Doğrudan Gelir Desteği (DGD) politikasının tarım işletmelerine etkilerinin araştırılması: Samsun İli örneği

Abstract

ÖZETDOĞRUDAN GELİR DESTEĞİ (DGD) POLİTİKASININ TARIM İŞLETMELERİNE ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI: SAMSUN İLİ ÖRNEĞİBu araştırmanın temel amacı, Türkiye'de uygulanan DGD politikasının mikro düzeyde Samsun İlindeki tarım işletmelerine etkilerinin araştırılmasıdır. Araştırmanın verileri, basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 96 tarım işletmesinden yapılan anket ve mülakatlarla elde edilmiştir. DGD'nin işletmelere etkilerinin tespitinde tek faktörlü varyans analizi (ANOVA), DGD'den faydalanan ve faydalanmayan işletmecilerin sosyo-ekonomik özellikleri ile bu işletmelerin ekonomik yapısına ait unsurlar arasındaki farklılıkların tespitinde t testi ve ki- kare testi uygulanmıştır. Ayrıca DGD'den yararlanmayı etkileyen unsurların tespitinde Logit Modeli uygulanmıştır. İncelenen işletmelerin ortalama arazi varlığı 77,62 da olup, arazi büyüklüğü DGD'den yararlanan işletmelerde 84,71 da iken, DGD'den yararlanmayan işletmelerde 42,37 da'dır. Üreticilere sağlanan DGD ödemesinde reel bir azalış yaşanmaktadır. DGD ödemelerinin ekim alanı, hayvan varlığı, girdi kullanımı, verim düzeyi ve üretim miktarı üzerinde DGD öncesi döneme göre istatistiki anlamda önemli bir farklılık yaratmadığı tespit edilmiştir. DGD'den faydalanan işletmelerin 2006 yılında elde ettikleri tarımsal gelirin yaklaşık %10'u DGD'den sağlanmıştır. Üreticiler aldıkları DGD'nin %70,72'sini tarımsal faaliyetlerde ve %29,28'ini ise tarım dışı faaliyetlerde kullandıklarını belirtmişlerdir. Bu üreticiler ağırlıklı olarak şubat, mart, nisan ve mayıs aylarında nakde ihtiyaç duymaktadır. Üreticilerin DGD'ye başvurmalarında daha önceden tarımsal desteklerden yararlanma sıklığı, il/ilçe merkezine gitme sıklıkları, kullanılan kredi miktarı, tarım dışı gelire sahip olmaları, çiftçi örgütlerine üyelik ve eğitim düzeylerinin pozitif etkisi söz konusu iken; arazi tapusu malik sayısı ve tarıma ayrılan süre ile negatif yönde bir ilişki tespit edilmiştir. Samsun'daki tarım işletmelerinin DGD'den daha yüksek oranda yararlanabilmesi için çiftçilerin daha etkin bir şekilde bilgilendirilmeleri, DGD'nin mülkiyet şartı aranmaksızın iyi tarım yapabilen üreticilere, yörenin tarımsal yapı özellikleri dikkate alınarak çiftçilerin nakde en fazla ihtiyaç duydukları mart-nisan döneminde verilmesi gerekli görülmektedir.Anahtar kelimeler: Doğrudan Gelir Desteği, tarım işletmesi, etki analizi, Logit Modeli, Samsun

ABSTRACTAN INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF THE DIRECT INCOME PAYMENT (DIP) POLICY TO THE AGRICULTURAL ENTERPRISES: A CASE STUDY OF SAMSUN PROVINCEThe aim of this research is to investigate the effects of Direct Income Payment (DIP) policy to the agricultural enterprises of Samsun Province Turkey at the micro level. The data of the research were obtained from randomly selected 96 agricultural enterprises in Samsun through survey and interview method. A one way ANOVA analysis was made to define the effects of DIPs on the agricultural enterprises. An independent samples t test and Chi-Square tests were calculated to establish the difference between farmers benefited or not benefited from DIPs. The aim of these analyses was to find out the differences in the economic structures of the enterprises and socio-economic features of both groups of enterprises. A Logit Model was also applied to establish the elements that affect farmers? benefited DIPs. The enterprises avarage landholding was 77,62 decar. The enterprises benefifiting DIPs had an avarage of 84,71 decar of land while enterprises not benefiting DIPs had an avarage of 42,37 decar. DIP payments have been decreasing in real value. DIPs were not made up statistical significant differences on plantation area, animal entitiy, input usage, yield amount and production amount when all amounts were compared with the last year that farmers did not benefit DIP. The enterprises benefiting DIPs in 2006, derived %10 of their total income from DIPs. The enterprises benefiting DIPs, used %70,72 of their DIPs for agricultural activities and %29,28 of this money were used in non-agricultural activities. The enterprises generally need money in february, march, april and may. It was determined that the previous use amount of goverment support amount, fruquency of visits to the provincial or district center, amount of credit used, having non-agricultural income, being a member of farm organizations, and educational levels have positive effects on farmers? applying for DIPs on the other hand the number of owners per land, and the amount of time farmers allocate to agriculture have negative effects on farmers? applying for DIPs. In order to increase the rate of DIP beneficiales in Samsun, more information about DIPs should be given to farmers; DIPs should be given without regard to land ownership but to the farmers who can carry out agriculture in the best conditions; and DIPs should be given in the months that farmers need money most, taking into account to the local agricultural characteristics.Key words:, Direct Income Payment, farm, impact analysis, Logit Model, Samsun