Öğretim tasarımı modeli olarak etkinlik teorisi

Abstract

Öğretim tasarımı kısaca öğretimin iyileştirilmesini ve/veya daha etkili öğretim ortamlarının tasarlanmasını hedef alan sistematik ve karmaşık bir süreç olarak tanımlanabilir. Günümüzde öğrenme, bireysel bir süreçten ziyade, öğreneni bulunduğu ortamdaki unsurlarla birlikte değerlendiren etkileşimsel bir süreç olarak tanımlanmaktadır. Etkileşimlerden dolayı gittikçe karmaşık bir hal alan öğretim ortamlarının tasarlanmasında öğretim tasarımcılarına rehber olabilecek farklı yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu aşamada öğretim tasarımı modelleri özellikle acemi öğretim tasarımcıları için önemli bir rol üstlenmektedir. Etkinlik teorisi ise disiplinlerarası alanlarda özellikle karmaşık öğretim ortamlarının tasarlanmasında ve bağlamsal unsurların analiz edilmesinde bir yaklaşım olarak kabul edilmektedir. Bu araştırmada Etkinlik teorisinin öğretim tasarımı sürecinde rehber bir model olup olamayacağı araştırılmıştır. Etkinlik teorisine karşı ADDIE modeli referans model kabul edilmiştir. Çalışma iç içe geçmiş çoklu durum çalışması yöntemine göre desenlenmiş ve Özel Öğretim Yöntemleri dersini alan 65 başlangıç düzeyindeki öğretim tasarımcıları ile birlikte yürütülmüştür. Katılımcılar gruplara ayrılmış ve 10 ADDIE modeli ve 10 Etkinlik modeli olmak üzere 20 grup gerçek bir öğretim tasarımı sürecinden geçmiştir. Araştırmada veriler gözlem, görüşme ve doküman analizi yöntemi ile toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak ADDIE modeli ve Etkinlik teorisine göre hazırlanmış model raporları, öğretim tasarımcılarının yazmış oldukları raporlar referans alınarak hazırlanmış uygulama aşaması gözlem formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Tüm veriler üzerinde içerik analizi yapılarak; sonuçlar bütüncül bir bakış açısı ile yorumlanmıştır. Etkinlik modelinde problemleri öngörebilmede, rolleri tanımlamada, öğrenen odaklı öğretim ortamlarının tasarlanmasında ve hedef kitleyi sürece dahil etmede ADDIE modeline göre daha başarılı sonuçlarla karşılaşılmıştır.

Instructional design can be defined briefly as a systematic and complex process aiming at enhancing the education and designing more effective learning environments. Today, learning is defined as an interactive process which evaluates the learner with the factors in his/her environment rather than as an individual process. In designing learning environments which become complex day by day due to these interactions, different approaches that can guide the instructional designers are required. From now on, learning depends on the learner's activities in the learning environment rather than the presented information in this environment. Activity Theory has been regarded as an approach interdisciplinary field for analyzing and designing complex learning environment and their contextual factors. Therefore it is aimed to find out whether Activity theory can be a guide model in the instructional design process. ADDIE Model is accepted as reference model against Activity Theory. This research is established based on embedded multiple case study method and conducted with 65 novice instructional designers attending Teaching Methods course. Participants divided to 20 groups (10 ADDIE Model and 10 Activity Model) and they passed through arrive instructional design process. In the research, data were collected by observation, interview, and document analysis methods. Model reports prepared according to ADDIE Model and Activity Theory, implementation phase observation form prepared by based on the instructional designers' reports and semi-structured interview form were used as data collection instruments. Content analysis was conducted on all the data and the results were interpreted with an integrative point of view. In foreseeing the problems, identifying the roles, designing the learner–focused teaching environments, including the target group to the process; more successful results were experienced in Activity Model when compared to the ADDIE Model.