Oksidatif strese maruz etçi piliçlerde antioksidan etkili vitamin C ve propolis katkılı yemlerin performans, sindirilebilirlik, karkas özellikleri, kan parametreleri, lipit peroksidasyonu ve bazı antioksidan enzim düzeyleri üzerine etkileri

Abstract

Bu araştırma, oksidatif strese maruz kalan etçi piliçlerde, vitamin C ve propolis katkılı yemlerin performans, sindirilebilirlik, karkas özellikleri, bazı kan parametreleri, lipit peroksidasyonu ve bazı antioksidan enzim düzeyleri üzerine etkilerini belirlemek amacı ile yapıldı. Araştırmada, 3 günlük yaşta, 360 adet etçi (Ross 308) civciv kullanıldı. Civcivler, her biri 6 tekerrürden oluşan kontrol ve deneme gruplarına her birinde 90'ar adet civciv olacak şekilde tesadüfî olarak dağıtıldı. Deneme grupları 3-42 günlük periyotta, katkısız temel rasyon (Kontrol-Grup I); temel rasyona 500 ppm vitamin C + 200 ppm kurşun (kurşun asetat olarak) (Grup II); 1 g/kg propolis + 200 ppm kurşun (kurşun asetat olarak) (Grup III) ve 200 ppm kurşun (kurşun asetat olarak) (Grup IV) ilavesi yapılarak dizayn edildi.Araştırma sonunda, rasyonları ile sadece kurşun tüketen piliçlerin canlı ağırlık kazancı, yem tüketimi ve yemden yararlanma oranı düşerken; propolis ve vitamin C katkısının kurşunun bu olumsuz etkisini engelleyerek hayvansal performansı arttırdığı gözlendi (P<0.05). Sadece kurşun tüketen piliçlerde ham besin maddelerinin sindirilme derecesinin genel olarak düştüğü (P<0.05); özellikle propolis katkısının ham protein ve ham külün sindirilme derecelerini arttırdığı (P<0.05); organik maddenin sindirilme derecesinin ise vitamin C ve propolis katkılı gruplarda rakamsal olarak arttığı belirlendi. Vitamin C ve propolis katkılarının, kurşunun sebep olduğu süperoksit dismutaz aktivitesindeki artışı önemli ölçüde düşürdüğü (P<0.05); propolisin kan trigliserit düzeyini düşürmede önemli derecede (P<0.05) etkili olduğu; vitamin C ilavesinin ise kan SGOT değerini rakamsal olarak düşürdüğü tespit edildi. Benzer şekilde, vitamin C ve propolis katkıları, kurşunun sebep olduğu plazma malondialdehit seviyesindeki artışı önemli derecede düşürmüştür (P<0.01). Vitamin C ve propolis katkılarının, kurşunun plazma ve bazı dokularda sebep olduğu katalaz ve indirgenmiş glutatyon artışını ise rakamsal olarak azalttığı belirlendi.Bu sonuçlara göre araştırmada kullanılan propolis ve vitamin C'nin benzer antioksidan etki gösterdikleri, kurşundan kaynaklanan oksidatif stresin olumsuz etkilerini ortadan kaldırdığı söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Broyler, oksidatif stres, propolis, lipit peroksidasyon, performans.

This study was planned to determine the effects of antioxidant vitamin C and propolis supplemented feeds on performance, digestibility, carcass characteristics, some blood parameters, lipid peroxidation and some antioxidant enzyme levels in broilers exposed to oxidative stress. In this study, Ross 308, three-day-old, 360 broiler chicks were used. The chicks were randomly divided into the control and treatment groups each containing 90 animals which were six replicate groups for each group. The experimental groups were designed as no supplementing to basal ration (control-Group I); supplementing of 500 ppm vitamin C and 200 ppm lead (as lead acetate) to basal ration (Group II); supplementing of 1 g/kg propolis and 200 ppm lead (as lead acetate) to basal ration (Group III) and supplementing of 200 ppm lead (as lead acetate) to basal ration (Group IV) for 3-42 days of period.In the last of the study, it was observed that increased to performance preventing to the negative effects of lead of propolis and vitamin C supplementations while lowered the body weight gain, feed intake and feed conversion ratio of chicks fed alone lead to their rations (P<0.05). It was determined that decreased generally of nutrient digestibility (P<0.05); increased especially digestibilities of the crude protein and ash of propolis supplementation (P<0.05); increased as numeral of the organic matter digestibility in groups supplemented vitamin C and propolis. It was found that decreased significantly rising in superoxide dismutase activites caused from lead supplementation (P<0.05); significant lowered effectively of propolis to blood triglyceride level (P<0.01); decreased as numaral of blood SGOT by vitamin C supplementation. Similarly, supplementations of vitamin C and propolis decreased significantly plasma malondialdehyde levels to rised by lead supplementation (P<0.01). It was determined that supplementations of vitamin C and propolis decreased as numeral to rising of catalase and reduced glutathione caused from lead in plasma and some tisuues.According to these results, it could be said that propolis and vitamin C used in this study showed similar antioxidant effects and removed the detrimental effects of oxidative stress caused from lead.Key words: Broiler, oxidative stress, propolis, lipid peroxidation, performance.