İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel sinizm tutumunun işe yabancılaşma düzeyine etkisi (Samsun ili örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı, resmi ilkokul ve ortaokullarda görev yapmakta olan sınıf ve branş öğretmenlerinin, örgütsel sinizm tutumlarının işe yabancılaşma düzeyine etkisini araştırmaktır. Bu bağlamda, öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumunun, çalıştığı kuruma (duyuşsal, davranışsal) uzaklaşma, performansı düşüren etkenler, okula karşı olumsuz tutum ve çalışanların kararları uygulamaya katılımı boyutlarında; işe yabancılaşma düzeyinin, güçsüzlük, anlamsızlık, yalıtılmışlık ve okula yabancılaşma boyutlarında; cinsiyet, işe yerleştirme tipi, yaş, medeni durum, branş ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir fark olup olmadığını ortaya koymak amaçlanmıştır.Samsun Büyükşehir Belediyesine bağlı dört merkez ilçede (Atakum, Canik, İlkadım, Tekkeköy) görev yapan 407 öğretmen, araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Örneklemi oluşturan öğretmenlere, araştırmacı tarafından geliştirilen `Kişisel Bilgi Formu` ve `Öğretmenlere Yönelik Örgütsel Sinizm Ölçeği` ile Elma (2003) tarafından geliştirilmiş `İşe Yabancılaşma Ölçeği` uygulanmıştır.Araştırma `Tarama Modeli` ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi SPSS for Windows 17 paket programında yapılmıştır. Veriler betimleyici istatistikler, t testi, tek faktörlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon katsayısı ve regresyon teknikleri kullanılarak çözümlenmiştir. p <.05 için tüm sonuçlar istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.Araştırma sonucunda ulaşılan sonuçların bazıları şunlardır:Çalıştığı kurumdan uzaklaşma ile işe yerleştirme tipi ve kıdem arasında anlamlı bir ilişki vardır.Performansı düşüren etkenler ile işe yerleştirme tipi, yaş ve kıdem değişkenleri ile arasında anlamlı bir ilişki vardır.Okula karşı olumsuz tutum ile kıdem ile anlamlı bir ilişki bulunmuştur.Çalışanların kararları uygulamalara katılımı ile işe yerleştirme, medeni durum ve kıdem değişkeni arasında anlamlı bir ilişki vardır.Güçsüzlük ile güçsüzlük ile işe yerleştirme tipi, yaş ve kıdem değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.Anlamsızlık ile işe yerleştirme tipi, yaş ve kıdem arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.Yalıtılmışlık ile işe yerleştirme tipi ve kıdem değişkenine göre anlamlı bir ilişki vardır.Okula yabancılaşma ile cinsiyet ve işe yerleştirme tipi değişkenleri ile anlamlı bir ilişki bulunmuştur.İşe yabancılaşma ile işe yerleştirme tipi, yaş ve kıdem değişkeni arasında anlamlı bir ilişki vardır.Örgütsel sinizm ile işe yabancılaşma arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.Anahtar Sözcükler: Öğretmen, Örgütsel Sinizm, İşe Yabancılaşma

The purpose of this study is to understand the impact of organizational cynicism of branch teachers on the level of alienation to work. In this context, this study aims to demonstrate whether the organizational cynicism attitudes of teachers make a significant difference with respect to (emotional or behavioral) withdrawal from the organization whre they work, the factors that lower the performance, negative stance towards the school, and participation of employees in implementation of decisions, and whether the alienation to work makes a significant difference with respect to powerlessness, meaninglessness, isolation, and alienation to school, based on demographics. The sample set of the study comprises 407 teachers employed in four central districts (Atakum, Canik, İlkadım, Tekkeköy) under Samsun Metropolitan Minicipality. The teacher that make up the sample were applied the `Personal Information Form` and `Organizational Cynicism Scale for Teachers` devoloped by the researcher of this study, and `Work Alienation Scale` developed by Elma (2003).The research was conducted by `Survey Model`. The data were analyzed on the SPSS Software package. The data were resolved using descriptive statistics, t test, single-factor analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation coefficient and regression techniques. All results are considered statistically significant for p < .05.Some of the outcomes of study are as follows:There is significant correlation between withdrawal from the organization of employment and type of placement to work, and seniority.There is a significant correlation between the factors that reduce the performance and the variables such as type of placement to work, age, and seniority.A significant correlation has been found between the negative attitude towards the school and seniority.There is significant correlation between participation of employees in implementation of decisions and variables of placement of work, marital status and seniority.A significant correlation was found between powerlessness and variables such as type of placement work, age, and seniority.A significant correlation was found between meaninglessness and type of placement to work, age, and seniority.There is a significant correation between isolation and type of placement to work.A significant correlation was found between alienation to the school and variables of sex, and type of placement to work. There is a significant correlation between alienation to work and the type of placement to work, age, and seniority.A significant positive correlation was found between organizational cynicism and alienation to work.Key Words: Teacher, Organizational Cynicism, Work Alienation