Lise öğrencilerinin psikolojik yardım alma tutumlarının kendini damgalama ve sosyal damgalanma algısına göre incelenmesi.

Abstract

Bu çalışma, lise öğrencilerinin psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarını ve psikolojik yardım alma nedeniyle kendini damgalama ve sosyal damgalanma algılarının bu tutum üzerindeki rolünü ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte olan bu çalışma, 2016-2017 eğitim öğretim yılında İstanbul ilinde bulunan bir Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde öğrenim gören 420 öğrenci ile yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği Kısa Formu, Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma Ölçeği, Psikolojik Yardım Aramada Kendini Damgalama Ölçeği, öğrencilerin sosyodemografik bilgileri ve psikolojik yardım alma ile ilgili görüşlerini içeren anket formu kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS 22.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken, tanımlayıcı istatistiksel metotların yanı sıra, normal dağılımın incelenmesi için Kolmogorov - Smirnov dağılım testi kullanılmıştır. Dağılım normal olmadığı için, niceliksel veriler karşılaştırılırken nonparametrik testler kullanılmıştır. Kruskal Wallis ve Mann Whitney U testleri gruplar arası farkları anlayarak örnek üzerinde sonuçlara varmak amacıyla uygulanmıştır. Kendini damgalama, sosyal damgalanma ve psikolojik yardım almaya ilişkin tutum arasındaki ilişkilere bakılırken Pearson Korelasyon analizi ve Lineer Regresyon analizi kullanılmıştır. Lise öğrencilerinin psikolojik yardım alma tutumlarında cinsiyet ve yaş değişkenlerinin belirleyici olduğu görülmüştür. Kız öğrencilerin psikolojik yardım alma hakkında görüşleri ve tutumları, erkeklere kıyasla daha olumlu bulunmuştur. 18-19 yaş aralığında olan öğrencilerin görüşleri ve tutumları, 14-15 yaş ve 16-17 yaş grubuna göre daha olumlu olarak tespit edilmiştir. Anne-baba eğitim düzeyi ve çalışma durumu gibi değişkenlerin ise yardım alma tutumu ile ilişkisi bulunmamıştır. Ayrıca psikolojik yardım alma nedeniyle kendini damgalama ve sosyal damgalanmanın, öğrencilerin psikolojik yardım alma tutumlarını olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Kendini damgalama, sosyal damgalanma, psikolojik yardım alma, ergenlik

This research aims to display the role of the self-stigma and social stigmatization fear on high school students' psychological help-seeking attitude. This descriptive and relationship seeking type research has been done with 420 students who have been studying in one of the Vocational and Technical Highschools in Istanbul in 2016-2017 Education and Academic Year. `Attitudes Toward Seeking Psychological Help Scale of Short Form`, `Stigma Scale For Receiving Psychological Help`, `Self Stigma of Seeking Psychological Help Scale` were used as data collection tools. SPSS 22.0 Statistical package programme was used for the statistical analysis. To understand how the data was distributed, Kolmogorov - Smirnov test was performed. Descriptive statistics with measures of central tendency and variability were used to learn more about the distribution. Since the data was not normally distributed, nonparametric inferential statistics was used. Specifically, Kruskal Wallis and Mann Whitney U tests were performed to compare different groups and reach conclusions about the sample. While investigating the relations between self-stigma, social stigmatization and attitude towards psychological help-seeking, Pearson correlation and linear regression analysis were carried out. It was seen that the gender and age differences are decisive in the attitude for the high school students toward psychological help-seeking. It was found that the attitudes and views of female students toward psychological help-seeking are more positive than male students. It was identified that the attitudes and views of students aged between 18-19 are more positive than the students aged 14-15 and 16-17. It was found that the variables like the parents' education level and employment situations have no effects on the attitude. It was also seen that due to the reason of personal stigma and public stigma toward psychological help-seeking, the attitudes of the students for receiving psychological help are negatively affected. Key Words: Self-stigma, social-stigmatization fear, psychological help-seeking, high school students