Bazı önemli fındık çeşitlerinin aşı ile çoğaltılması üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışma `bazı önemli fındık çeşitlerimizin aşı ile ço- ğaltılabilirliklerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Aşılar 11 Kasım, 2 Aralık ve 23 Aralık 1987 olmak üzere üç ayrı dönem de uygulanmıştır. Anaç olarak Çakıldak fındık çeşidinin bir, ve ya iki yaşlı kök sürgünleri kullanılmış, kalemler ise Tombul, Palaz ve Sivri fındık çeşitlerinden bir göz içerecek şekilde alınmıştır. Aşı metodu olarak dilciksiz aşı kullanılmış ve ya pılan aşılar aşı sandıklarındaki hızar tozu ortamına dikilip, sıcaklığı 22 +- 2°C'de tutulabilen aşı odasına alınmışlardır. Aşı bölgesinden nem kaybını önlemek amacıyla aşı bölgesi plastik aşı bağıyla bağlanmış ve ayrıca kalemlerin uç kesim yüzeyleri aşı macunuyla macunlanmıştır. Araştırma sonunda Üçüncü Zaman döneminin en yüksek kal- lüslenme ve aşı tutma oranlarını verdiği, bunu İkinci Zaman dö neminin izlediği tespit edilmiştir. Birinci Zaman döneminde be lirlenen kalluslenme ve aşı tutma oranları ise İkinci ve üçüncü Zaman dönemine göre düşük olmuştur. Tombul, Palaz ve Sivri fın dık çeşitlerinde kalluslenme süresi sonunda belirlenen aşı tut ma oranları; Birinci Zaman döneminde %62.50, %72.50, %58.75 iken İkinci Zaman döneminde %75.00, %90.00, %72.50 ve Üçüncü Zaman döneminde ise %91.25, %93.75, %97.50 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmadaki deneme çeşitlerinin kalluslenme süresi sonundaki uyanma durumları ve fidanlık parsellerindeki sürgün oluşum ve canlılık durumları, üç zaman döneminde de farklı ol muş; fidanlık parsellerinde elde edilen sonuçların kalluslenme süresi sonunda elde edilen sonuçlardan daha az başarılı oldu ğu görülmüştür.

The aim of this research was to investigate the propa- gatibility of some important hazelnut varieties by grafting. The grafts were performed in three different periods as November 11, December 2, and December 23 in 1987. The one year old, or two years old suckers of Çakıldak hazelnut variety were used as rootstocks, and the scions containing one bud were taken from Tombul, Palaz and Sivri hazelnut varieties. The splice graft was used as grafting method and the grafts performed v/ere plan ted into the saw-dust mediums in the graft containers, and these containers were placed in the grafting room that had a tempera ture of 22°-2°C. In order to prevent the moisture loss from the graft region, these regions were binded with plastic graft ta pe, and also the surfaces of cut ends of the scions were pas ted with graft wax. At the and of the research, it was determined that the Third Time period gave the highest callusing and graft success rates, and this was followed by the second Time period. The callusing and graft success rates determined in the First Time period were lower than the Second and Third Time periods. The graft success rates determined in Tombul, Palaz and Sivri ha zelnut varieties at the end of the callusing period were de termined as? 62.50%, 72.50%, 58.75% at end of the First Time period, 75.00%, 90.00%, 72.50% at Second Time Period, and 91.25%, 93.75%, 97.50% at the Third Time Period. The sprouting after the callusing time, and the shoot formation and surviving positions at the nursery parcels for the varieties used in this research were different in all of-58- the time periods; it was seen that the results obtained at the nursery parcels were less successful from the results obtained at the end of the callusing period.