Okul çevre ilişkileri ve okul etkililiği arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmada öğretmen görüşlerine göre, okul-çevre ilişkileri ile okul etkililiği arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin okul-çevre ilişkilerini yerine getirme düzeyine ve okul etkililiğine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Bu görüşlerin cinsiyet, çalışma süresi, branş, öğrenim durumu, eğitim bölgesi, okul türü ve çevrenin sosyo-ekonomik durumu değişkenleri açısından farklılık gösterip göstermediği tespit edilmiştir. Betimsel bir çalışma olan bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2017-2018 eğitim öğretim yılında Samsun ili merkezinde bulunan İlkadım, Atakum, Canik ve Tekkeköy ilçelerindeki devlet okullarından seçilmiş olan, 9 anaokulu, 11 ilkokul, 12 ortaokul ve 12 lisede görevli 498 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Gül (2015) tarafından geliştirilen ve 22 maddeden oluşan `Okul-Çevre İlişkileri Ölçeği` ile Günal (2014) tarafından geliştirilen ve 18 maddeden oluşan `Okul Etkililiği Ölçeği` kullanılmıştır.Araştırmada verilerin çözümlenmesi aşamasında aritmetik ortalama, standart sapma, Bağımsız t testi, One-Way Anova testi, Mann Whitney-U ve Kruskal-Wallis testleri, Dunnett's C ve Scheffe çoklu karşılaştırma testleri kullanılmıştır. Ayrıca öğretmen görüşlerinin okul-çevre ilişkilerinin okul etkililiğini ne şekilde yordadığını ortaya koymak için basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır.Elde edilen bulgular okul-çevre ilişkileri ile okul etkililiği arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Cinsiyet, çalışma süresi ve öğrenim durumu değişkenleri açısından öğretmenlerin okul-çevre ilişki düzeylerinde ve okul etkililiğine ilişkin görüşlerinde anlamlı bir farklılık olmadığı fakat eğitim bölgesi, okul türü ve çevrenin sosyo-ekonomik durumu değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul-çevre ilişkilerinin okul etkililiğini ne şekilde yordadığını ortaya koymak için yapılan basit doğrusal regresyon analizi sonucunda, okul-çevre ilişkilerinin okul etkililiğinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. Okul-çevre ilişkilerinin okul etkililiğindeki değişimin %23'ünü açıkladığı sonucuna varılmıştır.Okul-çevre ilişkileri, etkili okul oluşturma yolunda dikkate alınmalıdır. Okul-çevre ilişkileri eğitimin önemli bir boyutu olarak değerlendirilmelidir. Okul çevre ilişkilerinin yönetici, öğretmen, öğrenci, veli ve okul çevresinde bulunan diğer eğitim paydaşları tarafından geliştirilmesi yönünde birlikte çaba sarf edilmelidir.Anahtar Kelimeler: Etkili Okul, Okul Çevre-İlişkileri, Öğretmen

In this study, it was aimed to reveal the relationship between school-environment relations and school effectiveness according to teachers' opinions. Also teachers' opinions about the level of fulfillment of school-environment relations and school effectiveness were examined. It was determined whether these opinions differed in terms of gender, working period, branch, education level, educational region, type of school and socio-economic status of the environment.In this descriptive study, survey model was used. The sample of the study consisted of 498 teachers from 9 kindergartens, 11 primary schools, 12 secondary schools and 12 high schools selected from public schools in İlkadım, Atakum, Canik and Tekkeköy districts in Samsun city center in 2017-2018 academic year. In the research, `School-Environment Relations Scale` that was developed by Gül (2015) and consisted of 22 items and also `School Effectiveness Scale` that was developed by Günal (2014) and consisted of 18 items were used as data collection tool.Arithmetic mean, standard deviation, Independent t test, One-Way Anova test, Mann Whitney-U and Kruskal-Wallis tests, Dunnett's C and Scheffe multiple comparison tests were used in the analysis of the data. Also simple linear regression analysis was conducted to reveal how teachers' opinions predict school effectiveness.The findings revealed a positive and significant relationship between school-environment relations and school effectiveness. It was concluded that there was no significant difference in terms of gender, working period and educational status about level of school-environment relationship and school effectiveness but there were significant differences in terms of type of school, educational region and socio-economic status of the environment. As a result of simple linear regression analysis to determine how school-environment relations predict school effectiveness, it was found that school-environment relations was a significant predictor of school effectiveness. It was concluded that school-environment relations accounted for 23% of the change in school effectiveness.School-environment relations should be considered in the way of creating effective schools. School-environment relations should be considered as an important dimension of education. The effort should be consider together to develop school-environment relations by administrators, teachers, students, parents and other education stakeholders.Key Words: Effective School, School and Environment Relations, Teacher