Tip 2 diyabetli hastalara verilen beslenme eğitiminin beslenme bilgi ve alışkanlıkları üzerine olan etkisinin incelenmesi

Abstract

International Diabetes Federation (IDF) 2013 yılında dünya genelinde 382 milyon kişi diyabetli bulunduğunu, bu rakamın 2035'te 592 milyon kişiye yükseleceğini, diyabetlilerin büyük çoğunluğunun 40-59 yaş arasında olduğunu belirtmiştir. Diyabetlilerin beslenme davranışlarında değişiklik yapmaları gerekir. Sağlığın korunması için bireylerin bilinçlendirilmesi ve bunu yaşam biçimine dönüştürülmesi gerekmektedir. Bu çalışma Tip 2 diyabetlilere verilen beslenme eğitiminin beslenme bilgi ve alışkanlıkları üzerine olan etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır.Deneysel tipteki bu araştırma, Hatay'daki bir sağlık merkezine başvuran 21-65 yaşları arasındaki 60 Tip 2 diyabetli ile gerçekleştirilmiştir. Hastalar 30'ar kişilik iki gruba ayrılmıştır. 1. Gruba geleneksel beslenme eğitimi verilmiş, 2. Gruba ise Prof. Dr. M. Emel Tüfekçi Alphan tarafından geliştirilen `Diyabetin Beslenme Tedavisinde 3 Aşamalı Yaklaşım` eğitimi verilmiştir. Gruplara sosyo-demografik özellikler anketi ve beslenme bilgi düzeyini (BBD) sorgulayan bir anket uygulanmıştır. Ayrıca her iki gruba ek olarak beslenme alışkanlıklarını içeren bir anket de uygulanmıştır. İlgili anketler müdahale süresi sonunda tekrarlanmıştır. Analizlerde ilgili yerlerde uygunluk durumuna göre Wilcoxon testi, Mann Whitney U testi, Spearman korelasyon testi, bağımlı gruplarda T testi ve bağımsız gruplarda T testi kullanılmıştır.1. ve 2. Gruplardaki diyabetlilerin benzer özellikler taşımalarına dikkat edilmiştir. Eğitim müdahalesi sonrasında bel çevresi ölçümündeki azalma 1. grupta daha yüksek bulunmuştur. 2. Grupta ise LDL ve trigliserit düzeyindeki azalmanın 1. Gruba göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Yine 2. Grupta HDL düzeyindeki artışın diğer gruba göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Açlık kan şekeri, tokluk kan şekeri ve HbA1c gibi glisemi parametrelerinde ise her iki gruptaki değişimlerde anlamlı düzeyde bir fark saptanmamıştır. 2. grupta Diyabetin Beslenme Tedavisinde 3 Aşamalı Yaklaşım eğitiminin verilmesinden önce ve sonraki BBD puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bu sonuçlara ek olarak her iki grupta da çalışmanın başlangıcında ve bitişindeki bulgular değerlendirildiğinde, ağırlıklarında zayıflama yönünde, glisemi ve lipidemi düzeylerinde de iyileşme yönünde bulgular elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Tip 2 DM, Beslenme bilgi düzeyi, Eğitim.

International Diabetes Federation (IDF) stated that there are 382 million diabetic people worldwide in 2013 and will rise to 592 million in 2035 and the majority of people with diabetes is between 40-59 years of age. People with diabetes require changes in their feeding behavior. Diabetic people should be educated to protect the health of individuals. They also should make life style changes according to these educations. This study was conducted to investigate the effect of nutrition education on dietary habits and nutrition knowledge to patients with type 2 diabetes.This experimental research is conducted with 60 patients who newly diagnosed of type 2 diabetes and between the ages of 21-65, at a health center in Hatay. Patients were divided into 2 groups that each of them included 30 groups of people. The traditional nutrition education was given to group 1 and `3-Stage Approach to Diabetes Nutrition Therapy` training which developed by Prof. Dr. M. Emel Tüfekçi Alphan was given to group 2. Socio-demographic characteristics and nutritional knowledge level (BBD) questionnaires were administered. Additionally, a survey containing questions about eating habits was applied to groups. Relevant surveys were repeated at the end of the intervention period. Wilcoxon test, MWU test, Spearman correlation test for paired samples t-test and independent samples t-test was used at the appropriate points.Characteristics of diabetics of first and second groups were broadly similar. It was found that reduction in waist circumference after intervention was the higher in first group. Reduction in the amount of LDL and triglyceride levels were significantly higher in the second group. The amount of increase in HDL levels were significantly higher in the second group. No significant difference was detected between groups for diabetes parameters like fasting blood glucose, postprandial glucose and HbA1c. There was not a statistically significant difference between the pre- and post-BBD scores in the second group. Additionally there were clear positive findings in both groups between beginning and end of study for parameters showing the losing weight, for parameters showing improved regulation of diabetes and improved regulation of blood lipid levels.Keywords: Type 2 DM, Nutritional knowledge level, Education.