Tedarik zinciri yönetiminde bilişim teknolojileri kullanımı ve performans ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Günümüz dinamik ortamında işletmelerin ürün fiyatlarını ve kalitelerini, dolayısıyla maliyetlerini ve verimliliklerini daha iyi kontrol etmeleri artık bir zorunluluk haline gelmektedir. Tedarik zinciri yönetimi işletmelere; fiyat, kalite ve yenilik gibi rekabetçi yeteneklerin geliştirilmesini ve uygulamaların uyumlu, bütünleşmiş ve yüksek performanslı olmalarını sağlamaktadır. Tedarik Zinciri Yönetiminde alıcı-tedarikçi ilişkilerinin düzenlenmesi ve geliştirilmesi işletmelere rekabet üstünlüğü sağlaması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu yüzden, işletme içi süreçleri iyileştirmenin yanı sıra tedarik zinciri yönetimi ve bu süreçte yer alan satıcı, müşteri, dağıtıcı ve nakliyecilerle karşılıklı güvene dayalı işbirliğine gidilmesi işletmelerin rekabet gücünü arttırmaları bakımından oldukça önemlidir. Böyle bir ilişkinin oluşturulması ise taraflar arasında bilgi paylaşımının ve aktarımının artırılması ile mümkündür. Bilişim teknolojilerinin kullanılması ile stoklama maliyetlerinin düşürülmesi, nakliye hizmetlerinde optimizasyonun sağlanması, tüm lojistik hizmetlerin birbirine bağlanması ve önceden planlanması mümkün olmaktadır. Başka bir ifadeyle tüm tedarik zincirinin bilişim teknolojileri ile birbirine bağlanması sayesinde daha hızlı, az masraflı, daha az hatalı ve geri dönüşlü tedarik zincirleri planlanmakta, uygulanmakta ve kontrol altında tutulmaktadır.Tedarik Zinciri Yönetiminde bilişim teknolojilerinin rolüne ilişkin literatürdeki teorik açıklamalara karşın konuyu ampirik olarak inceleyen çalışmaların sayısı göreli olarak sınırlıdır. Mevcut çalışmalardan farklı olarak bu çalışma, tedarik zinciri yönetiminde Bilişim teknolojisi kullanımının performansa etkisini büyük işletmelerde ve yapısal eşitlik modeli kullanarak incelemektedir. Türkiye'de faaliyet gösteren en büyük 1000 ulusal ve uluslararası işletmenin evren olarak seçildiği araştırmada 233 işletmeden veri toplanmıştır. Yapısal Eşitlik Modeli kullanılarak yapılan analizin sonuçları; (i) tedarik zinciri yönetiminde bilişim teknolojisi kullanımının alıcı-tedarikçi arasındaki ilişkiyi geliştirdiği, (ii) gelişen ilişkilerin ürünlerin kalitesini, güvenirliğini, esnekliğini arttırdığı ve maliyetlerini azalttığı, (iii) bunun sonucu olarak işletme performansının iyileştiğini ortaya koymaktadır.

In today?s dynamic environment, it has become a necessity for firms to better control the price and quality of their products, and thereby, cost and efficiency of their products. Supply chain provides firms to improve competitive capabilities such as price, quality, and innovation, and also it helps applications to be coherent, integrated, and high performer. The organization and development of the buyer-supplier relations in supply chain management are important in the sense that they provide firms with competitive advantage. Therefore, in addition to the improvement of intra-firm processes, supply chain management and mutual trust among sellers, customers, wholesalers, and retailers in supply chain management increase competitive advantage. Such a relationship is possible with the increase of knowledge sharing and transferring between these groups. Information technology provides cost reduction in inventory, optimization in transportation, connection and timing in logistics. In other words, connecting all the activities in supply chain management with information technology results in planning, applying and controlling a supply chain which is faster, cheaper and rendering.Despite the theoretical explanations about the role of information technology in supply chain management in the literature, studies that examine this issue empirically are limited. This study differs from previous studies in such a way that it examines the effect of the use of information technology in supply chain management on firm performance in big firms by using the structural equation model. The sample of this study is consisted of 1000 biggest domestic and foreign firms operating in Turkey. Data is collected from 233 firms out of 1000 firms. The results of the analyses by using the structural equation model indicate that; (i) the use of information technology in supply chain management enhances the relationship between buyer-supplier; (ii) the enhancement of such relationship improves the quality, safety, and flexibility of products and reduces the cost of products; (iii) as a result, it increases firm performance.