6. sınıf öğrencilerinin kan dolaşımı ile ilgili düşüncelerinin analizi

Abstract

Fen eğitiminin temel kavramlarından biri olan kan dolaşımı kavramı öğrenciler tarafından zor algılanmaktadır. Bu kavramın öğrenciler tarafından doğru bir şekilde yapılandırılması sağlanmalıdır.Bu çalışmada ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin kan dolaşımı kavramı ile ilgili öğrenim öncesi ve öğrenim sonrası kavram yanılgılarının incelenmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır.Çalışma 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Samsun'un İlkadım ilçesinde 2 ortaokulda, öğrenim öncesi ve öğrenim sonrası 278 ortaokul 6. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir.Öğrencilerin kan kavramı, temiz ve kirli kanın renkleri, içeriği, kirli kanın nerede ve nasıl temizlendiği, kan dolaşımını günlük hayatlarından neye benzettiklerini ölçmek için 6 açık uçlu sorudan oluşan bir veri toplama aracı geliştirilmiştir. Öğrencilerin yapılandırma süreçlerinin başındaki kavram yanılgılarını belirlemek amacıyla öğrenim öncesi, süreç sonunda kavram yanılgılarındaki değişmeyi belirlemek amacıyla ise öğrenim sonrası veri toplama aracı olarak anket uygulanmıştır. Veri toplama aracından elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle yüzdeleri hesaplanmış; bulgular analizlerin sayısal ifadeleri üzerinden öğrencilerin veri toplama aracına öğrenim öncesi ve sonrası verdikleri cevapların korelasyonlarına bakılarak yorumlanmıştır.Öğrenci cevaplarının analizleri kazanımlara göre öğrenim sonunda beklenen düzeye erişmiş olmalarına karşın; temiz ve kirli kanın rengini ve içeriğini yeteri kadar kavrayamadıklarını, kirli kanın nerede ve nasıl temizlendiğini zihinlerinde canlandıramadıklarını, çeşitli dengesizlikler yaşadıklarını ve bazı olguları yanlış yapılandırdıklarını göstermiştir. Öğrenciler kirli kanın temizlenmesini açıklamak için akciğer dışında farklı organları da belirtirken, kanın temizlenmesini varolan ön bilgileriyle ilişkilendirmişlerdir. Temiz kanı açık kırmızı renkle, kirli kanı ise koyu kırmızı renkle gösteren öğrenciler öğrenim öncesi yaklaşık öğrencilerin yarısını oluştururken, bu oranın öğrenim sonrası yarıdan fazla olduğu gözlenmiştir. Kirli kanı mavi renkle gösteren öğrenciler öğrenim öncesi öğrencilerin çok az bir kısmını oluştururken öğrenim sonrası bu oranın yükselmesiyle kavram yanılgılarına sahip öğrenci sayısı artmıştır. Bunun sebebi olarak ders kitaplarındaki şemalarda ve konu anlatımı sırasında öğretmenlerin kullandığı görsel materyallerde temiz kanın kırmızı, kirli kanın ise mavi renkle temsil edilmesi gösterilebilir. Öğrencilerin kan dolaşımını günlük hayatlarından öğrenim öncesi ve sonrası en çok trafik, su ve saat gibi kavramlarla ilişkilendirdikleri görülmüştür.Anahtar Sözcükler: Fen eğitimi, Kavram yanılgısı, Kan dolaşımı

Blood circulation that students have generally difficulty in learning is one of the basic concepts of education of science and the comprehension of this concept properly should be provided.This study aims to analyze and compare the misconception of 6. grade secondary school students before and after instruction in the subject of blood circulation.This study was carried out in 2015- 2016 educational year, İlkadım central district of Samsun in two secondary schools with 278 before and after instruction 6. grade secondary school students.A data collection tool was formed that consists of 6 open ended questions in order to evaluate the students comprehension of blood concept, arterial and venous blood color and their contents, the students answers to the questions how and where the venous blood cleaned? And what do the pupils likened the blood circulation to? In order to determine misconception of students at the beginning of instruction process, before instruction data collection tool is used. To find out the changes in this misconceptions that occured at the end of the process, an interview is applied as an after instruction data collection tool. The datas acquired from the data collection tools were analyzed with the method of descriptive analysis by using percentage calculations. Findings have been interpreted through numeric expressions of analyses by considering the correlation between students' answers to the data collection tools after and before instruction.Although the pupils reached to the expected level in accordance with the gains, the analyses indicated that they couldn't comprehend the color and contents of arterial and venous blood sufficiently, they couldn't picture how and where the venous blood cleaned, they had various imbalances in their mind and misunderstood some facts about the concept. It was seen that while the students were indicating the different organs instead of the lung to explain the cleaning of the blood, they associated the cleaning up the blood with own prior knowledge. It is also observed that before instruction, half of the students showed the arterial blood as light red and venous blood as dark red. This rate increased to the more than half of the students at the end of the instruction process. While the students showing the venous blood as blue constitutes a few of the whole students before training, By the rising in this proportion, the number of students that have misconception increased. On visual materials at the schemas in students books and the ones trainers use during lesson, red represent arterial blood and blue represent venous blood and this may be seen as a reason of this condition. It is also seen that before and after instruction process, students mostly associated the blood circulation with the concepts in daily lifes such as traffic, water, and watch in their mind.Key Words: Education of science, Misconception, Blood circulation