Lise coğrafya öğretiminde iklim konularına ilişkin öğrencilerin kavram yanılgılarının değerlendirilmesi

Abstract

Coğrafya dersinde iklim konularının, lise öğrencilerinin zorlandıkları konular arasında en üst sıralarda olduğu söylenebilir. Bu çalışmada, öğretmen görüşleri doğrultusunda lise coğrafya öğretim programında yer alan iklim konularına ilişkin karşılaşılan kavram yanılgılarının neler olduğu, nasıl tespit edildiği ve giderilmesi konusunda neler yapıldığı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Nitel durum çalışması modelindeki bu araştırmanın çalışma grubunu; 2018–2019 eğitim öğretim yılında Ağrı il merkezinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı 10 ortaöğretim kurumunda görev yapan, 12 coğrafya öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler sonucu ulaşılan veriler, içerik analizi ve betimsel analiz yöntemi aynı anda kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; iklim konusuyla ilgili olarak iklim ve hava durumu, ısı ve sıcaklık, yağmur ve yağış, güneş sabitesi, solar konstant, radyasyon, albedo, difüzyon, sıcaklık terselmesi, kırç ve kırağı, eksen ve eksen eğikliği, eğim ve bakı, alçak basınç ve yüksek basınç, termik basınç ve dinamik basınç, bağıl nem, mutlak nem ve maksimum nem öğrencilerin en çok kavram yanılgısı yaşadıkları konulardır. Günlük konuşma dilinin etkisinde kalmaları ve konular arası ilişkilendirme yapamamaları bu konularda öğrencilerin kavram yanılgılarına düşmelerinin en önemli nedenleridir. Ayrıca araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin öğrencilerin kavram yanılgılarını belirlemede en çok soru cevap yöntemini kullandıkları ve kavram yanılgılarını gidermede ise konular arası ilişkilendirme yaptırdıkları ortaya çıkmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda; konular işlenirken konular arası ilişkilendirme yapılabileceği, özellikle günlük konuşma dilinden kaynaklı oluşan kavram yanılgılarının önüne geçmek için uygun bir öğretim planı hazırlanabileceği şeklinde önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışmanın; iklim konularında kavram yanılgıları yaşamadan daha etkili ve kalıcı öğrenmeler gerçekleştirmek adına, geleceğe yönelik çalışmalara bir yol haritası çizeceği düşünülmektedir.

It can be said that in Geography lectures the climate themes are among the top of the subjects in which students have difficulty at high schools. In this study, based upon the teachers' opinions, it's been tried to evaluate what are the misconceptions related to the climate themes in high school geography curriculum, how they are identified and what should be done in order to overcome those issues. The working group of this study, which is a quantity case study model, consist of 12 Geography teachers working in ten different high schools subordinated to the Ministry of Education in Ağrı city center at 2018-2019 educational year. Semi-structured interview form is used in the study.The data gathered after the interviews were evaluated simultaneously by using content analysis and descriptive analysis methods. According to the research results; climate and weather conditions, rain and precipitation, solar constancy, radiation, albedo, diffusion, temperature inversion, heavy and glazed frost, axis and axial tilt, slope and aspect, low pressure and high pressure, thermal pressure and dynamic pressure, relative humidity, absolute humidity and maximum humidity are the terms that the students face the most misconception.The main reason for students' misconception is that they are affected by the colloquial language and they are not able to correlate among those themes. Moreover, according to the research results it has come out that the teachers mostly use the catechetical method while determining the misconception of terms and use the correlation among the subjects while overcoming misconceptions.According to this study, it is suggested that while giving the lectures the correlation techniques between the themes could be used and an appropriate curriculum should be prepared in order to avoid misconceptions related to colloquial language.