Farklı ana materyaller üzerinde oluşmuş toprakların biyopedolojik özellikleri

Abstract

Bu çalışmada, Samsun ili Havza İlçesi Kuşkonağı köyü sınırları içerisinde yer alan Kuşkonağı Havzasında, havzayı temsil edebilecek 6 farklı noktada açılan toprak profillerinde; (i) toprak sınıflandırılması yapılarak, toprak profili boyunca biyolojik özelliklerde meydana gelen değişim, (ii) toprak profillerinin yüzey horizonlarından yapılan örnekleme ile farklı büyüklükteki doğal toprak agregatlarında meydana gelen biyolojik özelliklerdeki değişimin belirlenmesi amaçlanmıştır.Çalışma alanındaki topraklar, Typic Haploxerept, Typic Calcixerept, Lithic Xertorthent, Vertic Xerofluvent ve Chromic Haploxerent olarak sınıflandırılmıştır. Toprak profillerinde horizon esasına göre yapılan toprak örneklemesinde, mikrobiyal biyomas (Cmic), mikrobiyal solunum (MS), metabolik katsayı (qCO2), dehidrogenaz aktivitesi ve katalaz aktivitesi gibi biyolojik toprak özellikleri belirlenmiş ve genellikle alt toprak katlarına inildikçe toprakların biyolojik özelliklerinde önemli azalmaların olduğu saptanmıştır. Yapılan korelasyon analizi sonunda, toprakların biyolojik özellikleri ile pH, EC, organik madde, N, P ve K arasında önemli ilişkiler belirlenmiştir.Bu araştırmada profillerin yüzey örnekleri kuru eleme yöntemine göre 8 ayrı büyüklükte doğal agregatlarına ayrılmış ve makroagregatların mikroagregatlardan çok daha fazla oranlarda bulunduğu belirlenmiştir. Makroagregatlar içerisinde ise en fazla >6.3 mm ve 2.00 - 4.75 mm'lik agregatların diğerlerine göre daha fazla oranlarda olduğu saptanmıştır. Doğal toprak agregatlarının mikrobiyolojik özellikleri belirlenmiş ve agregatların biyolojik özelliklerinin agregatların büyüklüğüne göre homojen bir dağılım göstermediği saptanmıştır. Mikrobiyal biyomasın genellikle <250 µm mikroagregatlar ile 250 - 425 µm çapındaki makroagregatlarda daha yüksek seviyelerde bulunduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, agregat çapları küçüldükçe mikrobiyal solunum, Corg:Cmic, qCO2 ve enzim aktivitelerinin daha yüksek seviyelerde bulunduğu saptanmıştır.

In this study, Kuskonagi Watershed located within the boundaries of Kuskonagi village in Havza district of Samsun Province, by classifying soil in soil profiles opened at six different sites as number of representing the Watershed, determining changes that occurred in biological properties (i) throughout soil profile and (ii) in the different sizes of natural soil aggregates with sampling which are made from surface horizons of soil profiles were aimed.Soils in the study area were classified as Typic Haploxerept, Typic Calcixerept, Lithic Xertorthent, Vertic Xerofluvent ve Chromic Haploxerent. In the soil sampling which was made on the basis of horizon in the soil profiles, soil biological properties such as microbial biomass (Cmic), microbial respiration (MS), metabolic coefficient (qCO2), dehydrogenase activity and catalase activity were determined, and significant reductions with increasing depth, in the biological properties of soils were found. As a result of the correlation analysis, significant relationships were found between biological properties of soil and pH, EC, organic matter, N, P and K.Surface samples of the profiles in this research were separated 8 different sizes of natural aggregates with the dry-sieving technique and were found whether rates of macroaggregates were much greater than rates of microaggregates. Among macroaggregates, no more than > 6.3 mm and 2.00 - 4.75 mm aggregates were found to be more proportions than others. Microbiological characteristics of natural soil aggregates were determined, and it was found that biological properties of aggregates did not reflect a homogeneous distribution on sizes of aggregates. Microbial biomass at <250 µm microaggregates and 250-425 µm macroaggregates were found at higher levels. Consequently, microbial respiration, Corg:Cmic, qCO2 and enzyme activities were found at higher levels in the smaller aggregate diameters.