Başağrısı yakınması ile başvuran geriatri yaş grubu hastalarının 3. uluslararası başağrısı sınıflandırma ölçeğine göre retrospektif olarak değerlendirilmesi

Abstract

Başağrısı, toplumda en sık görülen, nöroloji ve acil polikliniklerine başvurular değerlendirildiğinde de ilk sıralarda yer alan yakınmalar arasındadır. Başağrısı görülme sıklığının, yaşlılarda da gençlerdekine yakın olmasına karşın, ileri yaşlarda daha tehlikeli durumların da başağrısına neden olabileceği bilindiğinden, değerlendirilmelerin dikkatli yapılması gerekmektedir. Bu çalışma 65 yaş üstü hastalarda, başağrısının epidemiyolojik özelliklerini, etyolojik faktörlerini ve tedaviye yanıtı değerlendirebilmek amacıyla yapılmıştır. Retrospektif olarak yaptığımız bu çalışmada, 2011-2013 yılları arasında, başağrısı (R51 tanı kodlu) yakınması ile başvurmuş olan 65 yaş ve üstü [yaş ortalaması 73,5±6,9 ] 175 hastanın [49 erkek (% 28), 126 kadın (% 72)] verileri incelenmiştir. Baş ağrısı sınıflandırması, öykü ve ileri tetkik sonuçları dikkate alınarak yapılmış; kriter olarak da `Uluslararası Baş ağrısı Sınıflandırma Ölçeği III` kriterleri kullanılmıştır. Sonuçta epidemiyolojik olarak sıklık, kadınlarda erkeklere göre daha yüksek bulunmuştur. En sık görülen başağrısı türü, primer başağrısı olarak değerlendirilmiştir (% 81.1). Primer baş ağrıları arasında sırasıyla en sık görülenler gerilim tipi baş ağrısı (% 39.4), trigeminal nevralji (% 31), aurasız migren (% 13.4) ve auralı migren (% 7.7) olarak belirlenmiştir. En sık görülen sekonder başağrıları sırasıyla, hipertansiyon ile ilişkili başağrısı (% 24.2), temporal arterite bağlı başağrısı (% 18.2), servikal patolojiye bağlı başağrısı (% 18.2) ve intrakraniyal kitleye bağlı başağrısı (% 12.1) olarak saptanmıştır. Beyin MRI görüntülemeleri baş ağrısı tiplerine göre değerlendirildiğinde, primer başağrısı hastalarında en sık iskemik gliotik değişiklikler izlenmiştir (% 73,9). Primer başağrısı profilaksisinde birinci sırada selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI), ikinci sırada trisiklik antidepresanların (TCA) tercih edildiği gözlenmiştir. Eşlik eden risk faktörleri açısından değerlendirme yapıldığında, primer ve sekonder başağrısı grupları arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Çalışmamızın sonuçları, benzer şekilde düzenlenmiş diğer epidemiyolojik çalışmalarla uyumlu bulunmuştur. Buna göre yaşlı hastalarda en sık görülen baş ağrısı tipi, primer baş ağrısıdır. İleri yaş hastalarda, başağrısı tanı ve tedavi protokollerinin daha etkin bir hale getirilebilmesi için, prospektif, çok merkezli, daha fazla sayıda hasta ile yapılacak çalışmaların yararlı olacağı öngörülmüştür.

Headache is the most seen complaint when applications to the neurology and emergency department has been evaluated. In older people, headache has similar prevelance with young people but its known as in this age group more dangerous situations can cause headache, it must been evaluated carefully. The aim of this study is to evaluation of epidemiologic features, etiologic factors and response to the treatment of headache in 65 years and older [mean age 73,5±6,9] patients. In this retrospective study, datas of 175 patients [49 man (% 28), 126 women (% 72)] were evaluated who are 65 years and older and consulted our department in 2011-2013. The classification of headache was done according to history and further investigation and `3rd International Headache Classification` criteria were used. Consequently, headache prevelance was found more prevelant epidemiologically in women. The most frequently seen headache type was primary headache (% 81.1). The most frequent primary headaches were tension type headache (% 39.4), trigeminal neuralgia (%31), migraine with no aura (% 13.4), migraine with aura (% 7.7). Hypertension induced headache (% 24.2), headache related to temporal arteritis (% 18.2), headache related to cervical pathology (% 18.2), headache related to intracranial mass lesions (% 12.1) were the most frequently seen secondary headache types. When brain MRI is evaluted according to the headache types, the most frequent image in primary headaches were ischemic gliotic changes (% 73.9). Selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) were in first, tricyclic antidepressants (TCAs) were in second place in use of prophylaxyis in primary headache. There was no difference between risk factors associated with primary and secondary headache groups. The results of our study were found similarly as the other epidemiologic studies. According to this, the most frequent headache type seen in elderly is primary headache. In older people, in order to make more effective headache diagnosis and treatment protocols, it is estimated that to do prospective, multiple centered studies with more patients, will be more useful.