Fen bilgisi öğretmen adaylarının genel biyoloji laboratuarına yönelik öğrenme stillerine uygun ders planlamaları ve portfolyo uygulamaları

Abstract

Araştırmada, Fen Bilgisi öğretmen adaylarının öğrenme stilleri Kolb Öğrenme Stilleri Envanteri (KÖSE-3)'ne göre belirlenerek buna uygun Genel Biyoloji Laboratuvarı dersi kapsamında ders planları oluşturulmuş ve portfolyo değerlendirmenin kullanıldığı öğretim etkinlikleri geliştirilmiştir. Bu doğrultuda işlenen dersin öğretmen adaylarının gelişimlerine, akademik başarılarına, biyoloji dersine karşı tutumlarına, sınav kaygısına etkisinin incelenmesi ve ayrıca öğretmen adaylarının yapılan uygulamalar hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırmada, karma yöntem seçilmiş olup, nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Çalışmanın nicel kısmında yarı deneysel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın deseni ön test son test kontrol gruplu (eşitlenmemiş kontrol gruplu model) yarı deneysel desendir. Nicel verilerden elde edilen sonuçları desteklemek ve açıklamak amacıyla tasarlanan nitel boyuttaki verilerin toplanması için ise yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilgisi Öğretmenliği 2. sınıfta öğrenim gören 100 öğretmen adayı oluşturmuştur. Bunlardan 35 öğretmen adayı Deney 1grubunda, 32 öğretmen adayı Deney 2 grubunda ve 33 öğretmen adayı ise Kontrol grubunda yer almıştır. Çalışma 20 hafta sürmüştür. Kontrol grubunda laboratuvar dersi geleneksel olarak sürdürülürken, deney 1 grubunda portfolyo uygulamaları ile ders işlenmiştir. Deney 2 grubunda dersler haftalara özel, öğrenme stillerine uygun ve araştırmacı tarafından yapılandırılmış olan 20 adet genel biyoloji laboratuar ders planı ile sürdürülmüştür. Çalışma, haftada 2 ders saati olmak kaydıyla 20 haftada toplam 40 ders saati içerisinde tamamlanmıştır.Araştırmada `Akademik Başarı Testi`, `Sınav Kaygısı Ölçeği`, `Biyoloji Tutum Ölçeği` ve `Kolb Öğrenme Stilleri Envanteri` uygulama öncesi ön test, uygulama sonrası son test olarak, `Portfolyo Sürecini Değerlendirme Formu` ve `Portfolyo Değerlendirme Formu` ise sadece uygulama sonrasında kullanılmıştır. Ayrıca portfolyo ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi amacıyla deney gruplarında yer alan 67 öğretmen adayının yarı yapılandırılmış soruları cevaplamaları istenmiştir. Araştırmada, ilgili ders kapsamında akademik başarının hem Deney 1 grubunda hem de Deney 2 grubunda Kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak Deney 1 ve Deney 2 grupları arasında ise akademik başarı testi için anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Ayrıca, yapılan uygulamaların her iki deney grubu için de biyoloji dersine yönelik tutumlarında daha etkili olduğu ve sınav kaygılarını ise azaltıcı yönde bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yarı yapılandırılmış sorulardan elde edilen verilere göre öğretmen adaylarının `portfolyo uygulamasının daha iyi ve kalıcı öğrenmelerini sağladığını, yaratıcıklarını geliştirdiğini ve bu uygulamayı sevdiklerini` ifade ettikleri tespit edilmiştir. Anahtar sözcükler: Portfolyo, öğrenme stilleri, biyoloji eğitimi, tutum, sınav kaygısı.

In this study, learning styles of science teacher candidates via Kolb Learning Style Inventory (KLSI-3) have been determined, then proper General Biology Laboratory course plans have been structured and teaching activities which would be evaluated by using portfolio have been developed. The aim of the study is to investigate the effect of courses in the line of these course plans to teacher candidates' developments, academic success, attitudes towards biology lesson and test anxiety and also to determinate their opinions about these applications.In this study, mixed research methodology has been selected, so both quantitative and qualitative methods have been used together. Quantitative part of the research has been conducted by using pre-post and control-experimental design of quasi-experimental design models. Semi-structured interviews have been used for collecting quantitative data which designed for the aim of supporting and explaining quantitative results. 100 university students from Ondokuz Mayis University Science Teacher Education Department have been the sample of the study. 35 of them have been in the Experiment-1 group, 32 of them have been in the Experiment-2 group and the control group has indicated 33 students. The study has been continued for 20 weeks. In the control group, laboratory course has been carried on traditional teaching methods while experiment-1 group has been treated by portfolio applications. In the experiment-2 group, the courses have been sustained with 20 General Biology Laboratory course plans specialized for each week, proper for learning styles and structured by the researcher. This study has been lasted 40 hours, 2 hours per week and completed in 20 weeks.In the study, `Academic Success Test`, `Test Anxiety Test`, `Biology Attitude Test`, `Kolb Learning Styles Inventory` have been performed as pre-tests and post-tests to whole group, `Portfolio Process Evaluation Form` and `Portfolio Evaluation Form` have been performed as post-tests only. Also, for the aim of determining opinions of 67 students at the experimental groups have answered semi-structured interview questions.In the study, it has been concluded that both experiment-1 and experiment-2 groups had higher academic success scores than the control group. There has been no meaningful difference between the two experiment groups by the means of academic success. Also, it has been concluded that the applications had been more positive effects at these two experiment groups students' attitudes towards biology and they have more negative effects on their test anxiety. According to the data gained from semi-structured questions, it has been found after students' statements that portfolio applications had provided better and permanent learning, developed their creativity and they liked these applications.Keywords: portfolio, learning styles, biology education, attitude, test anxiety.