Yeşilırmak deltası (Çarşamba/Samsun) orta ve batı kesiminin floristik, fitososyolojik ve ekolojik yönden araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Yeşilırmak Deltası'nın orta ve batı kesiminin vasküler bitki florası, vejetasyonun sintaksonomik özellikleri ve edafik faktörlerle ilişkileri araştırılmıştır. Buna göre araştırma alanında tespit edilen 91 familya ve 340 cinse dahil 568 tür ve türaltı taksonun; fitocoğrafik bakımdan % 22,4'ü Avrupa-Sibirya, % 9,8'i Akdeniz, % 1'i İran-Turan ve % 0,5'i kozmopolit dağılışlı olup % 66,3'ü fitocoğrafik bölgesi bilinmeyen türlerdendir.Braun-Blanquet yöntemine göre araştırılan alanın vejetasyonunda; kumul, tuzlu bataklık, bataklık, riparyan, ıslak çayır, subasar ve karasal orman vejetasyon tiplerinden; Euphorbio paraliae–Ammophiletea australis, Juncetea maritimi, Phragmito-Magnocaricetea, Molinio-Arrhenatheretea, Salici purpureae-Populetea nigrae ve Querco-Fagetea sınıflarına ait 4 tanesi yeni birlik (ass. nova) 2 tanesi de yeni alt birlik (subass. nova) olmak üzere, toplam 12 bitki birliği ve 2 alt birlik belirlenerek, sintaksonomik olarak sınıflandırılmıştır.Ayrıca vejetasyon tiplerine ait örnek parsellerin, TWINSPAN analizi ile sınıflandırılmasından elde edilen dendrogramın, sintaksonomik bulgularla uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Araştırma alanındaki bitki birliklerinin dağılışı ile çevresel faktörler arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla, uygulanan DCA ve CCA ordinasyon tekniklerine göre ise; DCA ordinasyonunda eksen 1 ile lokal mikrotopografik gradient arasında negatif; eksen 2 ile toprak EC gradient değerleri arasında pozitif bir korelasyon olduğu görülmüştür. CCA ordinasyonuna göre toprağın kum, kil, silt, pH, EC, CaCO3, organik madde, P, K, Ca, Mg, N ve C/N özelliklerinin, birliklerin dağılışında önemli olduğu belirlenmiştir.

The vascular flora, syntaxonomical properties and relationships between edaphical factors and vegetation in the central and west parts of Yeşilırmak Delta were investigated in the present study. According to phytogeographical regions, the distribution of 568 specific and infraspecific taxa of 340 genera belonging to 91 families identified in study area are as; % 22,4 Euro-Siberian, % 9,8 Mediterranean, % 1 Irano-Turanian and % 0,5 cosmopolitan and phytogeographic regions of % 66,3 of species are unkown.Within the vegetation of area studied by Braun-Blanquet method, 12 associations and 2 subassociations (4 associations and 2 subassociations are newly identified) were syntaxonomically classified within classes of Euphorbio paraliae–Ammophiletea australis, Juncetea maritimi, Phragmito-Magnocaricetea, Molinio-Arrhenatheretea, Salici purpureae-Populetea nigrae and Querco-Fagetea belonging to sand dune, salt marsh, marsh, riparian, wet meadow, flooded forest and terrestrial forest vegetation types.Dendrogram derived from TWINSPAN program, by analysing the relevé, was corresponded with syntaxonomical results. According to DCA and CCA ordination techniques applied to describe the relationships between associations and soil parameters affecting distribution of the associations; in DCA ordination, it was obtained a negative correlation between DCA axis 1 and local microtopographical gradient, and positive correlation between axis 2 and the gradient of EC value in soil. And CCA ordination showed that sand, clay, silt, pH, EC, CaCO3, organic matter, P, K, Ca, Mg, N and C/N values in soil is important on distribution of association.