Kıraç ve taban arazi koşullarında yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.)çeşitlerinin verim ve kalite kriterlerinin belirlenmesi

Abstract

Araştırma, 2010 yılında, kıraç ve taban arazi koşullarında yağlık ayçiçeği çeşitlerinin verim ve verim kriterlerinin belirlenmesi amacıyla, Çorum İli Mecitözü İlçesi Söğütyolu Köyü Akasyalar mevkii (kıraç) ve çayır mevkii (taban)'de, çifçi koşullarında tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, Oleko, Transol, Megasun, Sirena, Biser, Reyna, Sanbro, Sanay, C70165, Tunca, Oliva, Isera, 64M34, 64A71 ve 64M69 yağlık ayçiçeği çeşitleri kullanılmış, bitki boyu, tabla çapı, sap çapı, yaprak sayısı, 1000 tane ağırlığı, bitkide tohum verimi, dekara verim, tane iç oranı, ham yağ oranı, ham yağ verimi, protein oranı, biyolojik verim ve hasat indeksi özellikleri incelenmiştir. Elde edilen veriler Jump istatistik programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Taban lokasyonda dekara verim, çeşitler arasında 231.07 kg ile 472.17 kg arasında değişmiştir. En yüksek verim Isera çeşidinden alınmış bunu, aynı istatistiki grupta yer alan Oliva, 64M69, Reyna, 64A71, Sanbro ve Sanay çeşitleri izlemiştir. En düşük verim ise 231.07 kg/da ile Biser çeşidinden alınmıştır. Kıraç lokasyonda en yüksek verim Oleko çeşidinden alınmış, bunu aynı istatistiki grupta yer alan Reyna ve Isera çeşitleri izlemiştir. En düşük verim, 64A71, Bıser ve Megasun çeşitlerinden alınmıştır.Her iki lokasyonda en yüksek yağ oranı Oliva çeşidinde belirlenmiştir. Taban arazi koşullarında en düşük yağ oranı Oleko çeşidinde ölçülürken, kıraç lokasyonda 64M69 çeşidi en düşük yağ oranına sahip olmuştur.Verim açısından taban arazi koşullarda Isera, Oliva, 64M69, Reyna, Sanbro, Sanay çeşitleri, kıraç arazi koşullarında ise Oleko, Reyna, Isera çeşitleri ilk sırada yer almıştır.Yağ oranı bakımından taban arazi koşullarında Oleko çeşiti, kıraç arazi koşullarında Oliva çeşidi, yağ verimi açısından ise taban arazi koşullarında Oliva, Isera, Reyna, 64A71, 64M69 Sanbro, Sanay, Sirena çeşitleri, kıraç arazi şartlarında, Reyna, Oleko, C70165, Isera çeşitleri diğer çeşitlerden üstün bulunmuştur.

This study has been conducted in 2010 in 2 different locations, Akasyalar location (arid) and Çayır location (base terrain/irrigable) in Söğütyolu Village in Mecitözü, Çorum- according to experimental design randomized blocks in production conditions (with 3 replicates) with the aim of determining the productivity of Helianthuus annuus L. varieties and productivity criteria of them. The process has been repeated three times in the study. In the study, 15 sunflower varieties have been used; Oleco, Transol, Megasun, Sirena, Biser, Reyna, Sanbro, Sanay, C70165, Tunca, Oliva, Isera, 64M34, 64A71, 64M69. They have been investigated in terms of such features as plant size, diameter of the plant, diameter of the stem, number of leaves, 1000 grain weight, seed productivity, productivity per decare, seed internal rate, raw oil rate, raw oil productivity, protein rate, biological productivity, and yield index. In base terrain(irrigable) location production amount per decar (kg/da) among the varieties differs between 231.07 kg/da and 472.17 kg/da. While the highest efficiency is seen in varieties Isera, types Oliva, 64M69, Reyna, 64A71, Sanbro and Sanay are also in the same statistical category in terms of plant efficiency followed Isera. The lowest yield was found in Biser type, which was 231.07 kg/ha. In arid locations, high yield was obtained in Oleko type. This type was followed by Reyna and Isera varieties which are also in the same statistical category in terms of plant efficiency. The lowest yield was found in 64A71, Biser, Megasun varieties. In both locations, the highest rate of oil determined in Oliva type. While type Oleko was measured the lowest rate of oil base terrain(irrigable) conditions , variety 64M69 had the lowest rate of oil in arid conditions. In terms of efficiency of arid land Oleko, Reyna, Isera varieties, in terms of efficiency of base terrain (irrigable) condition Isera, Oliva, 64M69, Reyna, Sanbro, Sanay varieties have become more prominent. In terms of oil content of base terrain (irrigable) land type Oleko in terms of oil content of arid land type Oliva have become more prominent. In terms of oil yield of base terrain (irrigable) field Oliva, Isera, Reyna, 64A71, 64M69 Sanbro, Sanay, Sirena varieties in terms of oil yield of arid field Reyna, Oleko, C70165, Isera varieties have become prominent.