdır.Halk kültürü ürünlerinin yoğun olarak yaratıldığı ve yaşatıldığı evreler, araştırmacı Pertev Naili Boratav'ın Geçiş Dönemleri olarak ortaya koyduğu Doğum, Evlenme ve Ölüm evreleridir. Geçmişe özlemi, sahiciliği ve aynı zamanda özgünlüğü temsil eden otantisite bağlamında ele alınacak olan araştırma konusuyla ilgili daha önce sistematik bir çalışmanın olmaması, alanda bir eksiklik olarak görülmüştür. Bu problemin çözümü için öngörülen model, tarama modeli ve yöntem ise alan araştırması yöntemidir. Bu bağlamda; Konuya ilişkin literatürün taranmasının ardından, Akpınar köyünde kaynak kişilerle gerçekleştirilen yapılandırılmamış (nitel) görüşme ve katılımlı gözlem ile görsel-duysal olarak kayıt altına alınmıştır. Elde edilen verilerin incelenmesi sonucunda betimlemeler yapılmış, geleneğin temsili ve değişim – dönüşümleri ekseninde bir durum tespiti yapılmıştır. Araştırmada, ilişki arayıcı bir yaklaşımla elde edilen temel sonuçlar ise; Akpınar köyünün coğrafi olarak Ordu ili sınırları içinde yer almasına rağmen, yakınlığı nedeniyle geleneksel kültürünün Tokat yöresi ile benzerlik göstermesi, Akpınar'ın eski adının Kuzköy olması, modernlik ve popüler kültürün etkisiyle doğum, evlenme, ölüm adetlerinin ve halk müziği unsurlarının giderek değişip dönüşmesi, halen kayıtlarda yer almayan yöreye ait 5 adet Türkünün derlenip, nota metinlerinin yazılmasıdır. Araştırma, yöreye ait ilk sistematik kaynak olması ve alana yapacağı katkılar nedeniyle önemli görülmektedir.

It is a well-known fact that oral traditions in traditional societies are the main carriers of culture and they constitute a resource for many fields of social sciences today. In this regard, the purpose of this research is to compile, describe and finalize the Birth, Marriage and Death (Transition Periods) Customs and Folk Music elements that exist within these customs in Ordu Province Akkuş District Akpınar Village according to the theories and methods of Folklore and to interpret the results. The periods in which the products of folk culture are intensely produced and sustained are the stages of Birth, Marriage and Death depicted by Pertev Naili Boratav as Transitional Periods. The absence of a previously conducted systematic study related to the research subject to be discussed within the context of authenticity which represents the nostalgia, authenticity and originality has been considered to be a drawback in the field. The model suggested as the solution of this problem is the screening model and the method is field research. In this sense, it has been recorded visually and sensory with the unstructured (qualitative) interview and participant observation that were conducted with the source contacts in Akpınar village following the literature review on the subject. Descriptions were made after the analysis of data obtained and an assessment was performed within the axis of the representation and change-transformation of tradition. The main conclusions acquired in the research with a relation searching approach are that the traditional culture of Akpınar village shows similarity with the Tokat region due to the proximity although it is geographically located within the borders of Ordu province; the old name of Akpınar is Kuzköy; birth, marriage and death customs and the folk music elements are gradually changing and transforming with the effect of popular culture; 5 folk songs of the region not being included in records yet have been compiled and note texts have been written down. The research is considered to be important due to being the first systematic source belonging to the region and its contributions to the field.