Çocuk eğitimi açısından Türkçe ve Almanca ilköğretim ders kitaplarındaki öyküler

Abstract

Ders kitapları dünyada hala öğretim materyalleri arasında en çok başvurulan kaynak olma özelliğine sahiptir. Kitaplarda yer alan metinler de bilgi aktarımı ve paylaşımı, dilsel, bilişsel, kişisel ve toplumsal gelişime katkı sağlama, ulusal ve evrensel değerlerin aktarılması, içselleştirilmesi ve çocukta davranış değişikliği meydana getirmesi gibi önemli görevler üstlenmektedir. Dolayısı ile ders kitaplarının ve bu kitaplarda yer alan metinlerin öğrencilerin dilsel ve bilişsel düzeyleri, yaşları, ilgi ve gereksinimleri ile örtüşmesi gerekir. Bu çalışmada Türkiye ve Almanya'da, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarda okutulan ana dili ders kitaplarındaki öyküleyici metinler karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Metinlerin benzer ve farklı yönleri, öğretim programlarında belirtilen amaçlar doğrultusunda tespit edilmiştir. Çalışma tarama modeline uygun olarak hazırlanmıştır. Kuramsal alt yapı literatür taranarak oluşturulmuştur. Metinler belirlenen temalar altında sınıflandırılarak, öğretim programındaki hedeflerle tutarlılık, çocuk gerçekliğini ve çocuk bakış açısını yansıtıp yansıtamama ve eğitim tutumları açılarından incelenmiştir. Türkçe ve Almanca öğretim programları, ana dili eğitiminin amaçları doğrultusunda büyük ölçüde örtüşmektedir. Genel amaçlar söz konusu olduğunda ise, Türkçe dersi öğretim programında, ulusal, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerler ön plana çıkmaktadır. Almanca öğretim programlarında ise öğrencilerin ilgi ve yetenekleri, kişilik gelişimi, toplumsal hayatta aktif bir şekilde rol alması, yaşam boyu öğrenme gibi bireyin kendisi ile ilgili hedefler yer almaktadır. Metinler karşılaştırıldığında ise Almanca ana dili ders kitaplarındaki metinlerin öğretim programları ile tutarlı olduğu, çocuk bakış açısını ve gerçekliğini yansıttığı ve metinlerde demokratik bir eğitim tutumunun hakim olduğu görülmektedir. Türkçe metinler ise öğretim programındaki genel hedeflerle örtüşmektedir. Ancak Türkçe dersi öğretim programına göre, metinlerin sahip olması gereken birçok nitelik metinlerde tespit edilememiştir. Metinler çocuk bakış açısını ve gerçekliğini yansıtmamaktadır, otoriter bir eğitim tutumu ön plana çıkmaktadır.Anahtar Sözcükler: Karşılaştırmalı eğitim, eğitim tutumu, öğretim programı

Textbooks still have the property of being the most referenced source among teaching materials. The texts in the textbooks also undertakes important tasks such as knowledge transfer and sharing, contributing to linguistic, cognitive and social development, transfer and internalization of national and universal values and behavioral change in children. Therefore, the textbooks and the texts in the textbooks must overlap with the linguistic and cognitive development level, age, and interests of the students. In this study, narrative texts in the native language textbooks which taught in second, third and fourth grade in primary education in Turkey and Germany was investigated comparatively. Similar and different aspects of the texts have been identified for the purposes specified in the curriculum. The study has been prepared in accordance with the screening model. The theoretical structure has been created by scanning the literature. Texts are classified under determined themes and analyzed in the aspects of consistency with the aims of the instructional program, reflecting or not the child's reality and child perspective and education attitude. Turkish and German teaching programs coincide to a large extent for the purposes of education in native language. In the case of general purposes, however, in Turkish language teaching program, national, moral, humanitarian, spiritual and cultural values become prominent. In German teaching program targets related to the individual itself such as student's interests and skills, personality development, to take an active role in social life, lifelong learning is located. Texts in German native language textbooks have coherence with teaching program, reflect the child's reality and child perspective and have a command of democratic education attitude at the comparison of the texts. The Turkish texts are consistent with the aims of teaching program. However many of the characteristics which should be in the texts according to the Turkish native language teaching program could not be detected. Texts are not reflecting child's reality and child perspective and an authoritative education attitude come into prominence.Key Words: Comparative education, education attitude, teaching program