Organik çeltik (Oryza sativa L.) yetiştiriciliğinde, farklı uygulamaların tarımsal ve teknolojik özelliklere etkisi

Abstract

Organik çeltik yetiştiriciliğinde, bitki besleme ve yabancı ot kontrollü en önemli iki sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Bu araştırmada beş gübre kaynağı (beyaz lahana atığı kompostu, hayvan gübresi kompostu, tavuk gübresi kompostu, inorganik gübre ve kontrol), beş yabancı ot kontrol metodunun (elle, saman malçlama, çapalama, ördekle ve kontrol) ve iki ekim yönteminin (serpme ve fideleme) çeltikte tarımsal karakterler ve kalite parametreleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Tarla denemeleri şerit şerit parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak 2013 ve 2014 yıllarında yürütülmüştür.İki yıllık araştırma sonucuna göre; incelenen karakterler yönünden gübre kaynakları bakımından serpme ve fideleme ekim yöntemlerinde sırasıyla, en yüksek salkımda tane sayısı (92.79 – 122.14 adet), salkımda tane ağırlığı (2.15 – 3.06 gr), metrekaredeki bitki sayısı (125.50 – 116.25 adet), tane verim (313.61 – 375.34 kg/da), kırıklı randıman (% 61.09 – 67.77), kırıksız randıman (% 55.29 – 59.41), protein oranı (% 7.33 – 8.15), pişme süresi (19.28 – 20.35 dk), jel konsistensi (9.16 – 8.06 mm) ve amiloz oranı (24.95 – 24.96 mg/ml) olarak hayvan gübresi kompostu uygulaması ile sağlanmıştır.Serpme ve fideleme ekim yöntemlerinde uygulanan yabancı ot kontrol yöntemlerinin ortalaması incelendiğinde, sırasıyla metrekaredeki salkım sayısı (198.22-243.75 adet), tane verimi (347.46-596.94 kg/da), sterilite (% 49.57-24.58), pişme süresi (19.12-20.43 dk), amiloz oranı (25.10-25.17 mg/ml), protein oranı (% 7.71-9.67) gibi parametreler, biyolojik yabancı ot kontrolü yönteminde istatistiki olarak önemli olup, en yüksek değerler elde edilmiştir. Ancak, fideleme ekim yönteminin uygulandığı, biyolojik yabancı ot kontrol parselleri sonuçları bakıldığında, inorganik gübre uygulana parseller haricinde sonuç alınmamıştır. Bu yüzden serpme ekim yönteminde en iyi yabancı ot kontrol yöntemi saman malcı ile fideleme ekim yönteminde ise elle kontrol yönteminden edilmiştir.Kompostlamanın toprağın fiziksel, kimyasal, verimlilik özellikleri iyileştirmesinin yanısıra tarımsal sulama suyu kalitesini etkilemediği sonucuna varılmıştır.

Regarding organic paddy growing, plant nutrition and weed control emerge as two most significant problems. In this research, the effects of five fertilizer sources (white cabbage waste compost, animal manure compost, poultry manure compost, inorganic fertilizer and control), five weed control methods (manually, straw mulching, hoeing, by duck and control) and two planting methods (sowing and plant seedling) on agricultural characteristics and quality parameters have been researched. Land experiments were conducted in 2013 and 2014 with 4 repeats basing on the experimental design.According to the result of the research of two years; grain number for highest cluster (92.79 – 122.14), grain weight in cluster (2.15 – 3.06 gr), number of plants per square meter (125.50 – 116.25), grain productivity (313.61 – 375.34 kg/da), faulted yield (61.09% - 67.77%), yield without fault (55.29% - 59.41%), protein rate (7.33% - 8.15%), cooking time (19.28 – 20.35 minutes), gel consistency (9.16 – 8.06 mm) and amylose rate (24.95 – 24.96 mg/ml) were achieved by implementation of animal manure in the sowing and plant seedling methods respectively for fertilizer sources.When average of weed control methods implemented for sowing and plant seedling processes are assessed, the parameters such as number of clusters per square meters (198.22 – 243.75), grain productivity (347.46-596.94 kg/da), sterility (% 49.57-24.58), cooking time (19.12-20.43 minutes), amylose rate (25.10-25.17 mg/ml) and protein rate (% 7.71-9.67) are statistically significant for biological weed control method and the highest numbers were obtained. However, when the results of biological weed control parcels in which plant seeding method was applied were observed, implementation of inorganic fertilizer did not give results in areas other than these parcels. Therefore, the best weed control method has been determined to be straw mulching and manual control for broadcast sowing and plant seedling respectively.It has been determined that composting has improved physical, chemical and productivity properties of soil and has not affected quality of the agricultural irrigation water.