Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile öğretmenlerin mesleki benlik saygıları arasındaki ilişki

Abstract

ÖZETÖĞRETMEN ALGILARINA GÖRE OKUL MÜDÜRLERİNİN DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK ÖZELLİKLERİ İLE ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ BENLİK SAYGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİBayram KİRİŞOndokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri EnstitüsüEğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, Mart/2016Danışman: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin ASLANBu araştırmanın amacı, ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleriyle öğretmenlerin mesleki benlik saygıları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Dönüşümcü liderlik özellikleri idealleştirilmiş etki/karizma, entelektüel uyarım, esin kaynağı olma ve bireyselleştirilmiş ilgi olmak üzere dört alt boyutta ele alınmıştır. Bu araştırmanın evrenini 2014-2015 eğitim öğretim yılında Muğla ili Menteşe merkez ilçesinde toplam 73 ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan 1280 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklem ise tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen Menteşe merkez ilçede ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan 369 öğretmendir.Bu çalışma ilişkisel tarama modeli ile geliştirilmiş nicel bir araştırmadır. Veriler Dönüşümcü Liderlik Anketi ve Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği ile toplanmıştır. Daha sonra veriler SPSS 21.0 programına rakamlarla kodlanıp girilerek istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiş ve tablolar oluşturulmuştur.Araştırmada verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma hesapları, çarpıklık katsayısı, Pearson Korelasyon Katsayısı ile parametrik testlerden One-Way Anova Testi, t-Testi ve Tukey HSD Testi kullanılmıştır. p<0,05 için tüm sonuçlar istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile öğretmenlerin mesleki benlik saygı düzeyleri arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleriyle ilgili algıları, öğretmenlerin görev yaptıkları kurum türü, yaş, cinsiyet ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunmuş; sadece eğitim düzeyi değişkenine göre anlamlı farklılık bulunmamıştır. Öğretmenlerin mesleki benlik saygıları ile ilgili algıları, öğretmenlerin görev yaptıkları kurum türü, yaş, cinsiyet ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermekte; eğitim düzeyi değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Anahtar Kelimeler: Dönüşümcü Liderlik, Mesleki Benlik Saygısı, İdealleştirilmiş Etki/Karizma, Entelektüel Uyarım, Esin Kaynağı Olma ve Bireyselleştirilmiş İlgi.

ABSTRACTTHE RELATIONSHIP BETWEEN SCHOOL HEADMASTERS' TRANSFORMATIONAL LEADERSHIP FEATURES AND TEACHERS' OCCUPATIONAL SELF ESTEEM ACCORDING TO TEACHERS' PERCEPTIONSOndokuz Mayıs Universty, Institute of Educational SciencesDepartment of Educational Sciences, M.A., March/2016Supervisor: Assist. Prof. Hüseyin ASLANThe aim of this study is to reveal the relationship between school headmasters' transformational leadership features and teachers' occupational self esteem according to primary, elementary and high schools teachers' perceptions. Transformational leadership features can be classified as idealized influence/charisma, intellectual stimulation, inspirational motivation and individualized consideration. The population of this study consists of 1280 teachers working at the 73 primary, secondary and high schools in Menteşe Centeral County of The Province Muğla in 2014-2015 academic year. The sample consists from 369 primary, secondary and high school teachers in Menteşe Centeral County who are chosen by cluster sampling method.This study is a quantitative survey developed with relational screening model. Data have been gathered withTransformational Leadership Scale and Occupational Self Esteem Scale application. The data have been analyzed with statistical methods by SPSS 21.0.In the research, data analysis have been done with percentage, frequency, arithmetic average, standart deviation calculation, skewness coefficient, Pearson Correlation Tests and One-Way Anova Tests, t-Tests and Tukey HSD Tests which are parametric ones.For p<0,05, all results have been accepted statistically significant. In results of the research, it has been found at a medium level, positive and significant relationship for school headmasters' transformational leadership features according to teachers' perceptions and teachers' occupational self esteem. In the perceptions of teachers about the headmasters' transformational leadership features, significant differences has been foundin terms of teachers' working institutions, ages, gender and their experience in their job, but not found for educational level. To sum up, teachers' perceptions about occupational self esteem differentiates significantly according to the kinds of teachers' working instutions, ages, gender and experience in the job but they don't differentiate significantly in terms of educational level variable.Key Words: Transformational Leadership, Occupational Self Esteem, Idealized Influence/Charisma, Intellectual Stimulation, Inspirational Motivation, Individualized Consideration.