Kalp dışı ameliyat yapılan hastalarda eşlik eden kardiyak sorunların sıklığı ve morbidite, mortalite üzerine etkileri

Abstract

ÖZETDünyada artan nüfus ve ortalama yaşam sürelerinin uzamasıyla kalp dışı ameliyat sayısı da artmıştır. Yaşam süresinin uzaması cerrahi gereksinimi olan hastalarda yandaş hastalık olasılığını da arttırmaktadır. Yandaş hastalıklarla beraber perioperatif morbidite ve mortalite oranları da artış göstermektedir. Perioperatif gözlenen morbidite ve mortalitenin en sık sebeplerinden birisi kardiyak komplikasyonlardır. Bu çalışmada , kalp dışı cerrahi nedeniyle opere olan hastalardaki kardiyak hastalık oranını belirlenmesi ve bu kardiyak sorunların perioperatif kardiyak morbidite ve mortalite üzerine etkisinin olup olmadığının retrospektif olarak saptanması amaçlandı.Başkent Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırma Kurulu onayı alındıktan sonra Mayıs 2012 – Haziran 2013 tarihleri arasında Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi'nde on sekiz yaş üstü kalp dışı cerrahi geçiren 3003 hasta retrospektif olarak incelendi. Hastaların demografik özellikleri, eşlik eden hastalıkları, kullandıkları ilaçlar, operasyon sırasındaki verileri (anestezi şekli, cerrahi girişimin tipi, vital bulgular, kullanılan kristalloid ve kolloid miktarları, kan ve kan ürünü replasmanı, oluşan hemodinamik komplikasyonlar), operasyon sonrası verileri (ilk 48 saatteki hemodinamik komplikasyonlar, ilk 48 saatteki mortalite varlığı, yoğun bakım ihtiyacı ve kalış süresi, hastane kalış süresi) kaydedildi.Çalışmaya dahil edilen 3003 hastanın 32'sinde (%1,1) kardiyak mortalite, 1163'ünde (%38,7) kardiyak morbidite saptandı. Kardiyak hastalıklar tüm hastalar içinde 1183 hastada (%39,4) saptandı. Kardiyak hastalığı olan hastaların 588'inde (%19,6) perioperatif morbidite, 16'sında (%0,5) perioperatif mortalite gözlemlendi. İleri yaş, vücut ağırlığı, koroner arter hastalığı, hipertansiyon, konjestif kalp yetmezliği, valvüler kapak hastalığı, aritmi, hiperlipidemi, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, kronik böbrek hastalığı, diyabetes mellitus, inme, anemi, koagulopati ve kanserin varlığının; Beta bloker, diüretik, kalsiyum kanal blokeri, anjiyotensin dönüştürücü enzim ihibitörü, anjiyotensin reseptör blokeri, vazodilatör, antikoagulan, antitrombotik, statin, oral antidiyabetik, insülin, antitiroid ve bronkodilatör kullanımının; Amerikan Anestezi Birliği (American Society of Anaesthesiology, ASA) sınıflamasının; genel cerrahi, kulak burun boğaz ve torasik cerrahinin; total kristalloid, kolloid, eritrosit süspansiyonu ve taze donmuş plazma miktarları açısından perioperatif kardiyak morbidite olan ve olmayan hastalarda istatistiksel anlamlı farklılıklar bulundu (hepsi için p<0,05). Aritmi, kronik böbrek yetmezliği, anemi ve nörodefisitin perioperatif mortalite sıklığı üzerine etkisi olduğu bulundu (hepsi için p<0,05). Sonuç olarak tüm parametreler içinde yaş, ileri yaş, koroner arter hastalığı, kanser, diüretik kullanımı, ASA, intraoperatif kullanılan total eritrosit ve kolloid miktarı kalp dışı cerrahi geçiren hastalarda perioperatif kardiyak morbidite için risk faktörü olarak bulundu. Perioperatif kardiyak mortalite içinse kronik böbrek yetmezliği ve nörodefisit risk faktörü olarak bulundu. Kalp dışı cerrahi yapılan hastalarda perioperatif kardiyak morbidite ve mortalite için belirlediğimiz risk faktörlerinden düzeltilebilir olanların değiştirilmesi veya iyileştirilmesi ile perioperatif kardiyak komplikasyon sıklığının azalacağı düşünüldü.Anahtar kelimeler; kalp dışı cerrahi, perioperatif kardiyak morbidite, perioperatif kardiayak mortalite, risk faktörleri

ABSTRACTQuantity of non-cardiac surgery has increased by the increasing population and prolongation of lifetime in the world. Prolongation of lifetime has also increase the co-morbid diseases in the patients requiring surgical intervention. Together with co-morbid diseases, perioperative morbidity and mortality ratios also show an increase. One of the most common reasons of perioperatively observed morbidity and mortality is cardiac complications. In this study, it is aimed to determine the cardiac disease ratio in the patients who are operated due to non-cardiac surgery and to specify retrospectively whether such cardiac problems have an effect on perioperative cardiac morbidity and mortality or not.After the approval of Başkent University Research Board of Medicine and Health Sciences is received, 3003 patients over 18 years olf who had non-cardiac surgery at Başkent University Ankara Hospital between May 2012 and June 2013 were examined retrospectively. Demographical properties, accompanying diseases, drugs used, data during operation (anesthesia type, type of surgical intervention, vital findings, crystalloids used and colloid quantities, blood and blood product replacement, hemodynamic complications occurred), post operation data (hemodynamic complications within the first 48 hours, presence of mortality within the first 48 hours, intensive care requirement and duration of stay, hospitalization period) of the patients were recorded.From 3003 patients included in the study; cardiac mortality was observed in 32 (%1,1) and cardiac morbidity was observed in 1163 (%38,7). Cardiac diseases were found in 1183 patients among all the patients (%39,4). Perioperative morbidity was found in 588 (%19,6) and perioperative mortality was found in 16 (%0,5) of the patients with cardiac diseases. It is found that the presence of advanced age, body weight, coronary artery disease, hypertension, congestive heart failure, valvular cardiac valve disease, arrhythmia, hyperlipidemia, chronic obstructive lung disease, chronic kidney disease, diabetes mellitus, stroke, anemia, coagulopathy and cancer; usage of beta blockers, diuretics, calcium channel blockers, angiotensin-converting enzyme inhibitor, angiotensin receptor blockers, vasodilator, anticoagulant, antithrombotic, statin, oral anti-diabetics, insulin, anti-thyroid and bronchodilator; classification of American Society of Anesthesiology (ASA); general surgery, ear-nose-throat and thoracic surgery; quantities of total crystalloids, colloid, erythrocyte suspension and fresh frozen plasma have a statistically significant effect on perioperative cardiac morbidity frequency (p<0,05 for all). It is found that arrhythmia, chronic kidney failure, anemia and neurodeficiency have an effect on perioperative mortality frequency (p<0,05 for all). As a result; among all the parameters, it is found that age, advanced age, coronary artery disease, cancer, usage of diuretics, ASA, intraoperative used total erythrocyte and colloid quantity are found as risk factors for perioperative cardiac morbidity in the patients who had non-cardiac surgery. For perioperative cardiac mortality; chronic kidney failure and neurodeficiency are found as the risk factors. In patients who had non-cardiac surgery; it is suggested that perioperative cardiac complication frequency can be reduced by changing or improving the recoverable risk factors that we have specified for perioperative cardiac morbidity and mortality.Key words; non-cardiac surgery, perioperative cardiac morbidity, perioperative cardiac mortality, risk factors