Motiv und symbol in Hartmann Von Aues `Gregorius` und `Der Arme Heinrich` aus Christlicher und İslamischer perspektive

Abstract

`Hartmann von Aue'nin `Gregorius` ve `Der arme Heinrich' isimli eserlerinde Hristiyanlık ve İslam perspektifinden motif ve sembol adlı araştırmamızda XII. yüzyıla ait iki edebi eserin motif ve sembol bağlamında bugüne dek Hıristiyanlık çerçevesinde yapılmış olan analizlerinin bir de İslami bakış açısıyla incelenmesi yapılmıştır. Her iki metin 'Gregorius' ve Türkçe tercümesiyle 'Zavallı Heinrich' birçok kültürel ve dini motif ve sembol barındırmaktadır. Eserlerin yazarı Hartmann von Aue, XII. yüzyıla özgü motif ve sembollerle, okuruna hedeflemiş olduğu bir takım mesajları bilinçli bir biçimde vermeye çalışmıştır. Kullanmış olduğu motif ve semboller bugüne dek hep batı ve Hıristiyanlık bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Ancak eserde mevcut olan ve doğu kültürüyle İslam coğrafyasında da karşılıkları bilinen veya bilinmeyen birçok unsur bugüne kadar hiç bir incelemenin konusu olmamıştır. Oysa eserlerin günümüzde dahi güncelliğini koruyan konu, motif ve sembolleri bilimsel bir incelemeye elverişli bir zemin sunmaktadır. İncelenmiş olan motifler; günah, nedamet, ensest ve cüzam, Hz. Eyyüp ve Hz. Musa iken incelenen semboller; kan, kurban, kadın, tecrit, beden, balık, anne-baba, anahtar, ayna, kemer, yüzük ve sayıları kapsamaktadır. İnceleme edebiyat ve kültürlerarasılık bağlamında ele alınmıştır. Başlangıç hipotezimiz hem Hıristiyanlık hem de İslami perspektiften incelenecek olan eserlerin daha ziyade semavi dinlerin kesiştiği algı dünyası içerisinde ortak noktalar göstereceği yönündeydi. Ancak çalışmanın akışı içerisinde bazı motif ve sembollerin ortak bir kültür dünyasında kesişmemelerine rağmen bir birilerine paralellik gösterdiği görülmüştür. Elde edilen bu bulgular metnin kültürlerarasılık çerçevesinde Hıristiyanlık bakış açısıyla İslami bakış açının ortak paydalarda buluştuğunu göstermiştir.

In this study with the title `Motive und Symbol in 'Gregorius' and 'Der arme Heinrich' of Hartmanns von Aue from the christian and islamic perspective` two narrations of the 12th century, which were so far always analyzed from the Christian perspective were hereby analyzed also from the Islamic perspective. Both narrations 'Gregorius' and 'Der arme Heinrich' contain a lot of cultural and religious motives and symbols. The author of these narrations Hartmann von Aue tried to give a lot of messages to his audiences, which were typically for the perception of the 12th century. All these motives and symbol where always analyzed from the Christian perspective. However a lot of these motives and symbols also exist in the Islamic world. These were never analyzed from this perspective although they contain a very comprehensive dimension. The motives which were analyzed in this studies were; sin, penance, incest and leprosy, Hijob and Moses. The analyzed symbols were; blood, sacrifice, woman, isolization, body, fish, parents, key, mirror, belt, ring and numbers. This study was prepared in regard of literature and intercultural. Our first hypothesis was to show similarities and differences between the Christian and Islamic perspectives. But throughout the study it was seen that there are al lot of common cultural overlaps between both perspectives. Therefore this study has shown that readers from both cultures, Christian as well as the Islamic, have a common understanding of the motives and symbols in the narration, in spite of a few distinctions.