Yerlikaya sığırlarında bazı vücut ölçülerinden yaralanarak canlı ağırlığın tahmini üzerine bir araştırma

Abstract

37; ÖZET Amasya (Suluova) Et-Balık kurumuna kesim için getirilen 404 Yerlikara hayvana ait canlı ağırlık, cidago yüksekliği, göğüs çevresi ve vücut uzunluğuna ait veriler bu araştırmanın materyalini oluşturmuştur. Ölçümler 1990 yılı 2-6 Nisan, 7-11 Mayıs ve 10-14 Aralık tarihlerinde olmak Üzere üç periyodda alınmıştır. Vücut ölçümleri alınmadan önce hayvanların dişine bakılarak yaşları belirlenmiş, ve canlı ağırlıkları tesbit edilmiştir. Vücut ölçüleri ve canlı ağırlığa yaşın etkisi varyans analizi ile araştırılmıştır. Varyans analizleri yaşın vücut ölçülerini (en fazla da göğüs çevresini) etkilediğini göstermiştir. Bu nedenle her bir özelliğe ait veriler sırasıyla 1- 1.5, 2-2.5 ve >3-3 olarak 3 yaş grubuna ayrılarak değerlendi- diri 1 mistir. Canlı ağırlık, cidago yüksekliği, göğüs çevresi ve vücut uzunluğu ortalamaları 1. yaş grubunda sırasıyla 244.8 +_ 44.0 kg, 107.19 +_ 4.89 cm, 150.78 +_ 10.21 cm ve 113.1 +6.98 cm, 2. yaş grubunda 269 +_ 36.9 kg, 108 +4.12 cm, 157.0 '+_ 7.72 cm ve 115.85 + 6.43 cm ve 3. yaş grubunda ise, 273.7 + 39.2 kg, 108.7 +_ 4.25 cm, 158.99+J7.99 cm ve 116.05+J5.74 cm olarak saptanmıştır 3. yaş grubunda canlı ağırlık ile cidago yüksekliği arasındaki korelasyon katsayısı %S düzeyinde, cidago yüksekliği dışındaki vücut ölçüleri ile canlı ağırlık arasındaki korelasyon katsayı 1 ar ı ise her yaş grubu için %1 düzeyinde önemli ve pozitif bulunmuştur. Canlı ağırlık ile cidago yüksekliği, vücut uzunluğu ve göğüs çevresi arasındaki kısmî korelasyon katsayıları 1. yaş38 grubunda sırasıyla 0.668 +_ 0.056, 0.744 +0.049, 0.798+. 0.045, 2. yaş grubunda sırasıyla 0.515 +_ 0.070, 0.649 +_ 0.062, 0.804 +_ 0.049 ve 3. yaş grubunda ise, 0.326 +_ 0.12, 0.613 +_ 0.097 ve 0.703 +,0.087 olarak belirlenmiştir. Canlı ağırlık ile göğüs çevresi arasındaki korelasyon katsayısı en yüksek bulunmuş, bunu canlı ağırlık ile vücut uzunlugu arasındaki korelasyon katsayısı izlemiş, canlı ağırlık ile cidago yüksekliği arasındaki korelasyon katsayısının ise en düşük olduğu tesbit edilmiştir. Tüm yaş grupları için vücut ölçülerinin kendi aralarındaki kısmi korelasyon katsayılarının önemli (P<0.01) olduğu sonucuna varılmıştır. 1., 2. ve 3. yaş grupları için göğüs çevresi ile cidago yüksekliği arasındaki korelasyon katsayıları sırasıyla 0.62 +_ 0.054, 0.57 +_ 0.067 ve 0.39 +_ 0.11, vücut uzunluğu ve cidago yüksekliği arasındaki korelasyon katsayısı 0.62 +.0.059, 0.52 +.0.070 ve 0.43 +.0.11, vücut uzunluğu ve göğüs çevresi arasındaki korelasyon katsayısı ise, 0.59 +_ 0.060, 0.57 +_ 0.067 ve 0.50 +_ 0.011 olarak tesbit edilmiştir. Tüm populasyon ve her bir grup göz önüne alındığında canlı ağırlığın cidago yüksekliği, vücut uzunluğu ve göğüs çevresi tarafından önemli düzeyde etkilendiğini (P<0.01) ve bu tun ölçümler birlikte dikkate alındığında etkinin daha yük sek olduğunu regresyon eşitlikleri göstermiştir. Ayrıca özelliğin ölçülme kolaylığı ve regresyon eşitliğinin güvenilirliği göz online alındığında, göğüs çevresinin kullanılmasıyla canlı ağırlığın, tahmin edilmesinin daha uygun olacağı sonucuna varılmıştır.

39 7.SUMMAJRY The material of present study consisted of `body weight, body lenght, chest circumference and heigt at withers data ob tained from 404 male Yerlikara catties brought to- Suluova (A- masya) meat processing plant of state owned Meat-Fish Inc. for slauhtering. During 1990, the measurements were carried out at three times, between April 2nd-6th, May 7th-llth, and December 10th- l4th, respectively. Ages were determined by teeth control be fore the measurements were done, and finally they were wiglxed. Analysis of variance were applied to the criteria which may effect the age. Since analysis of variance indicated that age affected the body measurements, particularily the chest circumference, the data obtained each criteria were devided into three groups according to the age such as 1.5 to 1, 2,5 to 2 and ?3 years, respectively. Averages of live weight, haight at withers, body lenght, chest circumference have been determined as 224.8 + 44.0 kg, 107,19 ± 4.89 cm., 150.78 + 10.21 cm. and 113.1 + 6.98 cm. respectively, for the ıst age group; 269+ 36.9 kg., 108. 0İ 4.12 cm, 157.0± 7.72 cm and 115+ 6.43 cm for the 2nd group, and 273.7 + 39.2 kg., 108.7 + 4.25 cm, 158. 99 ± 7.79 cm. and 116.0 ± 5.74 cm for the 3rd group. Correlation coefficients between live weight and body measurements in each group were found to be very significant (P<0.0l), while the coefficient between live weight and height at withers in the 3rd group was significant (P<0.05). Further more, all the correlations calculated have been determineted as possitive.4o The partial correlation coefficients between live Weight and height at withers, body lenght, chest circumf erence have been found as 0.67±0.056, 0.74 ± 0.049, 0.60±0.045, the ıst group; 052±0.70, 0.65±0.062, 0.80±0.049 for the 2nd group 0.33±0.12, 0.61 + 0.093, 0.70±0.087 for 3rd the group; and 0.58±0.041, 0.71±0.035, 0.81±0.030 for the entire population. Correlation coefficients between live weight and chest circunf erence were highest, being the coefficients bet ween live weight and body lenght second, and the correlation coefficient between the live weight and height at withers the lowest in all groups. It was concluded that the partial correlation coeffici ents among the body meassurements themselves were significant (P 0.01) for the whole groups. For the 1st, 2nd and 3rd groups correlation coefficients between chest circumference and height at withers have been determined as 0.624±0.58, 0.568± 0.067 and 0.387± 0.11 between body lenght and height at withers as 0.616± 0.059, 0.516 + 0.070 and 0.428+ 0.11 between body lenght and chest circumference as 0.59±0.060, 0.566± 0.067 and 0.504± 0.011, respectively. Considering the entire population and each group, reg ression equations indicated 1£hat live weight was affected by height at withers, chest circumference and body lenght signifi cantly (P<0.01), and the effect was higher when all measurements considered together. Furthermore, it was concluded that live weight can be estimated more confidently by using chest circcumference Just because its regression equation is more reli able and easier to measure it.