Serum prostat spesifik antijen yüksekliği nedeniyle ampirik antibiyotik tedavisi verilen ve verilmeyen hastalardaki prostat biyopsi sonuçlarının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Antibiyotik kullanılıp kullanılmamasının total prostat spesifik antijen (PSA) düzeyi ve serbest/total (s/t) PSA oranına etkisi ve bu değişimlerin prostat biyopsi sonuçlarına olan yansımalarının değerlendirilmesi.Materyal ve Metod: Kliniğimizde 2004 ile 2016 yılları arasında yaşa göre PSA değeri normalden yüksek olan ve prostat biyopsisi yapılan 1,062 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Rektal muayenede bulgusu olan veya 5-alfa redüktaz inhibitörü kullanan hastalar çalışma dışında tutuldu. Bu olgulardan, kontrol PSA değeri olan veya biyopsi öncesinde ve sonrasında PSA 4-10 ng/mL arasında iken s/t PSA oranı elde edilmiş toplam 303 hasta çalışmaya dahil edildi. Toplam 214 hastaya ortanca 4 hafta (2-8 hafta) süren antibiyotik tedavisi sonrasında, kalan 89 olguya antibiyotik verilmeksizin ortalama 1 ay sonraki kontrol PSA düzeylerindeki yükseklik nedeniyle biyopsi yapılmıştı. Her iki grupta da PSA ve s/tPSA oran değişimleri için %5 ve %10 sınır (cut off) değerler alınarak karşılaştırmalar yapıldı.Bulgular: Hastaların ortanca yaşı 63 yıl (45-86 yıl) idi. Antibiyotik verilen grupta (n= 214) her iki sınır değer için (%5 ve %10) anlamlı PSA düşüşü izlenmedi. Antibiyotik verilmeyen hastalarda (n= 89) ise her iki sınır değeri için kontrol PSA değerlerinde anlamlı artış saptandı (%5 sınır değer için p< 0.001, %10 sınır değer için p< 0.001). Antibiyotik alan ve almayan olgular birlikte değerlendirildiğinde (n= 303) PSA'daki azalma ve artışlar antibiyotik kullanılan grupta her iki sınır değer için de anlamlı olarak yüksek bulundu (%5 sınır değer için p< 0.001 ve p< 0.001; %10 sınır değer için p= 0.001 ve p= 0.001). Serbest/total PSA oran değişimleri açısından her iki sınır değer için antibiyotik verilip verilmemesinin anlamlı bir fark oluşturmadığı izlendi. Antibiyotik verilsin veya verilmesin total PSA değişimleri ile patoloji sonuçları arasında arasında anlamlı ilişki saptanmadı. Ancak antibiyotik verilen ve s/t PSA oranında değişim izlenen olgularda her iki sınır değer için patoloji sonuçları ile anlamlı ilişki gözlendi. Bu oranın azaldığı olgularda prostat kanseri, arttığı olgularda ise benign patolojiler daha yüksek oranda saptandı (%5 sınır değer için p değerleri sırasıyla p= 0.004 ve p= 0.014; %10 sınır değer için p değerleri sırasıyla p= 0.014 ve p= 0.026). Yine antibiyotik alan ve almayan olgular birlikte değerlendirildiğinde de oran değişimleri ile patoloji sonuçları arasında anlamlı farklılık saptanmadı.Sonuç: Rektal muayenesi normal, yaşa göre yüksek PSA değeri olan hastalarda önce antibiyotik verilerek ya da herhangi bir ilaç verilmeksizin makul bir süre sonra kontrol PSA değerine bakılarak prostat biyopsisine karar vermek sıklıkla başvurulan durumlardır. Biyopsi kararı verilmesinde s/t PSA oran değişimlerinin, özellikle antibiyotik kullanan olgularda total PSA'dan daha fazla yol gösterici olabileceği anlaşılmaktadır.

Objectives: To evaluate the impact of antibiotic treatment to total prostate specific antigen (PSA) levels and free/total (f/t) PSA ratio and response of these changes to prostate biopsy results.Materials and Methods: We retrospectively evaluated 1,062 prostate biopsy performed patients with elevated age-adjusted serum PSA levels from 2004 to 2016. Patients treated with 5-alpha-reductase inhibitors and who has abnormalities on digital rectal examination were excluded. A total of 303 patients who met these criteria and had control levels of PSA or before and after biopsy f/t PSA ratio determinations because of PSA levels between 4 and 10 ng/mL were included into this study. There were 214 patients with persistent elevated serum PSA levels after a mean duration of 4 weeks (range; 2-8) of antibiotic treatment followed by prostate biopsy (treatment group) and 89 patients who had prostate biopsy after a mean followup of 1 month without antibiotherapy (control group). The groups were compared with regard to changes in serum PSA levels and f/t PSA ratios with a 5% and 10% cut off values.Results: The mean age of patients were 63 years (range; 45–86). In treatment group (n= 214), no significant difference was detected in serum PSA levels at both cut off values. In control group (n= 89), there was a significant rise in subsequent PSA levels at both cut off values (for 5% cut off value p< 0.001; for 10% cut off value p< 0.001). If we evelaute treatment and control group together (n= 303) for the change of PSA levels, raise and decrease in PSA values were significantly high in treatment group for both cut off values (for %5 cut off value p< 0.001, p< 0.001; for %10 cut off value p= 0.001, p= 0.001). There was no difference between f/t PSA ratio changes and antibiotic treatment or observation for both cut off values. For the treatment and control group particularly and combined together, there was no difference between serum PSA levels and prostate biopsy results in both cut off values. There was a statisctically significant relationship between patients with changed f/t PSA ratio in treatment group and pathology results for both cut off values. According to that, patients with increased f/t PSA ratio had more likely BPH in biopsy results and patients with decreased ratio were cancer as well (for %5 cut off value p= 0.004, p= 0.014; for %10 cut off value p= 0.014, p= 0.026). If we evaluate treatment and control group together, there was no significant difference between f/t PSA ratio changes and biopsy results.Conclusion: We decide to perform prostate biopsy with subsequent PSA levels with or without treatment to the patients with normal digital rectal examinatiorn and elevated age-adjusted serum PSA levels. To decide for prostate biopsy, it is suggested that f/t PSA ratio is more useful than PSA levels in serum especially for the patients treated with antibiotics.