Türkiye`de uygulanan parlamenter sistem ile başkanlık ve yarı başkanlık sistemlerinin katılımcı demokrasi kavramı üzerinden analizi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de uygulanan parlamenter sistem ile Amerika BirleşikDevletlerindeki başkanlık ve Fransa'da uygulanan yarı başkanlık sistemlerininkatılımcı demokrasi kavramı üzerinden analizi ele alınmıştır. Günümüzdemokrasilerinin büyük bir çoğunluğu temsili demokrasi ile yönetilmektedir. Halksadece yöneticileri seçmekte ve seçim sonrası siyasete karışmamaktadır veyakarışamamaktadır. Bu durumda siyasetçiler seçim zamanlarında halkı hatırlamaktaseçim sonrası ise bürokrasinin, vesayet odaklarının ve dış güçlerin etkisiyle halkınisteklerini ikinci plana itebilmektedir. Katılımcı demokrasi, yönetimin halkın seçtiğitemsilciler vasıtası ile gerçeklemesine karşı çıkmamakta ancak yöneticilerin seçimsonrasında kendisine oy veren veya oy vermeyen tüm halkın isteklerine cevapverebilir, açık, şeffaf, hesap verilebilir olan yönetme faaliyetlerini yerinegetirmesini istemektedir. Bu da katılımcı demokrasi modelinin öneminiarttırmaktadır. Tezde, demokrasi kavramı ve kökeni, demokrasi modelleri, katılımcıdemokrasi temelinde ABD Başkanlık Sistemi, Fransa Yarı-Başkanlık Sistemi veTürkiye Parlamenter Sistemi incelenmiştir. Tezde; nitel araştırma teknikleri(literatür tarama, gözlemde bulunma ve yorumlama/çıkarımda bulunma vb.)kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre, incelenen hükümetsistemlerinde katılımcı demokrasi çerçevesinde anayasal organlar ve halkın kararalma süreçlerine etkilerine yönelik birçok önemli sonuç elde edilmiştir. Bu da,günümüzün demokratik olduğunu ileri süren tüm yönetimlerinin, aslında katılımcıdemokrasi niteliklerine sahip olmaları gerektiğini, en azından bunu yeniden gözdengeçirerek değerlendirmelerini ortaya koymaktadır. Sivil toplumun güçlenmesi,hükümetleri eleştri alanlarının oluşması ve hükümetlerin de olabildiğince şeffafolmaları katılımcı demokrasilerin devlet halk arasındaki ilişkilerin de olumlu yöndegelişmesine katkı yapacaktır.

In this study, analysis of parliamentary system in Turkey, presidential system in theUnited States and semi-presidency systems in France in the context of participatorydemocracy concept was studied. A large majority of today's democracies aregoverned by representative democracy. The people are choosing only therepresentatives, and after the election they are not included in politics. In this case,the politicians remember the people at election times, after the elections,bureaucracy, tutelage focuses and external forces push people's desires to the secondplan. Participatory democracy does not oppose the execution of the administrationthrough the representatives elected by the people but it wants the administrators afterthe election to fulfill the open, transparent, accountable government activities thatcan respond to the requests of all the people who voted or not vote. This increasesthe importance of the participatory democracy model. In the thesis, the concept ofdemocracy and its origin, models of democracy, participatory democracy on thebasis of the US presidential system, semi-presidential system of France, andParliamentary System in Turkey was examined. In the thesis; qualitative researchtechniques such as literature research, observation and interpretation were used.According to the results obtained in this study, in the examined government systems,many important results about the constitutional bodies, and the effects of the people'sdecision-making processes are obtained in the frame of participatory democracy.This reveals that all the governments that claim to be democratic today should havethe qualifications of participatory democracy and at least reassess them. Thestrengthening of civil society, the creation of critical areas for governments and thetransparency of governments as much as possible will contribute to the positivedevelopment of participatory democracies in relation to the people of the state.