Atatürk döneminde Alman bilim adamlarının üniversitelerimizde istihdamı Türk bilim ve kültür hayatı üzerindeki etkileri

Abstract

Türkler, eğitime ve özellikle yüksek öğretime çok eskiden başlamışlardır. İlk Türk yüksek okulları olan Medreseler Karahanlılar, Gazneliler ve Selçukların zamanında kurulup, teşkilatlandığı görülür. İlk müslüman Türk devletlerinde oluşan bu yüksek öğretim Osmanlı Devleti ile devam etmiş, dünyanın en çağdaş eğitim kurumu haline gelmiştir. Ancak XVII. yüzyıldan itibaren başlayan duraklama eğitim kurumlarında da ortaya çıkmıştır. Medrese kendisini yenileyememiş, Tanzimat'dan sonra ilk Osmanlı Üniversitesi diyebileceğimiz Darülfünun açılmıştır. Ancak çağdaşlaşma politikasının yetersizliği ve karşı çıkanların çokluğu gibi nedenlerle Darülfünun'un gelişimi engellenmiştir. Atatürk'ün önderliğinde başlayan Milli Mücadele sonrasında Darülfünun'u geliştirmek için Cumhuriyet Hükümetleri bir çok çalışmalar yapsalarda, Darülfünun kendisini yenileyememiştir. Darülfunun'u ıslak etmek için yabancı uzman olarak Prof. Albert Malche getirilmiştir. Malche'ın raporundan sonra Darülfünun kapatılarak İstanbul Üniversitesi açılmıştır. Yeni üniversiteye Darülfünun'dan bir çok öğretim üyesi alınmamıştır. Yeni kadronun çoğunluğu Ilitler'in baskısı sonucu ülkelerini terk etmek zorunda kalan Alman Mülteci bilim adamları oluşturmuştur. Bu bilim adamları çağdaş eğitim-öğretim yöntemini ülkemize getirmişler ve bir çok bilim adamı yetiştirmişlerdir. Bugün ülkemizin geldiği eğitim seviyesinde Alman Profesörlerin yapmış oldukları çok önemli katkılar inkar edilemez.

In history the Turkish states started educating their people from very old times and paid a special attention to the high education. Among the fırst high school that was the Medrese. They were fırst established during the and of Karahanlı, Gazneli and Selçuk's. These Medrese practices continued during the Ottoman period as a means of educating its subjects and it later became an influential and modem educational establishrnents. However the progress almost stopped in the 17.th century affected the education too. As a result the Medrese could reform themselves and became a kind of an education garden. After the Tanzimat and the first university practices began to be established, however the lack of enlightened nation and refonns stopped the progress of university. Atatürk and the after math the leaders try to develop university. For this Prof. Albert Malche was brought to Turkey to renew and reform the high education. Following the reports of A. Malche Darülfünun was renamed as university of İstanbul. Many academic staffs in Darülfünun were not accepted to the university. The staffs of İstanbul university formed mainly. Those not reform Medrese or Darülfünun but from the refugees and asylum-seekers run a way from Germany due to Hitler's fear. These academic staffs brought to Turkey the modem and contemporary method of education and brought up new scientist in various subjects. These Germany Professors had a tremendous effect on the development of Turkish high education.