Samsun ili tarımsal üretici birliklerinde güven ve performansa etkili faktörler

Abstract

Araştırmanın temel amacı, Samsun İlindeki Tarımsal Üretici Birlikleri (TÜB)'nin performansının, TÜB'ne üye çiftçilerin birliklerine, birlik yöneticilerine ve diğer üyelere duydukları güven düzeylerinin belirlenmesi, güvene etkili faktörlerin ve güvenin birliklerin performansına etkilerinin ortaya konulmasıdır. Araştırmanın ana materyalini, Samsun ilindeki 14 TÜB yöneticilerinden ve bu birliklerin üyeleri arasından Basit Tesadüfi ve Tabakalı Örnekleme yöntemlerine göre seçilen 420 çiftçiden anket yöntemiyle elde edilen veriler oluşturmaktadır. Birliklerin performansı, finansal ve finansal olmayan 22 değişkene göre oluşturulan performans endeksiyle belirlenmiştir. Üyelerin birliklerine, yöneticilerine ve birbirlerine olan güvenleri ise 5'li Likert ölçeğine göre hazırlanan sorulardan elde edilen güven endeksleriyle ortaya konulmuştur. Güveni etkileyen faktörler ise En Küçük Kareler (EKK), Sıralı Probit, Poissson ve Negatif Binomial olmak üzere dört farklı model yardımıyla karşılaştırmalı olarak ortaya konulmuştur. Araştırmada ortalama olarak Birliklerin finansal performans endeksi %42,5, finansal olmayan performans endeksi %47,7 toplam performans endeksi ise %43,5 olarak tespit edilmiştir. Birliklerin finansal performansı açısından en güçlü oldukları faktör üyelik aidatının ödenmesi iken, en zayıf oldukları faktör ise birliğe yapılan bağış, fon ve yardımlardır. Finansal olmayan değişkenler açısından birliklerin en güçlü olduğu faktör çevresel sürdürülebilirliğe katkı iken, en zayıf olduklerı faktör ise yöneticilerin tarımsal örgütlenme eğitimine katılma durumlarıdır. Model sonuçları; Bölge1 (Bafra, Ondokuz Mayıs ve Alaçam ilçeleri), Bölge4 (Kavak, Havza, Ladik ve Vezirköprü ilçeleri), genel kurula katılma, birlikten girdi temini, birlik aracılığıyla ürün pazarlama, birliği ziyaret sıklığı ve birlik performansı üyelerin güvenini istatistiksel olarak pozitif yönde etkilerken, tarımsal deneyim, ihracat yapma, yabancı işgücü istihdamı, tarım sigortası yaptırma, işletme-birlik arası mesafe, süt sığırcılığı ve bal birliğine üyeliğin üyelerin güvenini negatif yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Araştırmada güvenin her tipinin birlik performansına pozitif ve güçlü bir etkiye sahip olduğu ortaya konulmuştur. Bununla birlikte, birliklerin girdi temini ve ürün pazarlamada daha aktif rol almaları ve yöneticilerin tarımsal örgütlenmeyle ilgili eğitimlere katılmaları, birliklerin daha dar alanlarda kurularak üyelerin kendilerine daha kolay ulaşmaları, üyelerin genel kurullara katılımlarının artırılması ve birliği daha sık ziyaret etmeleri güveni artıracak en önemli faktörlerdir. Birliklerin performanslarının artırılması, aynı zamanda üyelerin birliklerine, yöneticilerine ve birbirlerine olan güvenlerini de artırabilecektir.

The main purpose of this research is to expose the performance levels of the Agricultural Producer Unions (APU), the trust levels of the members towards their union, the executive board of the union and other members, the factors affecting their trusts and the impacts of trust on the unions' performances. The main materials of this study were collected through surveys from both the 14 APU directors and 420 members of the APU randomly selected by the Simple Random Sampling and Stratified Sampling in the Samsun Province. The performances of the APU were determined by a performance index set up based on 22 financial and non-financial variables. Members' trust levels towards their unions, the executive boards of the union and other members were determined by a trust index obtained through questions prepared according to the 5-point Likert scale. The factors affecting the levels of trust were analyzed using the models of Ordinary Least Squares, Ordered Probit, Poisson and Negative Binomial. Financial, non-financial and total performance indexes of the unions were determined as 42,5%, 47,7% and, 43,5%, respectively. According to the research, tne APU were the best at receiving membership fees, they were the worst at donations, funds and grants to the unions. In terms of non-financial performance, the APU were the best at contributing to environmental sustainability and the worst at participating in the education programs on agricultural organization. Model results show that while the Region1 (Bafra, Ondokuz Mayıs ve Alaçam district), Region4 (Kavak, Havza, Ladik ve Vezirköprü district), the participation in the general assembly, providing input, marketing crops or products, a high frequency of visits to the union and performance of the union had statistically positive effects on the trust levels of members; the agricultural experience, exportation, hiring of foreign labor, insuring crops or animals, the distance of the business to the union, being members to dairy cattle or honey bee union had statistically negative effects. The research also determined that all types of trust had a strong positive impact on the performance of the unions. Therefore, establishing the unions in confined areas where members will be able reach them easier, the active partipication of unions in delivering inputs and marketing crops or products, attendance of the administrators in education programs, members' visiting the union more freguently and an increase in the participation of the members in general assemblies could increase the trust of the members. Increasing the unions' performances could also increase the trust levels their unions, administrators and among members.