Bir üniversite hastanesinde hemşirelik uygulamalarında bireysel ve mesleki otonomi kullanımı

Abstract

Bu çalışma hemşirelik uygulamalarında bireysel ve mesleki otonomiyi kullanma konusundaki görüşlerinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Çalışma 03 Şubat 2014-20 Mayıs 2014 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanesinde çalışan 1018 hemşire oluşturmuş, çalışmayı kabul eden 531 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri sosyo-demografik veri formu ve Shutzenhofer (1992) tarafından geliştirilmiş, ülkemiz için geçerliliği ve güvenilirliği Saraçoğlu (2010) tarafından yapılan `hemşirelik aktivite ölçeği` ile elde edilmiştir. Araştırma verileri değerlendirilirken; kolmogorov smirnov test, tek yönlü varyans analizi, standart sapma, frekans, ki-kare, t-testi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan hemşirelerin %37,3'sının 20-29 ve 30-39 yaş aralığında olduğu, % 85,3' ün HYO ve hemşirelik fakültesi mezunu olduğu, % 63,6'sının dahili bilim dallarında çalıştığı, saptanmıştır. Hemşirelerin sağlık bakım sistemi içinde rollerini mesleki amaçlar doğrultusunda yerine getirebilme sorusuna %55,0'i 'kısmen' yanıtını verdikleri, sağlık bakım sistem içinde rollerini yerine getirememe nedeni olarak araştırmaya katılan hemşirelerin % 20,5 'iş yükü fazlalığı' olarak belirtmiştir. Doğrudan hemşirelik kararlarıyla uygulanan hasta bakım işlevlerinin dağılımına bakıldığında hemşirelerin %48,4'ü hastanın öz bakımını desteklediklerini belirtmiştir. Hemşirelik aktivite ölçeği (HAÖ) puan ortalaması 158,00±25,848 olarak bulunmuş ve otonomi düzeyleri orta seviye (121-180 puan arası) olarak saptanmıştır. Hemşirelerin yaş gruplarına göre, çalışma yıllarına göre, cinsiyetine göre ve günlük bakılan hasta sayısına göre HAÖ puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ancak hemşirelerin mezuniyet durumuna göre ve çalıştıkları kliniklere göre HAÖ puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur.Araştırmanın sonucunda araştırmaya katılan hemşirelerin Hemşirelik Aktivite Ölçeği puanın, 158,00±25,848 olup, otonomi düzeylerinin orta düzeyde (121-180 puan arası) olduğu saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, Hemşirelikte yönetim, Mesleki otonomi, Üniversite hastanesi

This was a descriptive study which aimed to determine views about the use of individual and professional autonomy in nursing practices. The study was carried out between 3rd February and 20th May 2014. The target population consisted of the 1018 nurses working in the Ege University Medical Faculty Hospital; the study was carried out with 531 nurses who agreed to participate. Data were collected using a socio-demographic data form, and the `Nursing Activity Scale` developed by Shutzenhofer (1992), of which the validity and reliability testing for Turkey were done by Saraçoğlu (2010). The Kolmogorov-Smirnov test, one-way ANOVA, standard deviations, frequencies, chi-square and t-test were used in the data analysis.It was determined that 37.3% of participants were in the age groups 20-29 and 30-39, 85.3% were graduates of the School of Nursing and Nursing Faculty and 63.6% were working in internal medicine. 55.0% of nurses stated that they could `partially` perform their roles according to professional aims within the health care system; 20.5% of participants reported that the reason for not being able to fulfil their roles within the health care system was `excessive workload`. Regarding the distribution of patient care functions implemented directly according to nursing decisions, 48.4% of nurses reported supporting patient self-care. The mean score on the Nursing Activity Scale (NAS) was 158.00±25.848 and autonomy levels were determined to be medium (between 121 and 180 points). No significant differences in mean NAS scores were found according to age group, years worked, sex or daily number of patients cared for (p>0.05). However, statistically significant differences in mean NAS scores of nurses were found according to their graduation status and department in which they worked (p<0.05).The results showed that nurses surveyed Nursing Activity Scale score,158.00 is ± 25.848, moderate level of autonomy (scores between 121-180) was determined to be.Keywords: Nursing, Professional autonomy, Nursing management, University hospital