Osmanlı İmparatorluğu`nun son döneminden Cumhuriyetin ilk dönemine kadar olan zaman diliminde gelinlikler ve abiye kıyafetler

Abstract

Giyim olgusu, insanlık tarihi ile birlikte ilerleyen bir süreçtir. Bin yıllardır süregelen bu ilerleyiş, zaman ve ortamın etkisi ile farklılıklar göstermiş, günümüze kadar birçok değişim geçirmiştir. Her toplum, dünya üzerindeki varlığının uzun yıllar sürmesini arzu eder. Toplumlar kendi nesillerini devam ettirecek evlilik kurumunu oluştururken, önem atfettikleri noktalarda, kültürlerine bağlı kalarak bir takım ritüeller gerçekleştirir. Bu özel olayı, bir dizi gelenek görenek silsilesi ile anlamlandırır. Günümüzde bu durum devam etmekte, yerini ve önemini korumaktadır.Evlilik gerçekleşirken gelinin giyimi, tarih boyunca zamana, yaşam biçimlerine, kültürlere göre değişim göstererek, farklılıklar sunsa dahi tarihin her devrinde önemini korumuştur. Çünkü bir kadının yaşamında evlilik, dönüm noktalarından biri, belki de en önemlisi sayılır. Böyle bir geçiş döneminde giyilecek giysinin, durumun ciddiyetine paralel olarak önem kazanması kaçınılmazdır. Düğün günü giyilecek giysiler, özellikle kadınların hassasiyetle üzerinde durdukları bir konudur. Çoğu zaman günlerce önceden, her ayrıntısı düşünülerek dikilen düğün giysileri, evlilik töreni ve diğer merasimlerde giyilmek üzere hazırlanır. Türk kültüründe kadına verilen değerle birlikte gelişen gelinlik giyiminin, başlangıçtan bu yana nasıl ilerlediği araştırmanın ana temasıdır. Anadolu insanının düğünlerde uyguladığı gelenek ve göreneklerin kökenleri ve bunların günümüze yansımaları araştırılmıştır. Buradan yola çıkılarak ulaşılabilen gelinlik ve abiye giyim örnekleri incelenmiş, basılı kitap, makale, fotoğraf albümü gibi farklı kaynaklardan bilgiler derlenmiştir. Sonuç olarak; gelinlik ve törensel giyimlerin, kültürler çerçevesinde şekillenerek, toplumların geçirdiği evreler ve moda olgusu ile birlikte, döngüsel bir süreçte hareket ederek izlediği yol ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen bilgiler sonucu, kültürümüze ait unsurların bir kısmı ya da uzantıları tüm olumsuzluklara rağmen halen devam etmektedir. Sahip olduğumuz, Türk kültürüne ait ögelerin günümüzde unutulmaya başlaması, terk edilmesi ya da önemsenmemesi, dayanaksız bir kültürel dönüşüme sebep olabileceği düşüncesi ile bu ögelerin korunması ve geleceğe sağlıklı aktarımı önemlidir.

Clothing fact is a process advancing with the history of humanity. This advance ongoing for thousand years has differed by the influence of time and atmosphere and undergone many changes until today. Every society wants to survive for long years. As societies establish the institution of marriage, which will continue their own generations, they realize some rituals by sticking their cultures in the manners they attach importance. They give its meaning of this special event by a series of traditions. The clothing of the bride getting married even differed by undergoing changes according to time and life style throughout history, it has protected its importance in every period of history. Because the marriage is accepted as one of the most important turning points in a woman's life, maybe the most important one. It is inevitable that the dress, which will be used in such transitional period, is being got important in parallel to the seriousness of the situation. The cloths, which will be worn on wedding day, is a subject what mostly women overstresses. Wedding cloths, which are sewn by being taken its every detail into consideration mostly many days before, are prepared to be worn in wedding ceremony and others. How wedding wear advanced from the beginning until today within the value given to woman in Turkish culture is the main theme of the research. The roots of traditions applied by Anatolian people and their reflections to our day have been researched. The samples of wedding gowns and evening dresses have been examined by being started from this point of view and knowledge has been compiled from different sources like printed books, articles and photo albums. Finally, it has been tried to achieve the wedding and ritual dresses' following route by moving in a circular process within the periods spent by societies and fashion concept. As a result of acquired knowledge, some of the facts belonging to Turkish culture or their continuations still goes on in spite of all negativities. Protection of these facts belonging to Turkish culture, what we have, and their transferring to the future regularly are important in terms of its being started to be forgotten, its being left or being neglected them.