Anne babanın duygusal istismar farkındalığı ile çocuğun algıladığı sosyal destek arasındaki ilişkide duygu sosyalleştirmenin aracı rolü

Abstract

Bu çalışmada, anne-babanın duygusal istismar konusunda farkındalıkları ile çocuğun çevreden algıladığı sosyal destek arasındaki ilişkide duygu sosyalleştirmenin aracı rolü incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini 2016-2017 eğitim ve öğretim yılında ilköğretim okullarının 5-7. sınıflarına devam eden 121 kız (%52,8) ve 108 erkek (%47,2) çocuğu ve onların anne-babaları (173 anne [%75,5]; 55 baba [%24,0]) oluşturmuştur. Veri toplama aşamasında katılımcılara `Kişisel Bilgi Formu`, `Duygusal İstismar Farkındalık Ölçeği (DİFÖ)`, `Çocukların Olumsuz Duygularıyla Başa Çıkma Ölçeği (ÇODBÇÖ)` ve `Çocuklar için Sosyal Desteği Değerlendirme Ölçeği (Ç-SDDÖ)` uygulanmıştır. Araştırma sonuçları, duygusal istismar farkındalığı yüksek olan anne-babaların farkındalığı düşük olanlara göre olumlu duygu sosyalleştirme yaklaşımlarını daha yüksek sıklıkta; olumsuz duygu sosyalleştirme yaklaşımlarını ise daha düşük sıklıkta kullandıklarını göstermiştir. Yine çocuğun aileden algıladığı sosyal destek ile anne-babaların çocuğun olumsuz duygularına verdikleri `Cezalandırıcı` ve `Küçümseyici` tepkiler ilişkili bulunmuştur. Aynı zamanda, anne-babanın `Cezalandırıcı` duygu sosyalleştirme tepkilerini kullanma sıklığı arttıkça arkadaşlardan algılanan desteğin düştüğü görülmüştür. Yapılan yol analizi sonucunda, duygusal istismar farkındalığının cezalandırıcı duygu sosyalleştirme tepkilerini kullanma sıklığını doğrudan yordadığı; cezalandırıcı tepkilerin aileden algılanan sosyal desteği doğrudan yordadığı; aileden algılanan sosyal desteğin de arkadaşlardan algılanan sosyal desteği doğrudan yordadığı bulunmuştur.Anahtar sözcükler: duygusal istismar farkındalığı, duygu sosyalleştirme, algılanan sosyal destek, anne-babalık tutumları

This research examines the mediator role of emotion socialization in the relationship between parents' recognition of emotional maltreatment and social support perceived by children. Participants of this research are children from 10 to 12 years old, and their parents. In total, 121 girls (52.8%) and 108 boys (47.2%) are surveyed as well as their parents (173 mothers [76.2%] and 55 fathers [24.0%]). In the process of data collection, the research employs `Personal Information Form`, `Recognition of Emotional Maltreatment Scale (REMS)`, `The Coping with Children's Negative Emotions Scale (CCNES)`, `Social Support Appraisal Scale for Children (APP)`. Results indicate that parents with higher recognition of emotional maltreatment use positive emotion socialization aproaches more oftenly and negative emotion socialization aproaches less frequently compared to the ones with lower recognition. Moreover, social support that children perceive from their parents is found to be related with the parents' `Punishing` and `Minimizing` reactions to their children's negative emotions. In addition, higher frequency that parents use `Punishing` socialization reactions is discovered to be decreasing the level of social support that children perceive from their relations with friends as well. Results of the path analysis reveal that the recognition of emotional maltreatment directly predicts the frequency parents use punishing socialization reactions; that the frequency of punishing reactions by parents directly predicts the social support children perceive from their parents; and that the perceived social support from their parents directly predicts the perceived social support from their friends.Keywords: Recognition of emotional maltreatment, emotion socialization, perceived social support, parental attitudes