Farklı kültürel uygulamalarla yetiştirilen bakla (Vicia faba L.) genotiplerinin L-dopa (l-3, 4-dihydroxyphenylalanine) içeriklerinin tespiti

Abstract

Bitkisel kökenli besinler, protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve mineraller gibi bir takım kazanımlar sağlamasının yanı sıra, bazı hastalık ve sağlık sorunlarına karşı koruyucu etkide de bulunmaktadırlar. Tamamlayıcı tıpta bu tür bitkilerin kullanımları gün geçtikçe artmaktadır. Bakla bitkisi (Vicia faba L.) yaşlı toplumlarda sıkça görülen Parkinson hastalığının tedavisinde önemli bir yere sahip olan L-Dopa içeren nadir bitkilerdendir. Ülkemizin içinde yer aldığı coğrafyadan orjin almasına rağmen baklanın gerek ekim alanı gerekse tescilli çeşit sayısı azdır.Bu çalışma, özellikle kıyı bölgelerinde iyi adaptasyon gösteren bakla bitkisinin, tarımının geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla, yeni ancak besleme kalitesi yüksek, L-Dopa içeriğince zengin olan genotiplerin ve bunları yetiştirme yöntemlerinin belirlenmesi hedeflenmektedir. Çalışmada, Samsun şartlarında kışlık ve erken ilkbaharda ekim, iki doz azotlu gübreleme faktör olarak seçilmiş ve 26 genotip kullanılmıştır. Denemede bitkinin vejetatif dönemde yaprakları, generatif dönemlerde çiçek ve taze baklalarından örnekler alınarak L-Dopa içerikleri Yüksek Basınçlı Sıvı Kromotografi sistemi (HPLC) ile belirlenmiştir.Çalışma sonucunda genotip bakımından yaprakta yazlık olarak Filiz, Lara, B7, B8, B11, B21, B26 genotipler ümitvar görülürken kışlıklarda Lara hariç geri kalanı aynı gurupta yer almaktadır. Çiçekte yazlık ekim tercih edilmelidir. Kışlık ekimler tercih edilir ise Lara, B6, B17 ve B24 hariç diğer genotipler kullanılabilmekle birlikte B26 öne çıkmaktadır. Yazlıklarda ise B24 ile B19 en ümitvar hatlar olarak ortaya çıkmıştır.Halk arasında Parkinson için en yaygın kullanım formu olan meyvede dikkate alındığında ise kışlık ekimler önerilmekle birlikte B14 genotipi öne çıkmıştır ve B1 ve B19 genotipleri haricindeki genotipler ile aynı gurupta yer almıştır.Tezde edinilen veriler ışığında bitkinin farklı aksamları değişik dozlarda hastalandırılmış hayvanlara verilerek denemeler kurulması ve sonra insanlar üzerinde denenmesinin uygun olacağını düşünmekteyiz. Ayrıca bu metabolitler beslenmeyi engelleyici olarak da kabul edilmekte, az alındığında ilaç fazla alındığında ise bir takım sağlık problemleri yaratmaktadır. Bu nedenle multi disipliner bir alt yapı ile yapılacak çalışmalar ile tıbbi amaçlı kullanılıp kullanılamayacağı ortaya konmalıdır.

Plant-origin foods provide protein, fat, carbohydrate, vitamins and minerals. Morever they also show protective effects against certain diseases and health problems. In medicine Complementary this kind of plants using day goes on increasing. Turkey is a homeland of faba bean which is grew in costal area in our country and it is one of the important biological richness. But it?s agriculture is not widely and it?s registered varieties are only five. Faba bean has L-Dopa for this rason it is used in the treatment of Parkinson's disease in elderly community. So faba bean with this aspect is rare plant.This study, in which faba bean?s origin is from the area where has Turkey, especially in coastal regions, showing a good adaptation of bean plants, the agriculture's contribution to the development, to new but high-quality feeds, disease agents constitute at least contain, and especially L-Dopa content is high to determine the genotype is aimed. In this study 26 faba bean genotypes were grown winter and early spring conditions in Samsun and applied nitrogen fertilizer. In this study samples were taken from leaves at vegetatif stage, flowers and pods at generative stage of faba bean and L-Dopa content of these samples were determined by High Performance Liquid Chromatography system.Result of the study, Filiz, Lara, B7, B8, B11, B26 genotypes were determined to promise varieties at summer season for terms of the L-Dopa content of the leaf. In the winter season, except for Lara all genotypes were same group. Summer seeding should be prefered for flowers. If winter sowing is prefered, genotypes should be used B6, B17, B24, except for Lara. Summer sowing is suggested for L-Dopa content of flowers. If you prefer winter sowing except Lara, B6, B17 and B24 other genotypes can be used but B26 is the best. In summer sowing, B24 and B19 are the most promising genotypes.Winter sowing time and B14 genotype are recommended for fruit which is the most common usage type among the public for Parkinson?s disease. B14 took place same statistical group with other genotypes except B1 and B19. According to the result of this thesis, we suggest that new experiments with different doses of food that include different parts of faba bean for Parkinson's disease animals and human.In addition, these metabolites are considered as preventive nutrition. When these are eaten little doses, they are being drug but when eaten high doses they occur some problems for health. For this reason, multi-disciplinary studies should be done about these metabolites and should be occured whether or not for medical purposes.