Duygusal zeka (EQ) ve stres yönetimi ilişkisi

Abstract

90'lı yıllardan önce bilişsel zeka düzeyi yüksek olanların hayatta başarılı olabileceğine inanılmaktaydı. Bilişsel zekayı ölçmek için IQ ölçekleri kullanılmaktaydı. IQ'su yüksek insanlar kolaylıkla iş bulabiliyorlardı. Ama yüksek IQ sadece eşikten atlamaya yaramaktaydı. Aynı iş yerinde başarılı olup uzun süre çalışma garantisi sağlamıyordu. En iyi okullardan alınan diplomalar ve yüksek IQ'lu insanlar vasat birinden daha başarısız olabilmekteydi. Peki vasatı başarılı kılan neydi? Ünlü Psikologlar John Mayer ve Peter Salovey 1990 yılında duygusal zeka ile ilgili çalışmalarıyla büyük ses getirdiler. Bu çalışma duygusal zekanın keşfi olarak kabul edilmektedir. Aslında bu ünlü psikologların ele aldıkları duygusal zeka bileşenlerini zaten yıllardır kurumlar işe alacakları çalışanlarda, özgüven, etkili iletişim kurabilme inisiyatif alma, empati, başkalarının duygularını anlama, ekip çalışması, yüksek enerji gibi (adı duygusal zeka konulmamış olsa da) özellikler aramaktaydılar. Duygusal zekayı ilgi odağı yapan asıl önemli olaylardan biri de Daniel Goleman'ın 1995'te yayımladığı Duygusal Zeka Neden IQ'dan önemlidir? isimli kitabıdır. Goleman'ın bu eseri best seller olmuştur. Duygusal zekanın bu kitaptan sonra popularitesi artmıştır. Artık küçük, büyük bir çok şirket işe yeni çalışan alırken duygusal zeka (EQ) ölçeklerini kullanmaya başlamışlardır. Okulu yüksek notlarla bitirmiş, en iyi okullardan mezun olan bir çok kişi EQ testlerinde başarı sağlayamamışlardır. Diplomaları hatırına işe alınanlar ise kısa bir süre sonra işten ayrılmak zorunda kalmışlardır. Bu araştırmada duygusal zeka ve stres yönetimi ilişkisi incelenecektir. Araştırmanın ana kütlesi öğretmenlerdir. Örneklemi Esenler ilçesinde ilk ve orta dereceli okullarda görev yapan öğretmenler olacaktır. Çalışmada duygusal zeka düzeyini ölçmek için güvenirliği kanıtlanmış Rauven Bar-On duygusal zeka ölçeği ve stres yönetimi ölçeği, Gülsen Bingöl, (2013)'ün Stres ve Stres Yönetimi Yaklaşımları (Kırklareli Devlet Hastanesi Çalışanları Örneği) isimli çalışmasından alınmıştır.Araştırma 80 öğretmenle gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada SPSS 21 Windows Paket Programı kullanılarak analizler yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda araştırmaya katılan öğretmenlerin yüksek duygusal zeka seviyesine sahip olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin en çok kişiler arası ilişkiler boyutu algılarının yüksek olduğu, stres yönetimi algılarının orta seviyede olduğu bulunmuştur. Duygusal zeka ve stres yönetimi ilişkisinin araştırıldığı bu çalışmada, araştırmaya katılan öğretmenlerin duygusal zeka özellikleri ile stres yönetimi stilleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Duygusal zeka özellikleri, stres yönetimi özelliklerini %42.3 oranında etkilemektedir.

Before 90's, people thaught that the ones who had a high intelligence could be successful in life. For measuring the cognitive intelligence, IQ could get work easily. But high IQ was only useful to find employment. It hadn't ensured to be successful at the same work and to for a long time. Diplomas that get from the best schools and people who had high IQ could be less successful than others. Then, what makes othere successful? Famous Psychologists, John MAYER and Peter SALOVEY were spoken so much about their work on the emotional ıntelligence. This work was accepted as the discovery of the emotional intelligence. Actually the emotinal ıntelligence component that was worked by these famous psychologists were essential features of relation management. For the last 20-25 years, companies wanted their communication, emphaty, self-confidence etc. One of the most important events that make emotional intelligence significant is the work of Daniel Goleman, Why Emotional Intelligence is more important than IQ? This work of Goleman became best seller. A lot of research have been made on that subject. Many companies have started to use emotional ıntelligence test when they emplay. Many induviduals, who graduated from the bests schools and finished their schools in high degrees couldn't be successful in EQ test. And ones who were employed because of their diploma had to be dismissed in this research emotional ıntelligence and stres management will be investigated.The ones in this study are mostly primary and secondary school teachers who teaches in Esenler, In this study, Rauven BAR-ON emotional ıntelligence test and stress control scales have been used. Stress Control Scale was quated from the `Stress and Stress Management Approach` by Gülsen BİNGÖL.The research has been carried out on 80 teachers. In this work, SPSS Windows Programme was used. This research has shown that the teachers, in this research, have high Emotional ıntelligence. And this research has olso shown that teachers have high level in communication and middle level in stress management In this research which relation between Emotional ıntelligence and stress control was searched, ıt has been seen that there is a connection between the Emotional ıntelligence ant stress management methods of the teachers, in this project. The features emotional ıntelligence has affected the stress management features %42.3.