Organik ve inorganik toprak düzenleyicilerin erozyona karşı duyarlılık ve toplam kuru madde verimi üzerine etkileri

Abstract

ORGANİK VE İNORGANİK TOPRAK DÜZENLEYİCİLERİN EROZYONA KARŞI DUYARLILIK VE TOPLAM KURU MADDE VERİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ ÖZET Bu denemenin amacı, Samsun yöresinde bulunan killi asit reaksiyonlu toprakların erozyona karşı duyarlılığı ve verimi üzerine, kireç, atık çamuru, zeolit ve PAM gibi düzenleyicilerin karıştırılmasının etkilerini sera koşullarında incelemektir. Denemede kullanılan toprak örneği, Samsun İli Terme ilçesi Köy bucağı yöresinden ve hafif eğimli tarlalardan alınmıştır. Kullanılan düzenleyiciler ise farklı kurum ve kuruluşlardan temin edilmiştir. Kireç, atık çamuru, zeolit ve PAM denemeleri, asit toprağa bu dört çeşit düzenleyiciden denetle birlikte dört farklı dozda düzenleyici uygulanmak üzere, iki paralelli olarak kurulmuş ve bölünen bölünmüş parseller deneme düzende yürütülmüştür. İnkübasyon periyodundan sonra saksılarda mısır bitkisi yetiştirilmiştir. Mısır bitkisinin hasadından sonra elle ufalanarak yeniden 2 mm'lik elekten geçirilen örneklerde, agregat stabilitesi, dispersiyon oranı, toprak aşınım faktörü, tarla kapasitesi, solma noktası, katyon değişim kapasitesi ile toplam kuru madde miktarı ve azot içeriğine ilişkin analizleri yapılmıştır Deneme sonuçları aşağıdaki gibi özetlenebilir: a) Organik ve inorganik materyal ilavesi, topraklarda suya dayanıklı 250 mikrondan büyük stabil agregatlar miktarını %50.5 ten %70.1 çıkararak önemli düzeyde artırmış, b) Aynı muamele işlemleri, dispersiyon oranı değerlerini %9.5 ten %3.3 e düşürerek istatistiksel olarak önemli düzeyde azaltmış, c) Düzenleyici ilavesi, toprak aşınım faktörü değerlerini 0.032'den 0.020'ye düşürerek istatistiksel olarak önemli düzeyde düşüş sağlamış, d) Organik ve inorganik materyal ilavesi, mısır bitkisinde toplam kuru madde miktarı ve bitkinin toplam azot içeriğini önemli düzeyde artırmıştır.II Topraklara karıştırılan organik ve inorganik düzenleyicilerin etkinlikleri, kendi aralarında ve kireç uygulama dozuna paralel önemli düzeyde farklılık göstermiştir. Zeolitin bu konudaki etkinliği atık çamuru ve PAM'a göre daha düşük düzeylerde olmuştur. Anahtar kelimeler Toprak düzenleyici, erozyona karşı duyarlılık, verim

m EFFECTS OF INCORPORATING SOME ORGANIC AND INORGANIC AMENDMENTS ON ERODIBILITY AND TOTAL DRY MATTER YIELD ABSTRACT This investigation was undertaken In order to find out the effect of incorporation various amendment matter sources such as lime, biosolid, zeolith and polyacrylamide into sol! on the soil erodibity and productivity therefore on the sensitivity of soils to erosion. A representative soil sample used in the experimental work was taken from 0 to 20 cm depth of soil surface in Terme-Samsun. Organic and inorganic matter sources were obtained from various farm and institutions. Acidic soil sample was treated with inorganic and organic matter sources at four levels including the control treatment with two replications in a split plots design. After incubation period, com was grown in all pots. Following soil and plant analysis were applied; aggregate stability, field capacity permanent wilting point cation exchange capacity, dispersion ratio, soil erodibility factor, total dry matter and total nitrogen content of com. Experimental results can be summarized as: a) Organic and Inorganic sources used in the experiment increased the amount of water resistant soil aggregates greater than 250 micron (from 50.5 % to 70.1 %), b) The same soil treatments showed significant decreases in dispersion ratios (from 9.5 % to 3.3 %> values statistically, c) organic and inorganic matter treatments showed significant decreases in soil erodibility factor (from 0.032 to 0.020) values statistically, d) Inorganic and organic matter treatments increased following parameters significantly, total dry matter content and total nifrogen content of corn plant. Effectiveness of the organic and inorganic matters varied depending on the type of the organic and inorganic matter and the adjusted lime requirement valuesIV used in this study. Effectiveness of the zeolith was considerably lower compared to the other organic and inorganic materials used. Key words: Soil amendment, soil erodibility, yield