İlköğretim 5. sınıf türkçe ders kitaplarındaki metin altı soruları üzerine bir inceleme

Abstract

Bu çalışmada, eğitim-öğretim faaliyetleri doğrultusunda problem durumları saptanmışbu problem durumuna ilişkin geliştirilen yöntemlerle metin altı soruları Türkçe derskitaplarına hangi oranda yansıtıldığı belirlenmiştir..Çalışmada, ana dili öğretiminde kullanılan Türkçe ders kitaplarının öğrencinin dilikullanmadaki yeterliliğin göstergesi olan yüzeysel ve derin yapılı düşünme becerilerininbilişsel alan basamaklarına göre dağılımı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, toplananveriler yapılacak çalışmalara ışık gösterecek durumdadır.Çalışma beş bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde tezin kavramsal çerçevesibelirlenerek ikinci bölüme geçilmiştir. İkinci bölümde ana dilin bireyin yaşantısındaki yeri veTürkçe öğretimi üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde araştırmanın kuramsal alt yapısıolan bilişsel alan ve Türkçe ders kitapları dile getirilmiştir. Dördüncü bölümde metin altısoruları bilişsel alan basamaklarına göre tespit edilmiştir. Beşinci bölümde ise ortaya çıkansonuca göre öneriler dile getirilmiştir.Çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu tarafından 2005-2006eğitim-öğretim yılında İlköğretim 5. Sınıflarda okutulmak üzere olan 2572 sayılı TebliğlerDergisi ile önerilen Türkçe ders kitapları çalışma evreni olarak belirlenmiştir. Bu evrendenrastlantısal örneklem yoluyla iki kitap seçilmiş ve seçilen kitaplardaki metinlerin, metin altısoruları bilişsel alan basamaklarına göre sınıflandırılmıştır.Çalışmada, bilişsel alan basamaklarına göre dağılım yüzeysellik taşıyan bilgi vekavrama basamaklarında yoğunlaşmıştır. Her iki kitaba ait soruların tamamı bilişsel alan bilgive kavrama basamağına göre sınıflandırıldığında; bilgi basamağı %65.2, kavramabasamağının ise %49 oranında olduğu tespit edilmiştir. Bu durum sınıflamaya tabi tutulantoplam soru sayısının yarıdan fazlasının bilgi basamağı yarıya yakının ise kavramabasamağına ait soruların olduğunu göstermektedir.

In this study, towards to the educational studies researches, problem situations hasbeen determined and then the innovations created by the problem situations had beendeveloped and we tried to evaulate the extend of how these findings are used in Turkishcourse-books in the example of text questions.In the study, the classification of the deep and surface thinking skills that are theindicators of the satisfactoriness of the Turkish course-books using on the education of mothertongue was tried to determine. For this purpose, the gathered datas are ready for the otherresearches.The study consists of six chapters. In first chapter, the notional framework of the thesisis determined. In second chapter the place of the notions of ?mother tonque and primitivelanguage? in the social life of human was determined. In third chapter, the Turkish educationis explained and then passing to the theoritical chapter of the study. In fourth chapter we gaveinformations about the terms of ?cognitive? and ?course-books.? In fifth chapter, findingswere represented and then we passed to the sixth chapter that the suggestions and proposeswere given.In the study, the Turkish course-books that were used in the 5 th grade during 2005-2006 education year and recommended by the Ministry of Education with its own jornalsnamed ?Tebliğler Dergisi? numbered 2572 is chosen as universe. From this universe, twocourse-books were chosen randomly, the texts and the questions belongs to these texts chosenfrom these two course-books were classified on the cognitive levels.In the study, dispersions on the cognitive levels were condensed on the level?information? and ?understandings? that were surface level. Whole questions were classifiedon the level ?information? and ?understandings? in the cognitive; %65.2 of the questions areon the ?information? level and %49 of them are on the understanding level is seen. Thissituation shows that the half of the questions are in the level of ?information? andapproximately the half of them are in the level of ?understanding?.